سمیرم، نگین گردشگری قلب اصفهان

به گزارش  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان،سمیرم منطقه ای است نامش را از زمیران یا سمیران به معنی جایگاه سرد و مکان سرد برگرفته است و در داستان های کهن این دیار نام سمیرم از حکایت سام نریمان که درد خویش را در این مکان درمان می کند اورده اند و در نهایت این ناحیه راسام آرام نامیدند.

وجود جاذبه های منحصر به فرد طبیعی ، داشتن آب و هوای مناسب و شرایط زمین خوب و مساعد، مناظر دیدنی یا رودخانه های جاری و چشمه سارهای خروشان است که تبارک ا... احسن الخالقین را به زبان هر بیننده ای جاری می کند.

به گفته رییس اداره میراث فرهنگی شهرستان سمیرم، در این منطقه با دارا بودن 54 نقطه گردشگری شاخص وجود دارد که 9 منطقه ان جزء مناطق نمونه گردشگری کشور محسوب می شوند و در سال گذشته بیش از 200 هزار نفر مسافر از نقاط مختلف کشور برای دیدن زیبایی ها سمیرم به این شهرستان سفر کردند.

شمار زیبایی های سمیرم از تعداد انگشتان دست هم فراتر رفته و تا رخ بر می گردانی دیدگانت به منظره ای زیبا تجلی می یابد و ناخودآگاه بهشتی زیبا و دست یافتنی را برای گردشگران تداعی می کند.

از جمله مناطق نمونه گردشگری شناسایی شده شهرستان سمیرم می توان به آبشار سمیرم، چشمه ناز و رودخانه شمس‌آباد شهر ونک، پارک تقرچه ، آب ملخ، تخت سلیمان، چهل چشمه، سد حنا، بی‌بی سیدان، امام زاده زیدبن علی و غار دنگزلو اشاره کرد. هرچند معرفی همه جاذبه های سمیرم در این گزارش نیمه تمام نمی گنجد، لیکن در ادامه برای اشنایی بیشتر گردشگران با این شهرستان به معرفی چند جاذبه مطرح و دیدنی این منطقه می پردازیم.

آبشار سمیرم

هر کجای ایران که باشی بدون شک نام این ابشار زیبا را یک بار شنیده و انگیزه سفر به این بهشت گمشده را در سر پرورانده اید. آبشار سمیرم در 12کیلومتری شمال شرقی سمیرم واقع، ارتفاع آن33 متر و یکی از بهترین تفرجگاه های شهر سمیرم و حتی شهر اصفهان می باشد،آبشار سمیرم در تمام طول روز دلپذیر و خوشایند است.آب آبشار پس از گذراندن دو تا سه کیلومتر ادامه می یابد و به مزارع و باغهای قسمت شرقی سمیرم رسیده و آنها را آبیاری می کند حجم آب آبشار بسته به نزولات آسمانی متفاوت است.

تخت سلیمان

تقابل سنگ و چشمه و ایجاد منظره ای باورنکردن، آب ملخ نام روستایی در 45کیلومتری جنوب شرقی سمیرم می باشد.این روستا در منتهی الیه دره ای قرار دارد که در روز3 الی4 ساعت آفتاب دارد و به همین دلیل به روستای نیم روز معروف است.

در کف دره رودخانه ماربر جریان دارد که همان نزدیکی به رودخانه خراسان می پیوندد،در حاشیه رودخانه و بطرف بالا جایی است که سنگ ها جداشده از قله کوه سر به هم برده و تخت و جایگاهی بسیار جالب بوجود آورده است که به تخت سلیمان معروف است،تختی از سنگ بر روی رودخانه بسته و باعث اتصال دو کوه به هم شده است و در حقیقت پلی طبیعی بوجود آورده است و مضاف بر آن از دل سنگ چشمه ای بسیار سرد فوران می کند.

آبشار آب ملخ

باز هم آبشاری زیبا، انگار زیبایی سمیرم به درخشش آبشارهای زیبای ان گره خورده است. اين آبشار چشم نواز در فاصله پنجاه کيلومتري جنوب شهرستان سميرم، در مسير منتهي به ياسوج و در چند کيلومتري روستاي آب ملخ واقع گشته است. اين آبشار که به نام آبشار تخت سليمان نيز معروف است، از فراز کوهستان به طرف رودخانه ماربر سرازير مي شود و يکي از زيباترين و در عين حال خطرناکترين آبشارهاي ايران است.

