باید گفت وجود مجازاتی در قالب حبس و زندانی کردن مجرم از 2 روش موجب پیشگیری از وقوع جرم می شود ،نخست مجرم را از جامعه دور نگه می دارد و احتمال ارتکاب مجدد جرم را کاهش می دهد و دوم اینکه زندان موجب می شود که افراد پیش از جرم یا هنگام ارتکاب جرم نسبت به عواقب آن حسابگری کنند و از ترس نتیجه آن ازانجام آن عمل انصراف دهند.
اما پرسشی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا برای پیشگیری بیشتر از جرم باید سقف مجازات را افزایش داد آیا مجازات زندان همیشه می تواند مفید واقع شود ؟ و در نهایت این که زندان چه تاثیرات منفی میتواند روی زندانیان داشته باشد ؟
با تحقیقات مختلفی که تاکنون در این زمینه انجام شده است نشان می دهد که بین مقدار نتایج منفی مجازات و میزان جرم تناسبی وجود ندارد و این نتیجه تنها در محدوده ای قابل تعمیم وگسترش است که وجدان و عرف اجتماعی بین مجازات و جرم تعادلی را حس کند .
در یک دیدگاه کلی می توان به این نتیجه رسید که زندان تاثیرات عینی و ذهنی منفی روی زندانیان دارد تاثیراتی که شامل موضوعات خانوادگی ، اشتغال ، بیکاری ، آموزش و یادگیری فنون ارتکاب جرم و...است
با توجه به اهمیت این موضوع اجتماعی برآن شدم تا با معاون پیشگیری ازجرم دادگستری استان هم صحبت شوم.
سعید گلستانی با اشاره به اینکه بی اعتمادی از اثرات مخرب زندانی ها برخانواده ها است افزود: زندانی پیش از آن که یک مجرم خطا کار باشد یک عضو از جامعه انسانی است چه بسا مسئولیت تأمین مأش فرد یا افراد تحت تکفل خودراهم بر عهده داشته است.
وی با بیان اینکه یک زندانی به بیماری می ماند که بنابر تشخیص پزشکان باید مدتی را در بیمارستان بستری باشد و ایام نقاهت را تحت نظر پزشک و با رژیم غذایی ودارویی مناسب بگذراند تا بهبودی خویش راباز یابد وآنگاه به آغوش خانواده باز گشته وبه گذران زندگی وتلاش روزمره خویش بپردازد، ادامه داد: زندانی به هر دلیلی که مرتکب جرمی شود واین جرم نیزثابت شده باشد طبق قانون از سوی محاکم شرعی به مجازات زندان محکوم می شود وباید مدتی محکومیت واصلاح وتربیت را طی کندوبه آغوش جامعه باز گردد
معاون پیشگیری از جرم استان به خانواده زندانی ها اشاره کرد واظهار داشت:وقتی که فردی به زندان می رود معمولاً خانواده وی منبع اقتصادی خود را از دست می دهد.
گلستانی همچنین به فرزندان افراد در بند رندان اشاره کرد وگفت: از طرف دیگر با نبود فرد زندانی فرزندان وی در هر سنی با معضل نبود یکی از والدین خود مواجه می شوند و در مدرسه، محله و بین دوستان خود با این پرسش که آنها کجا هستند؟ مواجه می شوند که این موضوع به خودی خود آنها را به شدت تحت فشار می گذارد که این امر نه تنها روحیه آنها را تحت تأثیر قرار می دهد بلکه می تواند موجب افسردگی شود که حتی در برخی موارد بعد از آزادی آن فرد نیز خدشه هایی که به روح و روان آنان وارد می شود که جبران ناپذیر خواهد بود.
این مقام مسئول بیان کرد: یکی دیگر از تأثیرات متقابل زندانیان بر خانواده ها و گاهی دوستان شان را باید مد نظر قرار داد که شاید مخرب ترین و خطرناک ترین اثر زندان باشد و آن هم ، ازهم گسیختگی خانوادگی از جمله طلاق ، بی سرپرستی ، دوری از خانواده، طرد شدن از خانواده و ... است که در خانواده های زندانیان به وضوح مشاهده ی شود.
گلستانی با اشاره به اینکه زندان نیز اثرات منفی زیادی نیز برای خود زندانی به وجود می آورد اضافه کرد: زندانیان با از دست دادن شغل خود ، موجب پایین آمدن سطح زندگی خویش می شوند و احتمال به دست آوردن شغل مناسب بعد از آزادی از زندان کاهش می یابد ، در نتیجه سبب از دست دادن امرار معاش از راه مشروع می شود .
به سراغ مدیر کل زندان های استان رفتیم وبا او نیز همصحبت شدیم او نیز نظر خود را اینگونه بیا ن کرد
زندانیان را نباید از حقوق شهروندی منع کرد
مدیر کل زندان های استان همدان هم با اشاره به اینکه زندان برخلاف اسمش به برکت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران امروز به مکانی برای اصلاح باز توانی و توانبخشی محکومین ومجرمین تبدیل شده است گفت: امروزوجود مجموعه فعالیت های بهداشت ودرمان ،فرهنگی ، تربیتی ، حمایتی ،اجتماعی در محیط زندان ها موجب شده است که زندانیان خروج سعادتمندانه ای را همراه داشته باشند و به آغوش خانواده ها ی خود بازگردند.
