بدون تردید یکی از بازارهای قابل توجه اقتصادی ایران، به کشور عراق معطوف می‌شود.
عرصه‌ای که دارای یکی از طولانی‌ترین مرز‌ها با ایران است و اشتراکات فرهنگی و مذهبی این دو کشور باعث شده تا بسیاری از محصولات و تولیدات ایرانی، در بازار کشور اشاره شده عرضه و توزیع شود.
در لیست اقلام صادارتی ایران، کمتر محصول و تولیدی را می‌توان یافت کرد که به کشور عراق صادر و توزیع نشود.
به تبع، این حوزه جغرافیایی، بازاری جذاب و سودآور برای ایران به شمار می‌رود، اما این بازار اخیرا تحت الشعاع دسیسه چینی‌ها و توطئه‌های نامیمون سعودی‌ها قرار گرفته است.
ظاهرا برخی از مقامات و عوامل سعودی در کنار موضع گیری‌های تند و پرخاشگرانه علیه ایران، تاب و تحمل منافع اقتصادی ایران را نیز ندارند.
البته پیش از این نیز اخبار و گزارش هایی، مبنی بر هم آوایی و هم نوایی عربستان با ایالات متحده در راستای تشدید تحریم ها، ایجاد تنگنا‌های اقتصادی و روشن کردن جنگ نظامی علیه ایران منتشر شده بود که طرح عبارت جدا کردن سر افعی از سوی ملک عبدا... به جورج دبلیو بوش رییس جمهور وقت آمریکا از نمونه‌های آن به شمار می‌رود و به تبع در چنین شرایطی، ورود برای دست اندازی در مسیر تجارت اقتصادی ایران در کشور عراق چندان غیر منتظره به نظر نمی‌رسد.
چندی پیش، علیرضا کلاهی، عضو اتاق بازرگانی و فعال تجاری در بازار عراق، در گفتگویی با رسانه‌ها با اشاره به کاهش نفوذ اقتصادی ایران در کشور عراق، اظهار کرد: بخشی از این کاهش و کمرنگ‌تر شدن فعالیت اقتصادی ایران، ریشه در دسیسه چینی‌ها و طراحی‌های عربستان سعودی دارد.
وی در ادامه به کم کاری ایران نیز اشاره می‌کند و بصورت تلویحی، غفلت ایران از این فرصت بالقوه را عاملی دیگر در کاهش و کمرنگ‌تر شدن نفوذ اقتصادی ایران عنوان کرد.
کلاهی معتقد است:ایران پس از سقوط رژیم صدام، توانست ارتباط مناسبی از نظر سیاسی با کشور عراق برقرار کند که همان ارتباط منطقی، عاملی بود برای حضور گسترده سرمایه گذاران و تجار ایرانی، اما رفته رفته راه سیاست از اقتصاد جدا شد.
وی می‌گوید، تجار شمال عراق، اعتماد چندانی به بازرگانان ایرانی ندارند و این در شرایطی است که قریب به ۷۰ درصد از صادارت ایران به کشور عراق از طریق همین مجاری (شمال عراق) وارد این حوزه می‌شود.
عضو اتاق بازرگانی و فعال تجاری ایران در بازار عراق تصریح کرد: آمریکایی‌ها در شُور و توصیه‌هایی که به عربستان داشته اند بر این موضوع تاکید کردند که برای کاهش نفوذ سیاسی ایران باید در ابتداکاهش نفوذ اقتصادی ایران کلید بخورد.
به واقع تنیدگی و ارتباط تاثیرگذار و تاثیرپذیر و دو سویه سیاست و اقتصاد، این واقعیت را به اثبات می‌رساند که هر آنچه نفوذ سیاسی افزایش می‌یابد، به همان میزان نفوذ اقتصادی نیز تشدید می‌شود و بالعکس با بالا رفتن نفوذ اقتصادی متعاقبا نفوذ سیاسی نیز تعمیق می‌شود.
مجید شیخی، محقق و پژوهشگر اقتصادی، در گفتگو با خبرنگار اقتصاد و انرژی با اشاره به تلاش عربستانی‌ها برای تضعیف قدرت اقتصادی ایران در عراق، اظهار کرد: به واقع عربستانی‌ها از این دسیسه چینی‌ها به دنبال دو هدف عمده و ویژه هستند که این موضوع در دو وجه سیاسی و اقتصادی قابل تعریف و بررسی است.
وی افزود:سالهاست، سعودی‌ها از قرابت و ارتباط گرم تهران و بغداد عصبانی هستند و به تبع در طول سالیان گذشته از هیچ تلاشی برای ایجاد شکاف میان این دو کشور دریغ نکرده اند.
شیخی گفت:به نظر می‌رسد، با وجود ظرفیت‌ها و فرصت‌های بسیاری که ایران در کشور عراق برخوردار بوده، اما نتوانسته از حیث اقتصادی به نحو شایسته‌ای از آن بهره برد و با وجود حصول برخی توفیقات، می‌توان به دستاورد‌های هر چه بیشتری در این خصوص نایل شد.
محقق و پژوهشگر اقتصادی افزود: آنچنان که گزارش های رسانه‌ها نشان می‌دهد، یکی از مواردی که اصلاح و بازبینی در آن ضروری به نظر می‌رسد به اختلاف نرخ بهره‌ای است که حدود ۲۰ درصد به نفع عربستانی‌ها (در مقایسه با ایران)، برآورد می‌شود.