دره بکر رودخانه ماربر در نزديکي روستاي آب ملخ واقع است. از محل روستا تا آبشار، در حدود يکساعت پياده روي در کنار رودخانه اي پر آب و گوارا لازم است. در محل تخت سليمان، طي يک پديده نادر طبيعي، آب رودخانه ماربر براي مدتي ناپديد شده و سپس کمي جلوتر در بستر خود هويدا مي شود.

در مورد اين آبشار و اين محل افسانه هاي زيادي بر سر زبان هاست. اين پديده منحصر بفرد، صدها سال پيش طي ريزش عظيمي از کوه در اين محل ايجاد شده و جلوي عبور آب را مسدود کرده است. سپس جريان آب توانسته در همان بستر قبلي خود راهي تونل مانند به طور تقريبي هشتاد متر باز نموده و به جريان خود ادامه دهد اما آنچه که زيبايي خاصي به اين پديده بخشيده است. وجود چشمه يا سرابي با آبدهي فراوان است که از ديواره هاي شمالي بالاي سقف تونل خارج شده به شکل آبشاري آبپاش مانند، هر دو دهانه تونل را پوشانده است. در حقيقت آب ملخ نام همين آبشار يا سراب خروشان است.

آبشار بی بی سیدان سمیرم

این آبشار زیبا در 50 کیلومتری جنوب غربی سمیرم در مجاور روستای بی بی سیدان در کنار رودخانه کاسگان سمیرم در ورودی تنگه ای بنام تنگه نازی به شکلی زیبا جلوه نمائی می کند . که چشم اندازی زیبا و دیدنی دارد و هر بیننده ای را بر سر ذوق می آورد . در نزدیکی آبشار سواحل زیبای رودخانه کاسگان با آب ولرم محل مناسبی برای شنا می باشدو در جنوب این تنگه در دو طرف رودخانه دو روستای بی بی سیدان وتنگ خشک قرار دارد که زیبائی شالیزارهای آنها غیر قابل توصیف است .

مناظر طبیعی مثل رودخانه و کوه و کشتزارهای برنج و باغهای سیب و سپیدار چشم اندازهائی عجیب در این محدوده تشکیل داده است که در کمتر جائی از منطقه این مجموعه را با هم میتوان دیدودر حدود 6 کیلو متری جنوب این منطقه محل تلاقی دو رودخانه (ماربر و سمیرم ) می باشد این محل را رود آباد می گویند که بسیار زیبا و دیدنی و روح و جسم هر بیننده ای را محسور و مجذوب می کند.

غار دنگزلو

در میان آبشارها ، کوه ها و دشت های سرسبز سمیرم این بار به غاری زیبا می رسیم که جلوه ای منحصر به فرد و دیدینی را برایمان به ارمغان می آورد.غاری که در حوالی روستای دنگزلو و در ضلع شمال شرقی کوه دنا قرار گرفته است.

اين روستا بيش از يک صد سال قدمت دارد و از توابع بخش پادنای علیا شهرستان سمیرم و در دامنه ارتفاعات نوول است اين غار داراي تالارهاي بزرگ و چند تالاب است كه بايد با قايق از آنها عبور كرد و يكي از منابع مهم آبي منطقه پادنا محسوب مي‌شود. منطقه پادنا در شمال رشته كوه دنا داراي بافتي روستايي و عشايري است محل ييلاق طايفه فارسيمدان از ايل بزرگ قشقايي مي‌باشد.

دنگزلو در حوزه استحفاظی استان اصفهان واقع شده و دارای جاذبه های فراوان از لحاظ قندیل های یخی( استالاکتیت، واستالاکمیت) که هنوز بطور کامل هم جاذبه های آن شناسایی نشده است و اگر همه زوایای آن شناخته شود می توان مانند غار علیصدر همدان از آن بهره برداری کرد.

غاردنگزلو كه در بالا دست یكی ازسرشاخه های رودخانه ماربر قراردارد دارای سه حوضچه آبی است و اولین بارتوسط چند نفرازاعضای گروه كوهیاران وباراهنمایی اهالی روستا كشف وپیمایش شد. طول این غار بیش از 1600 متراست وباتوجه به جریان داشتن وتامین آب آن ازچشمه های درون كوه، دارای آب بسیارسردی است.

چشمه ناز

کوه های سر به فلک کشیده و آبشارهای زیبای سمیرم، چشمه های را پدیدی اورده که سرسبزی و طراوت را برای این منطقه کوهستانی به ارمغان آورده است. چشمه ناز ونك يك منطقه تقريباً كوهستاني و جزء رشته‌‌كوه‌هاي زاگرس است و با توجه به سردسير و پرآب بودن این منطقه كه سرشاخه‌هاي رودخانه كارون در اين حوزه قرار دارد ، از نظر پوشش گياهي داراي بيش از يك‌هزار گونه گياهي است. با عنایت به موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن ونک در دامنۀ سلسله جبال زاگرس، آب و هوای این منطقه متنوع و معتدل می باشد.