حسن محمدیاری با اشاره به اینکه قضات باید این گونه کارها را همچون جانشین هایی برای زندان تشویق کنند اظهار داشت: اگر بتوان از محیطهایی به غیر از زندان و با نام دیگر در فضایی مناسب و شیوه هایی نظارتی متفاوت از مجرمانی که اولین بار مرتکب جرمی شده اند نگهداری کرد، می تواند در کاهش احتمال ارتکاب جرم مجدد نقش بسزایی ایفا کند.
وی خاطر نشان کرد: طبقه بندی صحیح مجرمان بر اساس سابقه و مدت حبس ،آموزش مهارت های لازم به صورت نظری و عملی به مدیران ، کارکنان اداری و زندانبانان از جمله عواملی است که می تواند در کنار مدد کاران اجتماعی به آماده سازی زندانیان برای بازگشت به زندگی در جامعه کمک کنند .
این مسئول به زندانیان بعنوان یک شهروند با حقوق شهروندی اشاره کرد وادامه داد: زندانیان عضوی از جامعه هستند و باید به آنان اجازه داد تا از طریق حقوق شهروندی خود برخوردار شوند .
مدیر کل زندان های استان همچنین یادآور شد: زندانی که خود برای حفظ نظم و مقررات با دست خود ایجاد کرده ایم و بعنوان یک پدیده اجتماعی آن را پذیرفته ایم باید تحت مقررات معین و با نظام مشخصی اداره بشود تا بتواند به حال جامعه موثر باشد .
محمدیاری با تاکید براینکه اگر بخواهیم اززندانیان ، شهروندی مسئولیت پذیر ومفید به جامعه تحویل دهیم بیان کرد: کاهش تراکم زندانی تا حد استانداردهای موجود در زندانها ، گسترش امکانات آموزشی، تربیتی مانند امکان ملاقات های بیشتر، استفاده از خدمات مددکاری و دادیاری، استفاده از شیوه های جایگزین به جای زندانی کردن و جانشین کردن روشهایی که در عین تنبیه مجرم امکان بازآموزی او را فراهم کنیم.
بیش از 52 درصد از زندانیان ، مجرمین مواد مخدر هستند
وی ادامه داد: هم اکنون بیشترین جرم در زندانها بشکل مستقیم مرتبط با مواد مخدراست که محکومین این نوع جرم بطور میانگین تا 35/52درصد جامعه آماری زندانیان را به خود اختصاص می دهند.
مدیر کل زندان های استان اظهار داشت: جرائمی مانند سرقت ،محکومیت های مالی و علیه اموال و مالکیت به ترتیب از جرائم مهمی است که بیشتر تعداد زندانیان رابه خود اختصاص داده است.
وی گفت: به منظور انجام فعالیت های اصلاحی ، تربیتی ، و توانبخشی اجتماعی هر ساله در فروردین ماه برنامه های کنترل کاهش آسیب ها در قالب تقویم به زندانها ابلاغ می شود.
این مسئول خاطر نشان کرد: این برنامه ها شامل ده محور است که مهمترین آنها محورهایی شامل اشتغال و حرفه آموزی ، بهداشت ودرمان ، خدمات اجتماعی ، آموزشی و تربیتی ، فرهنگی و هنری ، انتظامی و امنیتی ، اطلاع رسانی و روابط عمومی است که دربرنامه های فرهنگی در بخش های مختلف فعالیت ها تهیه وتدوین وابلاغ می گردد
وی ابراز کرد: بر اساس مطالعات و تحقیقات انجام شده تعداد زیادی از افرادی که دچار رفتارهای نابهنجاروجرم می شوند بعلت نداشتن مهارت زندگی ، نداشتن سلامت روان ، نداشتن مهارت شغلی و حرفه ای وسایر مشکلات اجتماعی و اقتصادی است.
حسن محمدیاری افزود: تعداد زیادی از زندانیانی که زیرپوشش این برنامه ها بوده اند با تاثیرازبرنامه های فوق با زتوانی شده اند و مهارتهای فنی و حرفه ای وزندگی اجتماعی را آموزش دیده اند وبا ابازگشت آنان به رفتارهای مجرمانه پیشگیری شده است که این نشانه این است که فعالیت های فرهنگی و اصلاحی درزندانها دارای تاثیر گذاری بوده ونتایج مثبتی را دربر داشته است.
وی با بیان اینکه زندانیان را پس از آزادی به حال خود رها نمی کنند اضافه کرد: به همین منظورزندانیان بعد از آزادی به مراکز خدمات اجتماعی و مراقبت بعد ازخروج زندانیان معرفی می شوند که در این باره آنان موظف هستند کلیه خدمات مرتبط به توانبخشی حرفه ای و روانی و بهداشتی وخانوادگی زندانیان رابطورمستقیم ارائه دهند.
باید گفت که احساس امنیت جامعه از خطر مجرم وقتی حاصل می شود که بزهکار با طی دورانی از محکومیت آمادگی برای بازگشت به جامعه و پذیرش در گروه را پیدا کرده باشد و نیز این مساله که مجرم حس می کند دوباره می تواند به جامعه باز گردد از نظر روانی برای وی دارای اهمیت است همچنین در کنار این مسائل نظری، از جهت عملی نیز نگهداری مجرمی که اصلاح شده بی فایده است و علاوه بر آنکه جامعه می تواند از نیروی فعال او استفاده کند باید امکانات موجود در جهت اصلاح دیگران به کار گرفته شود، به عبارت دیگر، آزادی مشروط علاوه بر نفع فردی ضامن منافع اجتماعی و متکفل دفاع اجتماعی نیز هست.
انتهای پیام/ ج