ممكن است منشا مجالس اربعین برای اموات مؤمنین همین روایت نبوی باشد:
1-زندگی چهل ساله
هنگامی كه فرزدق شاعر قصیده معروف خود را در مدح حضرت امام سجاد علیه السلام در حضور خلیفه ستمگر عباسی، هشام بن عبدالملک، با رشادت تمام قرائت كرد و مطلع آن چنین بود كه:
هذا الذی تعرف البطحأ وطاته
والبیتیعرفه والحل والحرم
یعنی، این آقایی است كه گامهای او را سرزمین بطحأ، بیتخدا و حل و حرم میشناسد; خلیفه بر او خشم گرفت و دستور داد تا فرزدق را علاوه بر قطع حقوق، به جرم دفاع از اهلبیت علیهم السلام زندانی كنند; اما بعد از گذشت مدتی به دعای امام چهارم علیه السلام آزاد شد. امام زین العابدین علیه السلام برای كمک به فرزدق مبلغی را كه چهل سال مخارج زندگیاش را كافی بود به حضورش فرستاد و فرمود: «لو علمت انک تحتاج الی اكثر من ذلک لاعطیتک; [ای فرزدق!] اگر میدانستم بیش از چهل سال زنده خواهی بود، بیشتر میفرستادم.» علی بن یونس بیاضی مینویسد: دقیقا بعد از چهل سال از آن تاریخ فرزدق به دیار باقی شتافت و صداقت و كرامت امام چهارم بر همگان روشن شد.
2- بعثت انبیأ در چهل سالگی
در روایت آمده است كه اكثر انبیأ در چهل سالگی به رسالت مبعوث شدهاند. همچنان كه رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله نیز در چهل سالگی به رسالت مبعوث گردید. امام باقر علیه السلام فرمود: «پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله در 63 سالگی از دنیا رفت، كه آخر سال دهم هجرت بود. آن حضرت بعد از تولد خویش هنگامی كه چهل سالش كامل گردید، به پیامبری رسید و 13 سال دیگر در مكه بود كه در 53 سالگی به مدینه هجرت كرد و بعد از ده سال در مدینه به سرای جاویدان منتقل شد.»
3-حفظ چهل حدیث
حضرت رسول صلی الله علیه و آله در زمینه پاسداری از فرهنگ و معارف اسلام میفرماید: «من حفظ من امتی اربعین حدیثا مما یحتاجون الیه من امر دینهم بعثه الله یوم القیامة فقیها عالما; هر كس از امت من چهل حدیث از احادیث دینی مورد نیاز جامعه را حفظ كند خداوند متعال او را در روز قیامتبه عنوان فقیه و دانشمند محشور خواهد كرد.»
براساس همین حدیث، دانشمندان بزرگ شیعه تلاش كردهاند كه كتابهایی را به نامهای الاربعین و چهل حدیث از خود به یادگار بگذارند تا شاید مشمول این كلام نورانی رسول گرامی اسلام بشوند، نظیر: اربعین شیخ بهائی، اربعین شهید اول، اربعین مجلسی دوم، اربعین جامی و چهل حدیث امام خمینی رحمه الله.
4- آثار گناه تا چهل روز
آثار گناهانی كه انسان مرتكب میشود تا چهل روز در روح و روان او باقی است. امام صادق علیه السلام فرمود: «لا تقبل صلاة شارب الخمر اربعین یوما الا ان یتوب; كسی كه از شراب و مسكرات حرام استفاده كند تا چهل روز نمازش پذیرفته نمیشود، مگر اینكه حقیقتا توبه كند.»
5- اصلاح تا چهل سالگی
اساسا افراد سعادتمند و كسانی كه به دنبال خوشبختی و كمال هستند تا سن چهل سالگی در اعمال و رفتارشان نشانه های اصلاح پیدا میشود; اما اگر تا سن چهل سالگی تغییراتی در رفتارهای زشت و ناپسند آنان ایجاد نگردد، بعد از آن اصلاح آنان مشكل خواهد بود. رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله در این زمینه به مسلمانان هشدار داده و فرموده است: «اذا بلغ الرجل اربعین سنة ولم یغلب خیره شره قبل الشیطان بین عینیه و قال: هذا وجه لایفلح; هنگامی كه شخص به سن چهل سالگی پا میگذارد و كارهای نیك او از اعمال زشتش بیشتر نباشد، شیطان پیشانی او را بوسیده، میگوید: این چهرهای است كه دیگر روی سعادت و خوشبختی را نخواهد دید.» و در حدیث دیگری آن حضرت افراد چهل سالهای را كه به سوی صلاح گام برنمیدارند از دوزخیان به شمار میآورد و میفرماید: «فرد چهل سالهای كه در اندیشه كارهای نیک نباشد، برای ورود به آتش جهنم خود را آماده كند كه نجات او مشكل است.»
6- هشدار به چهل ساله ها!
امام زین العابدین علیه السلام فرمود: «اذا بلغ الرجل اربعین سنة نادی مناد من السمأ دنا الرحیل فاعد زادا ولقد كان فیما مضی اذا اتت علی الرجل اربعون سنة حاسب نفسه; هرگاه شخصی به سن چهل سالگی برسد فرشتهای از سوی خداوند در آسمان ندا میدهد كه هنگام سفر نزدیک است، زاد و توشه سفر را مهیا كن و در گذشته هنگامی كه فردی به چهل سالگی میرسید، با نفس خود محاسبه میكرد.»
و از رسول گرامی اسلام نقل است كه «خداوند فرشتهای را مامور كرده است تا در هر شب صدا بزند: «یا ابنأ الاربعین ماذا اعددتم للقأ ربكم; ای كسانی كه چهلمین بهار عمر خود را سپری میكنید! برای ملاقات با پروردگارتان چه چیزی آماده كردهاید [و چه پاسخی دارید]؟!»
7- تغذیه و اربعین
پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله فرمود: «من ترک اللحم اربعین صباحا ساء خلقه; هر كس چهل روز از خوردن گوشت خودداری كند، اخلاقش بد خواهد شد.»
منبع: بیتوته
انتهای پیام/