مناطقی که در ارتفاعات بالاتر واقع شده اند دارای هوای سردتر و آنهایی که در کف دره ها هستند هوای گرمتری دارند. در نقاطی از دالانکوه و کوه بالا که نسا هستند در بیشتر سالها غیر از سالهای خسکسالی، برف هر سال، برف سال پیش را می بیند. در سه کیلومتری جنوب غربی ونک، زیبا ترین حلقه ی گردشگری منطقه یعنی چشمه ناز قرار دارد.

كوه دالان ونك

كوه دالان ونك به ارتفاع 3492 متر در فاصله حدود 30 كیلومتری غرب سمیرم قرار دارد شهر ونك و چشمه ای زیبا موسوم به چشمه ناز در دامنه های شمالی آن واقعند. آب این چشمه پس از پیوستن به رودخانه ای كوچك، كمی بعد به رودخانه پر آب موسوم به آب ونك می ریزد. رودخانه اخیر به سمت دشت ارمند پیش می رود تا در آنجا به كارون ملحق شود. از سمیرم تا روستای ونک جاده آسفالت میباشد پس از عبور از روستای قلعه قدم، گردنه گله وار و گردنه نخودان به ونک میرسیم.

پارک تقرچه

تقرچه قسمتی از دامنه کوه بین محله های پایین و محله قلعه است که با ارتفاعی حدود700متر در سراشیبی بین این محله ها واقع و آثار و بقایای غارهای قدیم بوضوح در آن دیده می شود مردم با هنرمندی هرچه تمامتر بدنه کوه را خالی کرده به صورتی که چهار دیوار اتاق حداقل دوطرف آن را سنگهای طبیعی تشکیل داده و از زمان قدیم به تناسب زمان تزئین شده است .

به نحوی بین این کوهها کند و کاری و حجاری کرده اند بطوریکه جوی آبی که از میان سنگ ها عبور می کرده نتوانسته به منازل مسکونی رخنه کند،در هر کدام ازاین کند و کاریها یا به اصطلاح نیمه غارها آثاری از فبیل اجاق،تنور و تزئینات دیگر وجود داشته که مسکونی بودن آن محل را در زمان قدیم ثابت می کند.ت قرچه با همت شهرداری به صورت یک پارک تفریحی در آمده که با توجه به آب و چشم انداز و وجوه کوه در صورت طراحی و اجرا می تواند به یکی از بهترین تفرجگاههای اصفهان تبدیل گردد.

چشمه خوانسار

این چشمه از ارتفاع 900-800متری کوه بهرز در تنگه ورودی شهر بنام تم خونسار سرچشمه می گیرد و دارای آبی زلال و خنک می باشد.علاوه بر زیبائی و طراوت و شادابی که به شهر سمیرم داده از وسط محله خواجگان عبور کرده وبه اراضی کشاورزی و باغات پایین دست می رسد.

چشمه خانعلی

چشمه خانعلی از دل مسجد خانعلی بیرون می آید که از زمان سلجوقیان به یادگار مانده،آب چشمه علاوه بر مصرف در وسط بلوار امام خمینی جاری است و در مسیر علاوه بر زیبایی جهت آبیاری مزارع و باغات پایین جاری است.

سدحنا

یکی دیگر از مکانهای دیدنی و جلوه های زیبای سمیرم سدخاکی حنا و محدوده آن است که علاوه بر تحت پوشش قراردادن پنج هزار هکتار اراضی کشاورزی دارای مناظر بسیار زیبا و دیدنی است.

امام زاده زید بن علی (ع)

در میان طبیعت سبز و فرح بخش سمیرم، به فضایی معنوی می رسیم که منزلگاه عاشقان و مکانی برای عبادت و خلوت با خدا است. امام زاده زید بن علی (ع)در شمال غربی سمیرم حدودا در 15 کیلو متری جاده سمیرم – ونک واقع شده است .

این مکان از نقاط ییلاقی و بسیار خوش آب وهوا ی منطقه است که مالک باغهای آن خوانین قشقائی بودند. تخت و چشمه وباغ بسیار بزرگی سرتاسر دره ائی پوشیده از انواع درختان مخصوصا درخت تبریزی که قدمت چند صد ساله دارد و در اطراف باغهای سیب سرسبزی آن نواحی را دو چندان کرده است.

