وجود ۱۹ هزار چاه غیرمجاز در آذربایجان شرقی

به گزارش خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از تبریز؛  مجتبی جلیل زاده معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی در جمع خبرنگاران گفت: کشور ایران به دلیل قرار گرفتن در یک منطقه کم آب، جزء اقلیم های خشک و نیمه خشک سرد تعریف شده که روز به روز شاهد تغییر وضعیت اقلیمی و افزایش دما هستیم.

وی با اشاره به اینکه در سال آبی بیشترین کاهش بارندگی در حوزه دریاچه ارومیه بود، اذعان داشت: آذربایجان شرقی در سال آبی یا زراعی 95_96، نزدیک به 232 میلی متر با بارش باران تا پایان تیرماه سال جاری همراه بوده است. این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل 32 درصد و 19 درصد نسبت میانگین نرمال چند سال گذشته کاهش یافته است. نسبت میانگین در حوزه دریاچه ارومیه نزدیک 40 درصد با کاهش باران مواجه بوده است.

وی با بیان اینکه بهار امسال تنها یک مورد بارش موثر داشتیم که آن هم منجر به وقوع سیل شد، افزود: بیشترین بارندگی در استان مربوط به فصل های بهار و پائیز است که 25 فروردین ماه امسال طی سیلی که جاری شد که حتی در برخی مناطق افزایش بیش از 56 میلی متر باران نشان دهنده تغییرات اقلیمی بود.

جلیل زاده تصریح کرد: باتوجه به میزان خسارتی که سیل 25 فروردین ماه به بدنه سد ها وارد کرد، کدورت آب نیز بسیار بالا بود و تصفیه خانه ها برای رساندن آب به حالت استاندارد شرب، بازه زمانی ایده عالی را مدیریت و رعایت کردند.

وی به وضعیت هشت سد موجود آذربایجان شرقی نسبت به میانگین سال گذشته اشاره کرد و افزود: به طور میانگین، ورودی سد ها بیش از 20 درصد کاهش یافته که موثرترین آبگیری سد ها درجریان سیل 25 فروردین ماه بوده است؛ بیش ترین کاهش ورودی مربوط به سد زنوز مرند با 49 درصد کاهش، و در ادامه سد قلعه چای عجبشیر و سد علویان مراغه بوده است.

معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی گفت: سیل یک نعمت و اتفاق طبیعی است که در صورت عدم مدیریت، به یک بلای طبیعی تبدیل می شود اگر سازه های داخل رودخانه ها غیر اصولی باشد یا اقدامات و تصرفاتی که در داخل رودخانه ها صورت می گیرد مدیریت نشود، میزان خسارت نیز افزایش می یابد.

جلیل زاده افزود: در حال حاضر، ظرفیت حجم آب در داخل 10 سد موجود آذربایجان شرقی، حدود 500 میلیون متر مکعب است.

وی با اذعان اینکه بیش از 50 درصد آب شرب استان وابسته به آب های زیرزمینی است، تاکید کرد: باید از منابع آب زیرزمینی یا همان منابع استراتژیک، در زمان های خاص از جمله خشک سالی استفاده شود ولی ما به لحاظ کم آبی، در طول سالیان از منابع زیرزمینی هم استفاده می کنیم.

وی به اقدامات صورت گرفته شرکت آب منطقه ای و وزارت نیرو برای مدیریت منابع آب زیرزمینی در چهارچوب طرح احیاء و تعادل بخشی خاطر نشان کرد و گفت: طی سال آبی گذشته، به همت مردم و مسئولین، آذربایجان شرقی تنها استان در کشور بود که حجم آب سد ها را در وضعیت ثابت نگه داشته بود.

جلیل زاده با اشاره به اینکه کل هدف گذاری آب های زیرزمینی آذربایجان شرقی در سطح کشور، 20 ساله است اظهار کرد و گفت: بر اساس برنامه ریزی طرح تعادل بخشی و برای جبران کسری مخازن طی برنامه ریزی 20 ساله در برنامه ششم توسعه در استان، بیشتر سفره های زیرزمینی در وضعیت تثبیت قرار گرفته اند.

وی در ادامه به تاثیر دو عامل اساسی که به وضعیت آب های منابع زیرزمینی داشته اشاره کرد و گفت: چاه های غیر مجاز و اضافه برداشت ها وضعیت سفره های زیرزمینی را مختل میکند. فرهنگ سازی در خصوص کاهش مصرف آب، تعیین تکلیف چاه های غیر مجاز، نصب کنتور های هوشمند، لزوم بکارگیری سیستم های نوین آبیاری و تغییر الگوی کشت به عنوان مهمترین اولویت های حوزه آب منطقه ای محسوب می شود.

معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی با اشاره به فعالیت گروه های کنترل به منظور جلوگیری از حفر چاه و برداشت بیش از اندازه، گفت: برای بیش از 50 درصد از چاه های واقع در دشت های پایلوت شبستر_ صوفیان، تسوج و مرند که جزو دشت های بحرانی استان محسوب می شوند، کنتور هوشمند نصب شده است.

جلیل زاده ادامه داد: در آذربایجان شرقی حدود 24 هزار حلقه چاه مجاز وجود دارد که19 هزار حلقه چاه غیرمجاز در اراضی کشاورزی، خانگی و صنعتی وجود دارد که لازم است تا از این تعداد هزار حلقه چاه تعیین تکلیف شوند.

وی اظهار داشت: یکی از پروژه های طرح تعادل بخشی، برخورد با متخلفین حفر چاه آبی غیرمجاز یا مسدود کردن چاه های غیرمجاز است که از سال 86 شروع شده و بر اساس قانون مجلس هفتم، تا پایان سال 95 تعداد 5 هزار و 670حلقه چاه غیرمجاز در سطح استان مسدود شده است. الویت نصب کنتور های هوشمند ابتدا در دشت های پایلوت و بحرانی سپس در چاه هایی که برداشت اضافه دارند است.

وی به مدیریت مصرف آب شرب تاکید و خاطرنشان کرد: در حالی که سرانه آب قابل دسترس استان به ازای هر فرد، 1250 متر مکعب، در کشور 1950 متر مکعب و میانگین آن در دنیا 7 هزار مترمکعب است، سرانه مصرف آب شرب در استان ما 220 لیتر و در کشورهای اروپایی 130 تا 150 لیتر است.

معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی به حذف برخی الگوهای کشت که با بهره برداری کم، ارزش اقتصادی بالایی دارد اشاره کرد و اذعان داشت: 88 درصد موجودی آب استان در بخش کشاورزی، 10 درصد شرب و علی رغم اینکه آذربایجان شرقی یک استان صنعتی است، 2 درصد هم در بخش صنعتی مصرف می شود. در کنار استفاده از شیوه های نوین آبیاری و متناسب کردن الگوی کشت با نیاز آبی، باید کشت برخی اقلام با نیاز مصرفی بالا همچون هندوانه حذف شود.

جلیل زاده گفت: بر اساس برنامه 5 ساله مصرف آب در حوضه دریاچه ارومیه که با بیشترین تنش آبی روبرست و آب قابل دسترس در این حوضه کمتر از یکهزار مترمکعب است باید 40 درصد کاهش یابد.

وی با بیان اینکه لایروبی مسیر رودخانه های منتهی به دریاچه ارومیه به عنوان یکی از موثرترین روش های احیای دریاچه در حال اجراست، گفت: اولویت استان آذربایجان شرقی ساماندهی رودخانه آجی چای ( تلخه رود) بود که انجام شد.

انتهای پیام/ش

کاهش ۴۰ درصدی بارندگی در حوزه دریاچه ارومیه