انجمن‌های علمی که به گفته علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی مامور معرفی تمدن بزرگ ایران اسلامی با تربیت آدم‌های بزرگ هستند امروز حتی در انجام کوچکترین کارهای خود با موانع و مشکلات زیادی مواجه‌اند؛ بروکراسی اداری و کمبود منابع مالی از جمله موانعی است که انجمن‌ها را از ایفای نقش خود در کشور باز می‌دارد.
ارمیا سحر خیز دبیر سابق انجمن‌های علمی دانشگاه تهران در گفت و گو با خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در خصوص میزان توجه به انجمن‌های علمی در دانشگاهها با اشاره به این مطلب که مسئولین دانشگاهی برای کار داوطلبانه دانشجویان ارزش زیادی قائل نیستند، گفت: کارمندان دانشگاهها، همکاری با انجمن‌های علمی را یک کار اضافه می‌دانند و در نتیجه اقدامات انجمن‌های علمی خیلی جدی گرفته نمی‌شود.
مسئولان دانشگاهی کشور در حالی علاقه چندانی به واگذاری طرحها به انجمن‌های علمی ندارند و فعالیت دانشجویان در پارک‌های علم و فناوری هم به راحتی انجام نمی‌شود که در برنامه ششم توسعه به اهمیت واگذاری طرحها و برنامه‌های پژوهشی به نهادهای دانشجویی نظیر انجمن‌های علمی تاکید شده است
انجمن های علمی به عنوان کانون های فکری و مراکز دانش محور، نقش عمد‌ه ای در افزایش رویکرد پژوهشی دانشگاهها، توسعه مرزهای دانش و ارتقای جایگاه علمی کشور دارند؛ جایگاه این انجمن‌ها در اسناد بالا دستی کشور به خوبی نشان دهنده موقعیت علمی و قدرت تاثیرگذاری آنها در پیشرفت و توسعه کشور است و در سند نقشه جامع علمی کشور، هم عوامل موفقیت انجمن‌های علمی این‌گونه تعریف شده است:
1- ساماندهی و تقویت انجمن‌ها و جمعیت‌های علمی به منظور ایفای نقش مرجعیت علمی و ارتقای مشارکت در تصمیم سازی ها و توسعه و ترویج و انتشار علم و فناوری.
2- طراحی سازوکار لازم برای بهره مند ساختن سیاستگذاری ها، برنامه ریزی ها و تصمیم گیری های کلان کشور از پژوهش های تأیید شده در مراجع معتبر علمی از جمله فرهنگستان ها و مؤسسات و کانون های تفکر و انجمن های علمی مرتبط.
3- حمایت از برگزاری همایش های تخصصی توسط انجمن ها و جمعیت علمی به ویژه در حوزه های اولویت دار و تسهیل واگذاری نشریات علمی و تخصصی به آنها.
4- ایجاد نهادهای رصد علم و فناوری در حوزه های اولویت دار با مشارکت انجمن های علمی و مراکز دانشگاهی و مؤسسات غیر دولتی
به دلیل جایگاه ویژه دانشگاه ها در توسعه و پیشرفت کشور، انجمن های علمی دانشگاه ها از موقعیت ممتازی برخوردارند؛ انجمن های علمی دانشگاه ها می توانند با بهره گیری از ظرفیت دستگاه های اجرائی خارج از دانشگاه و با رویکردی پژوهش محور، بسیاری از مشکلات کشور را حل کنند در قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه در این خصوص (1400-1396) آمده است که دستگاههای اجرائي مجازند در راستاي توسعه؛ انتشار و كاربست فناوري، مالكيت فكري، دانش فني و تجهيزاتي را كه در چهارچوب قرارداد با دانشگاهها و مؤسسات پژوهشي و فناوري دولتی ايجاد و حاصل شده است، به دانشگاهها و مؤسسات يادشده واگذار نمايند.
با بررسی وضعیت انجمن های علمی در دانشگاه ها می‌توان دریافت که فعالیت انجمن های علمی بیش از آنکه موجب تحول و توسعه در کشور باشد، تنها به محوطه های دانشگاهی محدود بوده و نتایج این فعالیت ها در بایگانی دانشکده ها انباشه شده است؛ گرچه در این میان فعالیت انجمن های علمی دانشکده‌های فنی و مهندسی به دلیل حمایت های کوچک صنعت بیشتر از دیگر انجمن هاست.
