سوره بقره آیه 104
یأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لاَ تَقُولُواْ رَ عِنَا وَقُولُواْ انْظُرْنَا وَاسْمَعُواْ وَ لِلْکَفِرِینَ عَذَابٌ أَلِیمٌ (104)
ای کسانی که ایمان آورده اید! (به پیامبر) نگویید: «راعِنا» مراعاتمان کن، بلکه بگویید: «اُنظرنا» ما را در نظر بگیر، و (این توصیه را) بشنوید و برای کافران عذاب دردناکی است.
برخی از مسلمانان برای اینکه سخنان پیامبر(ص) را خوب درک کنند، درخواست می کردند که آن حضرت با تأنّی و رعایت حال آنان سخن بگوید. این تقاضا را با کلمه (راعنا) می گفتند. یعنی مراعاتمان کن. ولی چون این تعبیر در عرف یهود، نوعی دشنام تلقی می شد، (راعنا) از ماده ی «رعی» به معنی مهلت دادن است. ولی یهود کلمه ی (راعنا) را از ماده ی «الرعونة» که به معنی کودنی و حماقت است، می گرفتند. آیه نازل شد که به جای (راعنا) بگویید: (انظرنا) تا دشمن سوء استفاده نکند.
این اوّلین آیه از آغاز قرآن است که با خطاب: (یا ایّها الّذین آمنوا) شروع می شود. و از این به بعد بیش از هشتاد مورد وجود دارد که با همین خطاب آمده است.
پیام ها:
توجّه به انعکاس حرف ها داشته باشید. (لاَ تَقُولُواْ رَ عِنَا) ممکن است افرادی با حسن نیّت سخن بگویند، ولی باید بازتاب آنرا نیز در نظر داشته باشند.
دشمن، تمام حرکات وحتّی کلمات ما را زیر نظر دارد واز هر فرصتی که بتواند می خواهد بهره برده وضربه بزند.( لاَ تَقُولُواْ رَ عِنَا)
اسلام، به انتخاب واژه های مناسب، بیان سنجیده ونحوه ی طرح و ارائه مطلب توجّه دارد. (وَقُولُواْ انْظُرْنَا)
باید در سخن گفتن با بزرگان ومعلّم، ادب در گفتار رعایت شود. (لاَ تَقُولُواْ رَ عِنَا وَقُولُواْ)
اگر دیگران را سفارش به مراعات ادب می کنیم، باید ابتدا خودمان در سخن با مردم، رعایت ادب را بکنیم. (یأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ) خطاب محترمانه است.
اگر از چیزی نهی می شود، باید جایگزین مناسب آن معرّفی شود. (لاَ تَقُولُواْ رَ عِنَا وَقُولُواْ انْظُرْنَا)
مَّا یَوَدُّ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِنْ أَهْلِ الْکِتَبِ وَلاَ الْمُشْرِکِینَ أَنْ یُنَزَّلَ عَلَیْکُمْ مِنْ خَیْرٍ مِّنْ رَبِّکُمْ وَاللَّهُ یَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَنْ یَشَآءُ واللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ (105)
کافران از اهل کتاب ومشرکان، دوست ندارند که هیچ خیر ونیکی از طرف پروردگارتان بر شما نازل شود. در حالی که خداوند، رحمت خود را به هر که بخواهد اختصاص می دهد، و خداوند صاحب فضل بزرگ است.
این آیه، پرده از کینه توزی و عداوت مشرکان و کفّار از یهود و نصاری، نسبت به مؤمنان برمی دارد. آنان حاضر نیستند، ببینند که مسلمانان صاحب پیامبری بزرگ و کتابی آسمانی هستند و می خواهند ندای توحید را به تمام جهان رسانده و با تمام تبعیضات نژادی و اقلیمی و با تمام خرافاتِ مشرکان و تحریفاتِ اهل کتاب مبارزه کنند و مانع عوام فریبی بزرگان آنان شوند. خداوند در این آیه می فرماید: لطف و رحمت خداوند طبق اراده ی او به هر کسی که بخواهد اختصاص می یابد و کاری به میل این و آن ندارد که آنها دوست داشته باشند یا نه!
پیام ها:
اراده ی قلبی و روحیّه باطنی دشمن را بشناسید و هرگز به آنان تمایل پیدا نکنید. آنان هرگز دوست ندارند به مسلمانان کمترین خیری برسد، ولی در مقابل از بازگشت آنان به کفر وارتجاع واز سازشکاری وسکوت وسستی با کفّار واز به سختی افتادن آنان، لذّت می برند.
(ودّوالو تکفرون کما کفروا فتکونون سواء) کفّار دوست دارند همانند آنها کافر شوید. نساء، 89.
(ودّوالو تدهن فیدهنون) کفّار دوست دارند که تو ای پیامبر نیز با آنها سازش کنی. قلم، 9.
(ودّوا ما عنتّم) کفّار دوست دارند که شما مسلمین در زحمت قرار گیرید. آل عمران، 118.
(ودّت طائفة من اهل الکتاب لو یضلّونکم) گروهی از اهل کتاب دوست دارند شما را منحرف نمایند. آل عمران، 69. (ما یودّ)
خیررسانی، از شئون ربوبیّت است. (خیر من ربکم)
توکّل به خدا کنید و از کینه و حسادت دشمن نهراسید. (واللّه یختص)
حسادت حسود، هیچ اثری در اراده ی لطف خداوند ندارد. (من یشاء)
فضل و رحمت و هدایت خداوند، شامل همه ی اقوام و ملل می شود و اختصاصی به بنی اسرائیل وگروه خاصّی ندارد. (من یشاء واللَّه ذو الفضل العظیم)
انتهای پیام/