می توان گفت که بعد از آبشارسمیرم، دومین محل تفرج و تفریح مردم این مکان میباشد که مردم اوقات فراغت و استراحت خودرا با خانواده در آنجا می گذرانندو ساعاتی از روز را در حرم آن امامزاده با خود وخدای خود خلوت کرده و راز ونیاز می کنند.

وجود آثاری در اطراف امام زاده ،از جمله آسیابهای آبی خرابه های ده نخودان و سنگهای عصاری و سنگ قبر های قدیمینشان از سکونت وقدمت منطقه را می رساند

جاذبه های فرهنگی ، تاریخی سمیرم یکی دیگر از دلایل متمایز شدن این شهرستان و توجه ویژه گردشگران به ان شده است . از مهمترین جاذبه های تاریخی می توان به موزه مردم شناسی شهرستان سمیرم، حمام خواجگان، آسیابهای آبی، میل های سنگی، قلعه سنگی مختار اشره کرد.

حمام قدیمی خواجگان

یکی دیگر از آثار به جا مانده از اوایل دوره قاجاریه در شهرستان سمیرم حمام خواجگان می باشد که با توجه به نوع ساختار وسقف های گنبدی شکل وقوسهای متفاوت اجرا شده حاکی از قدمت وعظمت این بنا دارد که تا چندی قبل نیز مورد استفاده قرار میگرفته است که با همت وتلاش پایگاه حفاظت میراث فرهنگی شهرستان درسال 85 توسط تعدادی از خیران نیک اندیش ودو ستداران میراث فرهنگی برای حفظ و احیاء این بنا و استفاده در راستای امور فرهنگی به سازمان میراث فرهنگی واگذار و امید می رود با تلاش و همت مسئولین استان وشهرستان شاهد پا بر جایی آن وانتقال به نسلهای آینده باشیم .

مجموعه فرهنگی تاریخی و طبیعی تخت قراچه

به علت بافت طبیعی و صخره ای و وجود آبشارهای فصلی و مسیر رودخانه ها پوشش گیاهی مناسب وجود کنده ها ( دخمه های تاریخی و باستانی) همچنین آثار بجا مانده از آسیابهای آبی قدیمی و چشم انداز بسیار زیبای سمت جنوب و دیده شدن قله های پوشیده از برف دنا هر گردشگری را به وجد می آورد.

جامعه عشایری

یکی از ویژگیهای اقتصادی این منطقه، جامعه عشایری ساکن در سمیرم است. عشایر از ایل قشقایی هستند. تولید صنایع دستی از مهمترین محصولات عشایر است. مهمترین صنایع دستی شهر سمیرم نمد و عشایر عبارتند از: قالی و قالیچه، زیلو، جاجیم، گلیم، کلاه، دستکش، خورجین، پشتی و کیف که مواد اولیه این صنایع پشم گوسفند – موی بز – پوست گوسفند و بز است.

گفتنی است دو تن از مشاهیر سمیرم در عالم علم و هنر همواره مورد احترام بوده و می باشند حکیم جهانگیرخان قشقائی عالم دینی و شیخ حبیب ا... فضائلی استاد مسلم خوشنویسی که کتیبه های حرم امیرالمومنین امام حسین(ع) و مشهد مقدس به خط ایشان متبرک شده است. ازوزرای معروف سلجوقیان نام (کمال الملک وزیر علی سمیرمی) به کرات در تاریخ آن زمان آمده است ،که از وی آثاری مانند موزه مردم شناسی شهرستان سمیرم به جای مانده است .

علاوه بر این، بناهای دیگری که یادگار دوران سلجوقی است همچون آسیاب و حمام خانعلی. هرچند قدمت آثار تاریخی به‌جا مانده در این شهر از این دوره نیز بسیار کهن‌تر است همچون آثار تاریخی به‌جای مانده از دوره هخامنشیان و آثاری که به پیش از دوره اسلام باز می‌گردد.

برای شناخت بیشتر سمیرم و پتانسیل های این منطقه در جذب گردشگران داخلی و خارجی، گفتگویی با شهردار سمیرم داشتیم.

شهردار سمیرم با اشاره به اینکه باتوجه به عوامل جغرافیایی و طبیعی و تاریخی، سمیرم دارای پتانسیل ایجاد و احداث یک منطقه گردشگری را دارا و مکانی مناسب برای سرمایه گذاری است گفت: آنچه که شهر سمیرم را متفاوت و سرمایه گذاری درآن را از نظر اقتصادی توجیه و تحقق پذیر می کند،م وقعیت جغرافیایی شهر سمیرم ،فاصله و داشتن جاده مناسب در راه اصفهان و شرائط اقلیمی و آب و هوای معتدل در بهار و تابستان ، توپوگرافی استثنائی با ارتفاع2400متری و چشم اندازهای زیبا و قرارگیری (محله قلعه)در دامنه کوه می باشد.

