زنان؛ حماسه‌سازان گمنام دوران دفاع مقدس+ تصاویر

به گزارش خبرنگار حوزه دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛‌ از دهه 40 تا پیروزی انقلاب اسلامی،  زنان حضور گسترده‌تر و مستمری از خود نشان دادند و این بخاطر خودباوری بیشتری بود که امام خمینی (ره) در زنان پدید آورد و  لبیک آنان به دعوت امام(ره) برای حضور سیاسی اجتماعی بوده است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، زنان برای دفاع از انقلاب، به ایفای نقش‌های تازه‌تر و مؤثرتر در عرصه‌های جدیدتر پرداختند، از این رو، شرکت در بحران‌های گوشه و کنار کشور را جزء وظیفه خود دانستند.

در دوران دفاع مقدس  نقش پشتیبانی روانی و عاطفی نیروهای مسلح  به زنان واگذار شد  تا با روحیه دادن به سربازان، جنگ با موفقیت به پایان برسد. در جنگ تحمیلی زنان ایرانی، خودجوش وظیفه حمایت روحی از رزمندگان را به دوش گرفتند، و آن گونه که امام خمینی (ره) هم فرمودند: به موجب عواطفی که بانوان ابراز کردند، برای جبهه، کار‌های بسیار مفیدی را انجام دادند.

زنان رزمنده در آزادسازی خرمشهر، کار‌های دیگری را نیز بر عهده داشتند که مراقبت از تسلیحات، تسلیح رزمندگان، نگهبانی از پیکر شهدا، توزیع سلاح بین رزمندگان را می‌توان اشاره کرد. صحنه‌های رزم زنان، اگر چه اندک بود، ولی تا پایان دفاع مقدس کم و بیش ادامه یافت و  تأثیر عمیقی بر روحیه رزمندگان داشت. افزون بر این، زنان نقش‌های اطلاعات رزمی فراوانی را انجام دادند.

جلوه‌ دیگر همراهی خواهران، همسران و مادران مسلمان ایرانی را باید در تهیه و تدارک اجناس و اقلام مورد نیاز رزمندگان و سربازان دید. زنان در حمایت مادی و لجستیکی از جبهه‌های جنوب و غرب، از جان و مال خود مایه گذاشتند و صحنه به یاد ماندنی و فراموش نشدنی فراوانی را خلق کردند. آنها برای رزمندگان شال و کلاه می‌بافتند و برای سربازان لباس و ملحفه می‌دوختند و  غذای گرم می‌پختند.

زنان در طول  دوران دفاع مقدس در مساجد، منازل، مدارس و هر مکان دیگری که امکان تأسیس یک هسته و مرکز پشتیبانی وجود داشت، به جمع‌آوری کمک‌های مردمی، بسته بندی، ارسال آن و نیز ارائه سایر خدمات، می‌پرداختند. این کوشش‌ها و تلاش ها، آن قدر ارزشمند و سرنوشت‌ساز بود که امام خمینی (ره) با سخنانی ساده، ولی الهام یافته از معنویت، این گونه از آنان تشکر می‌کرد.

*امدادرسانی زنان در دوران دفاع مقدس

از شلیک اولین گلوله‌های دشمن و شهید و مجروح شدن تعدادی از مردم و رزمندگان، زنان مسلمان دل سوز این آب و خاک، دریافتند که باید به امداد درمان مجروحان و جانبازان جنگ بپردازند. آنها بدون هیچ چشم داشتی تنها به نیت کسب رضایت الهی و اطاعت از مقام ولایت، به جبهه‌ها رفتند، و چه بسا خود مجروح و جانباز شدند و گاه به خیل شهدای انقلاب پیوستند. اگر زنان داوطلب به مدد و مساعدت جبهه و جنگ نمی‌آمدند، آمار شهدای جنگ فزونی می‌یافت و اگر مجروحان به موقع مداوا نمی‌شدند، درمان بعدی آنها، هزینه سنگینی را بر بیت‌المال تحمیل می‌کرد. خانواده‌ها و رزمنده‌ها با مشاهده توجه به امداد و درمان مجروحان جنگی، اشتیاق بیشتری برای ادامه حضور داوطلبانه در جبهه احساس می‌کردند. هم اینک نیز، بیان نمونه‌ها و جلوه‌های زیبای ایثارگری زنان پرستار، بهیار و امدادگر، موجی از عشق و شوق برای خدمت به مردم پدید می‌آورد.

کار امدادگری در شهر‌های مرزی جنوب و غرب، برای زنان طاقت فرسا بود، اما عشق به اسلام و انقلاب، امدادگر پیر و جوان را بر ماندن استوارتر می‌ساخت، تا حدی که بسیاری از آنها بی توجه به اصرار خانواده‌های شان، در خطوط جنگی ماندند تا مرهمی بر زخم‌های دلیر مردان رزم و جنگ باشند. بعضی از آنان، حتی آموزش کلاسیک پرستاری را ندیده بودند، ولی به سرعت آموزش‌های تجربی را جایگزین آن کردند و چنان این آموزش‌ها را با عشق به خدا عجین کردند که توانستند، هم پرستار جسم و هم پرستار روح و روان رزمندگان شوند.

