به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ،فصل ماهیگیری است. ماهیگیرانی که چند روزیست چشمشان خشک شده به تور ماهیگیری تا بتواند روزی خود را از وسعت نامتناهی دریا بردارند، اما این روز‌ها تورهایشان مهمان ناخوانده‌ای دارد با سر‌های بزرگ.
تنها پستاندار آب‌های نیلگون این دریا که سالهاست گرفتار در تور‌های ماهیگیری جان میدهد.
بدن دوکی شکل، دست و پا‌های کوچک و سر‌های بزرگ نشانه‌های این یگانه پستاندار خاکستری رنگ دریای خزر است، نشانه‌هایی که گاهی بلای جانشان می‌شود وقتی در تور‌های ماهیان خاویاری اسیر میشوند و فقط ۲۰ دقیقه‌ای زمان دارند برای زنده ماندن.
کاهش شدید جمعیت این گونه منحصر به فرد در دریای خزر باعث شد جمهوری اسلامی ایران سال ۱۳۸۹ نخستین مرکز درمانی تحقیقاتی فک خزری را در جزیره آشوراده استان گلستان راه اندازی کند.
امیر شیرازی مسئول مرکز تحقیقات فک خزری از تلف شدن ۸ قلاده فک خزری از ابتدای امسال تاکنون، بر اثر خفگی در تور‌های ماهیگیری سواحل شمال متاثر است و می‌گوید: خیلی‌ها در ایران تحقیقات روی این گونه جانوری را یک کار لوکس می‌بینند با اینکه میتوان به اهمیت حضور فک خزری در اکوسیستم دریای خزر اشاره کرد که نجات این زیستمند نجات یک گونه نیست بلکه نجات همه دریا است.
فک‌ها با شکار آبزیان بیمار، ضعیف و دارای اختلالات ژنتیکی باعث حذف ژن‌های معیوب از جمعیت ماهیان میشوند و به ایجاد نسل مقاوم‌تر و سالم تری در نسل‌های آینده ماهیان کمک کرده و تعادل را در این اکوسیستم آبی برقرار میکنند.
پروین فرشچی معاون سازمان حفاظت محیط زیست مهم‌ترین تهدید برای گونه فک خزری در کشور را حس رقیب پنداری ماهیگیران اعلام کرده و می‌گوید: ماهیگیران فکر میکنند کم شدن صید ماهی آن‌ها به‌علت وجود فک خزری است و از همین‌رو اگر فکی در تور ماهیگیری آن‌ها گرفتار شود با ضربه‌ای شدید بر سر، آن‌ها را از نعمت حیات محروم میکنند.
وی همچنین به همکاری محیط زیست و شیلات اشاره میکند که در سال‌های اخیر با اجرای برنامه‌های آگاهی‌رسانی مختلف در استان‌ها و شهرستان‌ها سعی در ایجاد فرهنگ و آموزش مناسب به مردم برای حفاظت از این گونه ارزشمند داشته اند.
کمک‌های لنی هارت زن ۷۶ ساله و دوستدار محیط زیست که هر سال با هزینه شخصی خود از هلند به ایران می‌آید و حاصل دسترنج خود و مبالغی که از دوستداران طبیعت جمع‌آوری کرده است را برای نجات فک خزری به کار میگیرد مرا به این وا داشت که ببینم مسؤلان ما چه تدابیری برای جلوگیری از انقراض این گونه کمیاب کرده اند.
به ساحل میانکاله بهشهر می‌روم. جایی که به تازگی جسد یک فک خزری در ساحل پیدا شده. دیدن این صحنه گرچه غم انگیز است، اما مرا به این فکر وا میدارد که آینده پیش روی باقی این فک‌ها چیست؟ آیا نمیتوان راهی برای جلوگیری از مرگ پی در پی این حیوان رو به انقراض داشت؟
شیرازی در جواب این سوال می‌گوید: بیشترین جمعیت فک خزری در سواحل روسیه، قزاقستان و ترکمنستان است و ایران به تنهایی نمی‌تواند مرگ و میر فک‌ها را به صفر برساند و از آنجا که این کشور‌ها منافع مشترکی با ما در دریای خزر دارند نیاز است مرکزی مشابه مرکز تحقیقات آشوراده را در سواحل خود دایر کنند.
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران پیشتاز حفاظت از این گونه در خطر انقراض است، افزود: با پیگیری‌های مداوم وزیر محیط زیست جمهوری خودمختار داغستان مجاب شدکه چنین مرکزی را در سواحل آنجا نیز دایر کند و از زمستان پیش رو نخستین فعالیت گروه امدادی و نجات فک‌های خزری به صورت علمی آغاز شود.
هنوز در ساحل قدم می‌زدم و به سرنوشت شوم فک‌های کمیاب خزری فکر میکردم. چشمم به ماهیگیری افتاد که تور خود را از قایق بیرون می‌آورد. نزدیکتر رفتم تا ببینم این صیاد در آخرین سفر دریایی خود فک زنده‌ای را دیده یا نه.
آقای حشمتی همزمان که ماهی‌ها را از تور خارج میکرد گفت:، اما به وشون گمبی سگ آبی، پیشتر که شیمی دریو ویشتر دیمی، اما اسا خله کم هسته.
آقای حشمتی حق داشت، طبق رسمی‌ترین آمار اعلام شده در سال ۲۰۰۸، صد هزار قلاده فک خزری داشتیم که این تعداد در سال ۲۰۱۵ به صورت مقطعی به ۷۰ هزار قلاده رسید.
دی ماه نزدیک است و چیزی تا زمان تولد توله‌های این حیوان خاکستری نمانده. حیواناتی که محجوبیت خود را در نخوردن ماهیانی که انسان صید میکند نشان داده اند و قناعت میکنند به خوردن ماهیان کوچک و دیگر نرم‌تنان صدف‌دار.
آشوراده این روز‌ها شاید امن‌ترین مکان برای فک‌ها باشد به دلیل اینکه بیشتر خالی از سکنه و به عبارتی پناهگاه حیات وحش است.
من دلم میخواهد
بند را بگشایم
و به ساحل قدمی بگذارم
و ببینم اینبار
ساحلی ساکت و خالی ز فکان خزری
سارا فرهمندراد
انتهام پیام /ر