انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی، بالاترین مرجع نقد نویسی سینمایی در ایران است. مرجعی که اهالی سینما اگر بخواهند استاندارد فیلم های خود را در بوته آزمایش قرار دهند، باید نقد و داوری در مورد فیلم هایشان را با قلم های اعضای این انجمن بسنجند. ارتباطی دو طرفه هم برای فیلمساز و هم برای منتقد. اما با اتفاقی که در دوره قبل جشنواره فیلم فجر افتاد، ارتباط نصفه نیمه منتقدان با اهالی سینما، و البته می توان بهتر گفت با برگزارکنندگان جشنواره فیلم فجر و مدیران فرهنگی قطع شد. قطع شدنی که در بلند مدت ما را به سینمایی یک طرفه و تک بعدی می رساند و در این میان این نسل جوان فیلمساز است که به علت نبود ارتباط درست با منتقد -که می تواند برایش چون چراغ هدایت باشد- محروم می شود.
با رعایت این نکته که داوران سال گذشته چه کسانی بودند و وزنه اعتبارشان در سینمای ایران چه قدر است، اما در مجموع با یک نگاه منطقی و به دور از هرگونه نگاه جناحی در سینمای ایران، حضور منتقدان با تنوع نظرهایشان در هیئت داوران و انتخاب جشنواره فجر امری ضروری به نظر می رسد؛ مثل بسیاری از جشنواره های معتبر دنیا. برای مثال جشنواره کن؛ هیئت داوران از طیف گستردهای از هنرمندان بینالمللی، منتقدان بر اساس نسبت و بدنه کاری در سینما انتخاب میشوند و این در سینمای ایران باعث تعجب است که با داشتن یک انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی، از آنها در جریان ویترین سینمای ایران و اصلی ترین و جریانسازترین جشنواره سینمایی اش استفاده نمی کند.
فارغ از این مسائل در شرایطی که سینمای نحیف ایران در مواجهه با هجمههای ریز و درشت خارج از سینماست، حضور منتقدان از طیفهای متنوع فکری میتواند بسیار بر فشارهایی که پس از اکران و رونمایی فیلم ها وارد میشود، تاثیرگذار باشد.
اما در وجهی دیگر انتخاب فیلمها چه در مرحله انتخاب و چه در مرحله داوری بسیار در سینمای ایران سرنوشت ساز است. چه بسیار فیلمهایی که نظرات و باز خورد و نوشته های منتقدان، سرنوشت زمان اکران و نحوه برخورد پخشکننده ها را با آنها تعیین کرد.
با توجه به تمامی این نکات، باید دید در جشنواره سی و ششم فجر باز هم نام های پر اعتبار منتقدان در هیئت های داوری و انتخاب خالی می ماند یا اینکه این لیست و نحوه انتخاب ها مسیر جدید را طی خواهد کرد؟
گزارش از بهنام صادقی
انتهای پیام/