وی اضافه کرد:نکته حائز اهمیت بعدی به افزایش منابع مالی ارزان قیمت و مناسب برمی گردد که باید در اختیار فعالان اقتصادی ایرانی قرار گیرد و به تبع با حصول این امر، قدرت مانور تجار ایرانی افزایش خواهد یافت.
شیخی یادآورشد: باید وزارت امور خارجه و رایزنان تجاری و اقتصادی ایران، با تدبیر هر چه بیشتری ورود کنند و نسبت به تغییر شرایط اقدام کنند در غیر اینصورت آرام آرام، این افول اقتصادی، نفوذ سیاسی ایران را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.
این محقق و پژوهشگر اقتصادی تصریح کرد: در صورت اتخاذ راهکار‌های مقتضی می‌توان نسبت به تغییر شرایط موجود و تقویت نفوذ اقتصادی ایران در عراق، توفیقات هر چه بیشتری کسب کرد و این اولویتی است که باید از سوی دستگاه‌های ذی ربط پیگیری شود.
یوسف باپیری، مسوول روابط بین الملل اتاق ایران و عراق، چندی پیش در گفتگویی با رسانه ها، با اشاره به سیاست‌های اقتصادی اخیر عراق علیه کالا‌های ایرانی اظهار کرد: ایران در طول سالیان اخیر، کم کاری مشخصی در بازار عراق داشته و امروز شاهد نِمودِ نتایج اعمال نفوذ عربستان در این منطقه و بازار هدف کالا‌های صادراتی ایران هستیم که باید نسبت به این موضوع بصورت منطقی و دقیقی مقابله کنیم.
وی می‌افزاید: با وجود شروع مطلوب ایران برای حضور در عراق و اتخاذ تدابیری همچون ارائه خطوط اعتباری، ارائه خدمات ویژه برای خرید کالا‌های ایرانی، امروز شاهدیم، این امتیازات، یکی پس از دیگری به دلیل کم توجهی سیاستمداران به این امر، از دست می‌رود.
باپیری گفت: عربستان با توجه به نیاز‌های زیرساختی دولت عراق، به نحوی برنامه ریزی کرده که از این کشور امتیاز گیری کند، به عنوان نمونه، در شرایطی که صادرات سیمان و خدمات فنی و مهندسی ایران به عراق روز به روز کاهش می‌یابد، شاهد نزدیک به صفر شدن تعرفه صادرات سیمان عربستان به عراق هستیم و پیمانکاران سعودی به سهولت، برنده مناقصات مربوطه می‌شوند.
وی افزود: در شرایط فعلی، بازار صادراتی میلگرد، سیمان، خدمات فنی و مهندسی و حمل و نقل ایران در عراق تقریبا به صفر نزدیک شده و برای باز پس گیری مجدد آن باید هزینه بسیاری را متحمل شویم و تنها راهکار آن، ایجاد مزیت رقابتی برای تجار ایران در بازار عراق توسط ایران است.
باپیری، ایجاد شهرک صنعتی در مناطق مرزی و همچنین دریافت مجوز احداث منطقه آزاد ایرانی در منطقه و محدوده‌ای از عراق را راه حل دیگر برون رفت از این شرایط، مطرح کرد.
تاثیر تحولات سیاسی و اقتصادی کشورهای همسایه، موضوع غیر قابل انکاری به شمار می‌رود و این امر در منطقه‌ای همچون خاورمیانه، بیش از هر حوزه جغرافیایی دیگری بروز پیدا می‌کند.
بدون تردید، با سقوط صدام حسین، نفوذ سیاسی ایران در عراق به میزان قابل توجهی افزایش یافت و این امر خطیر را می‌توان به عنوان یکی از دستاورد‌های سیاسی ایران اسلامی در نظر گرفت که بسیاری از تحلیلگران غربی نیز بر آن صِحِه گذاشته اند.
اما آنچه که توجه به آن ضروری است به حفظ این نفوذ و تداوم آن معطوف می‌شود، در شرایطی که دشمنان ایران، برای ایجاد خلل در رشد و توسعه ایران از روانه کردن و تجهیز نیرو‌های داعشیِ خون خوار نیز دریغ نکردند، (که بنابر اظهارات هیلاری کلینتون، این جریان دست پرورده ایالات متحده است)، کوچک‌ترین غفلتی در این صحنه حساس سیاسی و اقتصادی، می‌تواند با هزینه‌های سنگینی همراه شود.
زمانی، خطر پر رنگ‌تر از همیشه جلوه می‌کند که بعد از خروج داعشی‌ها از عراق و نقش ویژه ایران در این منطقه و در حصول چنین پیروزی عظیمی، بنابرگزارش های موجود، برخی از عوامل عراقی در مسیر تجارت و بازرگانی ایرانی‌ها، سنگ اندازی می‌کنند و این امر موید طراحی‌های شوم سعودی‌ها برای کم رنگ‌تر کردن نقش آفرینی ایران در عراق است.
به طور قطع، اشتراکات مذهبی، فرهنگی و بعضا سیاسی عراقی‌ها با ایران به میزانی است که با تدبیر و درایت بتوان بر این رفتار‌ها و کارشکنی‌های تامل برانگیز غلبه کرد و این ضرورتی است که با تدوین و طراحی و هوشمندی در دو عرصه اقتصادی و سیاسی حاصل می‌شود، امری که تعجیل برای بهبود وضعیت موجود در شرایط فعلی، بسیار مهم به نظر می‌رسد.
انتهای پیام/