به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بجنورد؛مینا هاشمی مرغزار سر پرست گردشگری اداره کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری استان گفت : اين موزه در بناي تاريخي عمارت مفخم که از ساختمان هاي ارزشمند بازمانده از دوران قاجاريه است قراردارد .
وی می گوید : بنا بين سالهاي 1300 تا1308 ه.ق مقارن حكومت ناصرالدين شاه به دستور يارمحمدخان شادلو سردار مفخم حاکم بجنورد ساخته شده نماي جنوبي با کاشي هاي هفت رنگ معقلي و معرق به شيوه زيبايي تزئين شده است و در گذشته اين بنا به عنوان اندروني ايچري کاربرد داشته که داراي 35 اتلق و تالار است .
مرغزار افزود : کاربري عمارت مفخم به عنوان موزه از سال 1384 در شوراي فني تصويب و با جذب اعتبار فعاليت جدي برای راه اندازي موزه در ارديبهشت سال 88 آغاز و فاز اول موزه باستان شناسي در 13 خرداد 1388 به بهره برداري رسيد.
این بنای فرهنگی و تاریخی در دو طبقه ساخته شده که طبقه همکف به عنوان موزه مردم شناسي و طبقه اول به عنوان موزه باستان شناسي و بيش از 300 اثر تاريخي و فرهنگي را در خود جاي داده است.
وی می افزاید : موزه باستان شناسی داراي 5 بخش اصلي است كه متناسب با تقسيم بندي ادوار فرهنگي و گاهنماري مصوب باستان شناختي، و موزه های بزرگ جهان تحت عنوان بخش پيش از تاريخ، بخش تاریخی، اسلامی، سکه و مهر و بخش بانک سفال ساماندهی و معرفي شده است.
سر پرست گردشگری استان اظهار کرد: دوران پيش از تاريخ از يک ميليون سال پيش تا حدود سه هزار سال پيش از ميلاد را در بر مي گيرد و در دو اتاق تعبيه شده که داراي آثاري گرانبها از پيش از تاريخ در منطقه خراسان شمالي است آثاري همچون سفالينه هاي مکشوفه از تپه قلعه خان مانه و سملقان و اسکلت هاي مکشوفه از تپه فوق با قدمت کلکلوتيک ( 3000 سال پيش از ميلاد ) اسکلت هاي مکشوفه از تپه قلعه خان به صورت تدفين جنيني يا چمباتمه اي که در شرايط خاص در موزه نگهداري مي شوند
وی تصریح کرد : دوران تاریخی اصطلاحاَ به دوران پس از اختراع خط و نگارش اطلاق می شود که این اتفاق در بين النهرين و ایران در اواخر هزاره چهارم پ.م3100 پ.م به وقوع پیوست و در روند مطالعات باستان شناسی ایران منظور از دوران تاریخی زمانی از ظهور شاهنشاهی ماد قرن 7 پ.م تا پایان شاهنشاهی ساسانیان(قرن 7 میلادی) است.
وی آثار شاخص بخش تاريخي موزه را شامل سفالينه ها و اشياء مفرغي با قدمت اشکاني و ساساني عنوان کرد و بیان کرد : اشياء مفرغي که با اشکال انساني و حيواني نمايانگر نوع هنر و فرهنگ اين منطقه در دوره تاريخي مي باشد همچون مجسمه مرد مفرغي و انگشترهاي که به عنوان مهر استفاده مي شده و داراي اشکال خاصي مي باشد . سفالينه هاي اين بخش متعلق به دوره اشکاني مي باشدکه داراي دسته و لوله و شبيه قوري هستند .
مرغزار گفت : در بخش اسلامي موزه باستان شناسي در سه اتاق مجزا تعبيه شده که آثار چوبي نفيس همچون ضريح ( صندوق ) شيخ رشيدالدين محمد بيدوازي و چهار لنگه درب متعلق به بنا که قدمت آنها به دوره تيموري (870ه .ق )باز مي گردد در يکي از اين غرفه ها نگهداري مي شود . اثر فاخر ديگري چون درب چوبي متعلق به بناي بش قارداش بجنورد با قدمت قاجاريه نيز زينت دهنده بخش اسلامي موزه مي باشد . سفالينه ها ، اشياء فلزي همچون صراحي ( آفتابه ) ، سلاح ها ، زيور آلات متعلق به دوره هاي مختلف اسلامي در بخش اسلامي حفظ و نگهداري مي شوند .