صنایع دستی سمیرم :

توجه به خود کفایی وحداکثر استفاده از طبیعت در جامعه روستائی وعشایری شهرستان سمیرم باعث شده تا ازصنایع دستی استفاده بیشتری شود هنرهای دستی ارمغانی ازاندیشه های دور ودراز مردم است.

بافت قالی وقالیچه باطرحهای جدید وقدیم ونیز بافت جاجیم ، گلیم مخصوصا" جاجیم در نوع عالی خود (چهار گردی) بافت مفرج وخورجین، گبه درعشایر وبافت رو تلواره های خوش رنگ ونقش بافتن جوال ، شله بند ، جهت استفاده در کارهای کشاورزی ،بافتن کیسه حمام از پشم تولید زیر اندازهای نمدی بصورت مسطتیل(وگرد) ونمدی پوشاک به نام (کردی –کپنک) عرقچین نمدی وتهیه منگوله های تزئینی برای دور چادر عشایر ، از صنایع دستی قدیم ومکرمه بافی ،ملیله دوزی گل دوزی منجوق دوزی و....از صنایع دستی جدیدشهر ما می باشد .

غذاهای سنتی

آب گوشت، گٌندی، کوفته، پلو گندمی، مغولی، ته کوماجدانی، آش سبزی، آش ماست، آش کشک، اوماج، کاچی، حلیم، شیر برنج، سمنو، نوعی حلوا، کله جوش، شله قلمکار، چرب و شیرین که هر یک از این غذاها بطرق مختلف تهیه می شود.

سمنو یکی از غذاهائی است که در ایام عید نوروز (نیمه اسفند تا نیمه فروردین ماه) رواج بیشتری دارد و در سفره هفت سین عموما از آن استفاده می‌شود.

این در حالیست که غذاهای سنتی سمیرم تلفیقی از سادگی، کم هزینه بودن و خوشمزگی را در کنار هم دارند تا همچنان این غذاها در لیست غذاهای خانواده های سمیرمی جای خود را داشته باشند.

سمیرم ،منطقه ای در قلب ایران ، سرشار از زیبایی های ناشناخته و جاذبه های دیدنی است که توجه بیشتر مسئولان را برای معرفی بیشتر به گردشگران می طلبد.

استاندار اصفهان هم توجه ویژه ای بر گردشگری شهرستان سمیرم دارد و در این باره می گوید: با توجه به وجود پتانسیل‌ها و جاذبه های طبیعی که اولویت اصلی شهرستان بعد از کشاورزی است، توسعه گردشگری، شهرستان سمیرم را در آینده ای نزدیک به بزرگترین قطب گردشگری استان اصفهان تبدیل خواهد کرد.

زرگرپور با اشاره به جاذبه‌های طبیعی بی‌نظیر سمیرم، بر مبنا قرار دادن فعالیت گردشگری طبیعی در این شهرستان تاکید کرد و گفت: با توجه به اینکه این شهرستان ظرفیت جذب سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری را دارد باید با سازماندهی، برنامه‌ریزی و قرار دادن تسهیلات در اختیار سرمایه‌گذاران، سرمایه‌گذاری در این بخش در جایگاه ویژه‌ای قرار گیرد.

در پایان سجاد افشاری، ریس اداره میراث فرهنگی سمیرم از همه مردم ایران دعوت به بازدید از این شهرستان زیبا و چشم نواز نمود و گفت: در سال جدید خانه های قدیمی سمیرم به عنوان خانه های بومگردی برای جذب و ساماندهی و اسکان گردشگران در چهار منطقه سیور، خفر، ونک و سمیرم میزبان هموطنان و مسافران خواهد بود.

برای توسعه شهرستان سمیرم باید علاوه بر فعالیت در بخش‌ کشاورزی(صنایع وابسته به کشاورزی) گردشگری طبیعی، در این شهرستان محور توسعه قرار گیرد که نیاز به برنامه‌ریزی و حمایت مسوولان دولتی و بخش خصوصی دارد.

شهر سمیرم با افزون بر 26 هزار نفر جمعیت و هفت محله خواجگان، قلعه، دهان، دلگر، جنگل، علیا و ماندگار بعنوان مرکز شهرستان سمیرم در 160 کیلومتری جنوب اصفهان قرار دارد.

گزارش از سولماز محمدی

انتهای پیام/م