شاید بتوان گفت معدود پژوهش هایی که در دانشکده های فنی به سفارش واحدهای تولیدی و صنعتی انجام شده، باعث زنده ماندن جریان انجمن های علمی شده‌است؛ آمارها نشان می‌دهد تا تحقق نقش انجمن های علمی دانشگاهی راه زیادی در پیش است.
ارمیا سحر خیز با بیان اینکه فعالیت در انجمن های علمی چالش های زیادی دارد؛ گفت: بعضی از مسئولین دانشگاه ها در کشور برای فعالیت های داوطلبانه دانشجویان ارزش زیادی قائل نیستند در حالی که انجمن های علمی با ارتباط با سایر موسسات علمی و صنعتی می‌توانند به پیشرفت پژوهش و تحقیقات در کشور کمک زیادی کنند.
دبیر سابق انجمن های علمی دانشگاه تهران، با اشاره به این مطلب که هزینه برگزاری کارگاه های علمی توسط انجمن ها یک دهم هزینه معمول را برای دانشگاه دارد، گفت: متاسفانه موانع ساختاری و رعایت نکردن آیین نامه ها در دانشگاه ها موجب می شود موسسات علمی و صنعتی نتوانند با دانشگاه ارتباط زیادی داشته باشند.
سحرخیز با اشاره به اینکه یکی از راهای ارتباط دانشگاه و صنعت، انجمن های علمی دانشجویی است؛ گفت: کمترین مزیت برای شرکت های خصوصی، معرفی برند آنها در دانشگاه هاست؛ ارتباط با اساتید، تعامل با دانشجویان و تبلیغات در نشریه های دانشجویی هم از دیگر مواردی است که موجب می شود شرکت ها برای ارتباط با انجمن های علمی تمایل زیادی داشته باشند.
وی با ذکر این مطلب که انجمن های علمی رویکری عملگرا دارند؛ گفت: شرکت های صنعتی، موسسات دولتی و خصوصی مانند شرکت های نوپا (استارتاپ ها) بدون آنکه تفاهم نامه یا قراردادی با انجمن ها داشته باشند و تنها بر اساس تجربیات قبلی و اعتمادی که به انجمن های علمی دارند، از افزایش سطح همکاری با انجمن ها استقبال می کنند.
دبیر سابق انجمن های علمی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه اسپانسر گرفتن انجمن ها برای مدیران دانشگاه ها تابو است؛ گفت: برگزاری دوره های علمی پژوهشی، کارگاه های آموزشی و همایش ها توسط انجمن های علمی به دلیل منابع مالی محدود آنها بسیار مشکل است و جذب اسپانسر می تواند این مشکل را به خوبی حل کند؛ باید به این سمت حرکت کنیم که دانشگاه و صنعت ارتباطی دو سویه با هم داشته و هر دو از مزیت های این همکاری سود ببرند.
اکنون با وجود دغدغه‌های مسئولان کشور در خصوص عدم ارتباط دانشگاه و صنعت و در شرایطی که دانشجویان در حین تحصیل تنها به آموزش نظری دانشجویان می‌پردازند و فارغ التحصیلان دانشگاهی هم جذب بازار کار نمی‌شوند، محمدحسین امید رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی عنوان می‌دارد با وجود هزینه 300 میلیون تومان دولت برای ایجاد یک شغل اما رویکرد پژوهشی و مهارتی که می‌تواند با یک دهم این هزینه شغل ایجاد کند هنوز در دانشگاه‌های کشور مظلوم است.
با وجود تاکید برنامه ششم توسعه به اهمیت واگذاری طرحها و برنامه‌های پژوهشی به نهادهایی نظیر انجمن‌های علمی به نظر می‌رسد مسئولان دانشگاهی کشور علاقه چندانی به واگذاری طرحها به انجمن‌های دانشجویان ندارند و همچنین فعالیت دانشجویان در پارک‌های علم و فناوری هم به راحتی انجام نمی‌شود
همه اینها درحالی است که دانشگاه می‌تواند با اعتماد به دانشجویان و نهادهای دانشجویی نظیر انجمن‌های علمی، علاوه بر حل مشکلات دانشگاهها، به درآمدزایی و ارتباط بهتر با صنعت دست یابد، امری که می‌تواند به تولید و اشتغال بیشتر فارغ التحصیلان دانشگاهی کمک زیادی کند.
انتهای پیام/
خیلی نا امید هستم