وی با بیان این که موزه باستان شناسی استان مانند ساير موزه هاي جهان داراي قسمت جداگانه اي براي حفظ و نگهداري سکه ها و مهرهاي ارزشمند ايران است ، افزود : در دنياي قديم و قبل از بوجود آمدن سکه معاملات مردم از طريق مبادله کالا صورت مي گرفته و پايه مقياس و ميزان مبادله کالا چهارپايان بوده اند. در دوران پيدايش فلزات تمدن بشر نيز تکامل خود را طي نمود و بشر از فلزات مختلف مانند مس، برنز طلا و نقره اشيايي به اشکال مختلف مانند حلقه و ميله قطعات محدود يا چهارگوش و يا بصورت تبر و کارد تهيه نمود و وسيله معاوضه براي معاملات قرار گرفت
وی سکه هايي از جنس طلا ، نقره ، برنز، مس متعلق به دوره هاي اشکاني – ساساني – عرب ساساني – اوايل اسلام ( خلفا) مغولي 0 ايلخاني – تيموري – صفويه را از سکه هاي به نمايش گذاشته در اين غرفه برشمرد .
وی می گوید :بانک سفال برای نگهداري ، طبقه بندي ، طراحي و پ‍ژوهش پيرامون سفالهاي مکشوفه از محوطه هاي تاريخي استان مورد استفاده قرار مي گيرد.
راهرو موزه به عنوان نمايشگاه عکس هاي قديمي و مناطق ديدني استان با موضوع شهرها ، باغ ها ، روستاها و بناهاي تاريخي استان خراسان شمالي در دوره قاجاريه است که برخي از آنها توسط عبدالله قاجار عکاس دربار ناصرالدين شاه درسفر اول و دوم خود از تهران به مشهد گرفته شد .
تالار بزرگ موزه به عنوان بزرگترين اتاق موزه قابليت نمايش فيلم همايش هاي تخصصي باستان شناسي و کنفرانس را دارد.
بخشهای فعال فعلی کارگاه و آزمایشگاه حفاظت و مرمت مجموعه فرهنگی و تاریخی مفخم شامل:
1-بخش طراحی فنی و مستند نگاری آثار که در این بخش نمونه هایی از طرح فنی اشیائی که در این کارگاه مرمت میشود ،همراه با مطالعات فن شناسی و آسیب شناسی آنهاانجام و ثبت میشوند
2- بخش مرمت کاغذ که تمام مراحل اقدامات مرمتی و حفاظتی اسناد و نسخ خطی گنجینه در این محل انجام می گیرد.
3-بخش اکسازی سکه و فلز
4- بخش مرمت چوب باتوجه به وجود آثار چوبی با ارزش در استان
5- بخش مرمت سفال
به زودی بخش تزئینات وابسته به معماری با توجه به پتانسیل های موجود در استان شکل خواهد گرفت.
گفتنی است : بر اساس شواهد و مستندات حاصل از بررسي هاي باستان شناختي پيشينه تاريخي خراسان شمالی دست کم به دوران نوسنگي مي رسد که در استقرار گاههايي مانند تپه پهلوان جاجرم ، محوطه توي اسفراين ، تپه قله خان مانه و سملقان و تپه يام در فاروج تبلور يافته است در دوره هخامنشي خراسان شمالي به عنوان ساتراپي پارت نقش مهمي در تبادلات سياسي امپراطوري داشته است.در دوره اشکاني خراسان به عنوان خاستگاه قوم پارت از رونق ويژه اي برخوردار بوده است با ظهور امپراطوري ساساني ورونق گرفتن بيش از پيش تبادلات تجاري با شرق و غرب عالم خراسان شمالي به دليل موقعيت استراژيک از جايگاه ويژه اي برخوردار شد .عبور بخش مهمي از جاده ابريشم از اين خطه شکوفايي مراکز جمعيتي اين سرزمين را در پي داشت . و با وسعتي حدود 28100 کيلومتر مربع از نظرموقعيت در گستره شمال خراسان و شمال شرقي ايران و با 850 هزار نفراز قوميتهاي مختلف کرد ( کرمانج) ، فارس(تات) ، ترک ، ترکمن و اقليتهاي بلوچ ، لر ، بربر گنجينه اي از فرهنگ ها را شامل مي شود .
انتهای پیام/آ