آیین های شب یلدا (شب چله) در چهارمحال و بختیاری

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شهرکرد؛ «شب یلدا» یا «شب چله» به نخستین شب از فصل زمستان و بلندترین شب سال گفته می‌شود.


دور هم نشینی و جشن شبانه همراه بیداری تا بامداد و تماشای طلوع خورشید در اولین روز زمستان، که لازمه آن جمع شدن تمام فامیل و خانواده در منزل بزرگترها و ریش سفیدان به عنوان نماد کهنسالی خورشید در پایان پاییز، نشستن در زیر کرسی و امروز در کنار وسایل گرم کننده و همچنین خوراکی های فراوان برای بیداری دراز مدت همچون هندوانه، انار، انگورهای بسته با نخ به سقف خانه های چوبی، کشمش، بادام، گردو، سنجد، گندم برشته، شاهدانه و کشک و تنقلاتی که مادر بزرگ ها از تابستان فراهم کرده و امشب بر روی سفره شب چله و بیشتر بر روی کرسی چوبی قرار می دهند، از رسوم شب چله در چهارمحال و بختیاری می باشد.

همزمان با شب یلدا در استان (بویژه در سال های گذشته) چند خانواده دور هم جمع می‌شوند و کسانی که شاهنامه، مثنوی و دیوان حافظ را از حفظ هستند و یا توان شاهنامه خوانی، مثنوی خوانی و حافظ خوانی دارند، آن را برای دیگران می‌خوانند.

گرفتن فال حافظ از رسوم شب یلداست که بزرگتر فامیل برای تک تک افراد خانواده انجام می دهد و با قرائت و تعبیر این فال، سبب شادی آنها می شود.

قصه گویی پدربزرگ ها، کهنسالان و بزرگان خانواده از دیگر آیین های زیبای این شب است.

قرائت قرآن و بیداری تا سحرگاه و نیایش برای سلامتی حاضران و آرزوی این که امشب آغازگر زمستانی پر برف و باران برای رونق مزارع و کشتزارها و پر بار شدن تابستان باشد، و فرستادن هدیه همراه با غذای شام شب چله که بیشتر پلو همراه با مرغ یا خورش و میوه و شیرینی است، برای نو عروسان و تازه دامادها و برخی اقوام و نزدیکان، از دیگر سنت های شب چله در استان چهارمحال و بختیاری می باشد.

بختیاری‌ها در این شب کدو تنبل‌های بزرگی که نماد خورشید را برای آن‌ها دارد، آب‌پز می‌کنند و آن‌را به صورت ریز ریز شده در آش کشک می ریزند و می‌خورند.

آنها اعتقاد دارند خوردن ماست، شیر، پنیر، کنجد، کدو و نان جو در شب یلدا موجب فزونی و فراوانی نعمت تا پایان سال می‌شود و سبب می گردد که وجود این نعمت ها تا سال بعد داشته باشد.

این مراسم و سنت های زیبا که بخش زیادی از آن با تغییر سبک زندگی، رو به تغییر گذاشته است، علاوه بر ایجاد صفا و صمیمیت و انجام سنت حسنه صله ارحام، سبب رفع کدورت ها و دلخوری های فامیلی و خانوادگی هم می شود.

هم اكنون «شب چله» در استان چهارمحال و بختیاری، بدون كرسی های چوبی قدیم برگزار می شود و بسیاری از این آیین ها، رو به فراموشی رفته است.