توده زنان مسلمان، علاوه بر حضور مستقیم در دفاع مقدس، به انواع حمایت‌ها در پشتیبانی از رزمندگان دست زدند که یکی از آنها مشارکت در کمک مالی به جبهه‌های جنگ بوده است. در واقع در دوران دفاع مقدس شاهد اوج ایثارگری مالی زنان بودیم که امام بار‌ها به آن اشاره کرده‌اند:

زنان فرزندان، همسران، برادران و پدران خود را به مشارکت در دفاع مقدس تشویق می‌کردند و این تشویق‌ها در استقبال مردان برای حضور بیشتر در جبهه‌ها بسیار مؤثر واقع شد، و پس از شنیدن خبر جراحت و شهادت بستگان و عزیزان خود، شکیبایی و بردباری کم نظیری را به نمایش گذاشتند که آن هم در تقویت روحیه رزمندگان به ادامه مردانه جنگ کمک فراوانی کرد. مواردی از روحیات قوی زنان را می‌توان در کلام امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری به وضوح دید.

*همکاری و هم افزایی زنان در میدان نبرد حق علیه باطل

جنگ تحمیلی، پس از انقلاب اسلامی، صحنه کارزار دیگری برای زنان آفرید. آنها از نخستین روز‌های جنگ، همپای رزمندگان به ستیز با دشمن پرداختند. گاه تن به تن جنگیدند و گاه با پرداختن به امور جنگی، حضور مستقیم خود را در دفاع مقدس، حفظ کردند. به تدریج و با طولانی شدن آن، جنگ به دیگر نقش‌های خدماتی زنان، نیاز پیدا کرد. از این رو، زنان به پشتیبانی از جبهه در پشت جبهه‌ها روی آوردند، به شهر‌ها و خطوط جنگی رفتند تا به امداد و درمان جنگجویان بپردازند. در جبهه و پشت آن، به طرق مختلف و اعجاب‌انگیز در تقویت روحیه رزمنده‌ها کوشیدند.

زنان ایرانی در جنگ تحمیلی با پیروی از مکتب عاشورا و پیام رسان آن حضرت زینب کبری (س) حماسه‌های فراموش نشدنی آفریدند. لیکن با توجه به نقش غیرمستقیم زنان در جنگ تحمیلی هنوز آنچنان‌که شایسته است از فداکاری، مقاومت و ایثار آنان سخن به میان نیامده است.

بر اساس آمار تهیه شده از فهرست شهدای جنگ تحمیلی زنان قهرمان ایران ۶ هزار و ۴۲۸ نفر شهیده در طول سال‌های دفاع مقدس تقدیم اسلام کردند که بیشتر آنها در بمباران و موشک باران شهر‌ها به شهادت رسیده‌اند. طبق آماری به نقل از نشریه داخلی بنیاد شهید و امور ایثارگران، ۵۰۰ نفر از این افراد، رزمنده بودند، بیشتر این زنان مجرد و ۲۵۰۰ نفر از آنان در سن ۱۰ تا ۳۰ سال بودند. براساس آمار بنیاد جانبازان و امور ایثارگران که در شهریور ۱۳۸۱ به تفکیک جنسیت و گروه‌های جانبازی منتشر شد، تعداد کل جانبازان زن ۵ هزار و۷۳۵ نفر است که از این تعداد ۳ هزار و ۷۵ نفر بالای ۲۵ درصد جانبازی دارند.

درباره تعداد اسرای زن جنگ تحمیلی، آمار روشنی منتشر نشده، اما در برخی منابع از رقم ۱۷۱ اسیر زن در طول جنگ هشت ساله گفته شده است. همچنین در طول ۸ سال دفاع مقدس ۲۲ هزار ۸۰۸ امدادگر و ۲ هزار و ۲۷۶ پزشک زن به جبهه‌ها اعزام شدند. اما درباره نقش غیرمستقیم زنان این سرزمین باید گفت؛ طبق آماری که سال ۱۳۸۶ منتشر شده تعداد والدین شهدا ۲۴۷ هزار و ۱۰۶ نفر (تعداد مادران شهید حدود نصف این میزان است) و تعداد همسران شهدا ۶۱ هزار و ۵۲ نفر بوده است. (اغلب همسران شهدا، از زنان هستند). همچنین تعداد والدین جانبازان ۷۱ هزار و ۳۷۲ نفر، تعداد همسران جانبازان ۳۱۷ هزار و ۱۹۳ نفر، تعداد والدین آزادگان ۱۳ هزار و ۸۲ نفر و تعداد همسران آزادگان ۴۱ هزار و ۷۶ نفر بوده است. از این روست که می‌توان مدعی بود به غیر از دختران شهدا، جانبازان و آزادگان، حدود ۵۵۰ هزار نفر از زنان ایرانی با صبر و تحمل فقدان همسر در صورت شهادت یا اسارت یا مجروحیت و معلولیت او در حماسه دفاع مقدس نقش داشته‌اند. این را باید کنار رقم ۱۳ هزار زنی گذاشت که به طور مستقیم با این جنگ روبه‌رو شدند.

به گواهی تاریخ در صفحات پر افتخار ملت‌ها این زنان با غیرت و امانت دار بودند که در حریم مقدس و پاکی طریقشان ثابت مانده و تمام امید و آرزوهایشان را به آنچه مصلحت ملت و مکتبشان بوده پیوند زده و سعادت واقعی را جسته اند. سهیلا جلودارزاده نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی  در این زمینه می‌گوید: در طول تاریخ زنان هم پای مردان حرکت‌ کرده‌ و نقشی موثر داشته‌اند.

انتهای پیام/