جشنواره موسیقی کلاسیک؛ جشنواره‌ای ورای سلایق شخصی/ بخش رقابتی نداریم

به گزارش خبرنگار حوزه موسیقی گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ نشست خبری نخستین جشنواره موسیقی کلاسیک ایرانی با حضور امیر مردانه دبیر اجرایی جشنواره، امیر شریفی و وصال عرب‌زاده از اعضای شورای هنری و هیئت موسس و عطا نویدی مسئول روابط عمومی جشنواره در تالار وحدت برگزار شد.  

در ابتدای این نشست شریفی در رابطه با نحوه شکل گیری جشنواره گفت: تقریبا اردیبهشت ماه سال جاری بود که به همراه وصال عرب‌زاده طرحی را به فرزاد طالبی مدیر کل دفتر موسیقی ارشاد مبنی بر اینکه ظرفیت‌های گسترده موسیقی ایرانی امکان این را دارد که یک جشنواره مستقل و تخصصی در این رابطه برگزار شود، تقدیم کردیم و در سال‌های گذشته شاهد بودیم که در جشنواره فجر پیشکسوتان و اساتید گرامی ما حضور چشمگیر و پررنگی داشتند.

وی ادامه داد: در سال‌های اخیر برای جوانان و دانشجویان جشنواره‌ای به نام «موسیقی جوان» توسط تیم مجرب و نخبه‌ای برگزار می‌شد. اما نسل میانه‌ای در این میان بودند که بیشترین بار اجرایی، آموزشی و شاید بیشترین جریان‌سازی‌های ممکن در دوره جاری توسط این نسل انجام می‌گیرد. یعنی کسانی که در حدود سنی 40 سال هستند.

شریفی تصریح کرد: یکی از انگیزه‌های اصلی ما در خصوص این جشنواره پرداختن به این نسل، استفاده از ایده‌ها و نظرات این دوستان و به وجود آوردن فضایی برای اجرای موسیقی‌های برآمده از ذهن نسل میانه بوده است.

وی افزود: پس از ارائه طرح، خوشبختانه با استقبال گرم دفتر موسیقی روبرو شدیم. در ادامه ما باید یک موسسه‌ای معرفی می‌کردیم که بتواند بار حقوقی جشنواره را بر عهده بگیرد و به همین جهت موسسه «ساز و آواز» با توجه به سابقه روشن و سلامت آن در حوزه نشر موسیقی کلاسیک ایرانی برای این امر انتخاب شد. مردانه هم به عنوان مدیر این مجموعه به جمع دو نفره ما اضافه شد و ما به عنوان هیات موسس تقریبا از خرداد سال جاری امور اجرایی را شروع کردیم و تا امروز با پیگیری و پشتکار زیاد سعی کردیم، جریان مثبت و سازنده‌ای در این جشنواره طراحی شود.
 
در ادامه این نشست مردانه با تاکید بر اینکه این جشنواره بخش رقابتی ندارد، گفت: از ابتدای روند شکل‌گیری جشنواره اینکه چه ظرفیت‌هایی می‌تواند در جشنواره ایجاد شود تا به کیفیت آن و به هویت بیشتر موسیقی ایرانی کمک کند، مورد توجه قرار داشت. در روزهایی که مشغول به تصویب اساسنامه و طرح تفضیلی جشنواره در دفتر موسیقی بودیم، جلساتی داشتیم که در آن بحث پژوهشی و رقابتی هم مطرح شد.

وی اظهار داشت: در واقع برگزاری بخش رقابتی در عین جذابیت، بسیار سخت و دشوار است. در نهایت با توجه به محدودیت شدید زمانی که داشتیم و عدم وجود امکان برگزاری بخش رقابتی تصمیم بر این شد که بخش رقابتی حذف شود.

سپس عرب‌زاده عضو شورای هنری جشنواره با تاکید بر اینکه هنری بودن و جذابیت خاصیت اصلی آثار این جشنواره است، گفت: این جشنواره در واقع در بر گیرنده ژانری از موسیقی ایرانی است که هنری و جدی تلقی می‌شود و می‌تواند متشکل از موسیقی دستگاهی یا مربوط به دوره‌های گذشته‌ باشد اما در مجموع خاصیت هنری بودن آن خیلی چشمگیرتر است.

وی بیان کرد: ما در انتخاب نوازندگان، گروه‌ها و خوانندگان این مورد را به دقت لحاظ کردیم. ما شورای هنری را تشکیل دادیم که در این شورا، از دوستان با سابقه، صاحب روش و صاحب سبک دعوت کردیم و قرار شد از هر سازی در موسیقی ایرانی یک نماینده باشد.

عرب‌زاده تصریح کرد: تمامی نظرات و انتخاب‌ها به طور شورایی بوده و نظر شخصی نیست. بنابراین می‌توان ادعا کرد که این جشنواره ورای سلایق و نقطه‌ نظرات شخصی است و یکی از نقاط مثبت جشنواره این است که از تمامی سلایق فعالی که در موسیقی ایرانی به طور جدی کار می‌کنند دعوت شده؛ چون معتقد به تکثر آراء و احترام به تمام سلایق موسیقی ایرانی بودیم. 

شریفی در ادامه این نشست در پاسخ به این سوال که آیا تعریف روشنی از موسیقی کلاسیک ایرانی داشته‌اید، گفت: ما واژه کلاسیک را به علت پرداختن به موسیقی رایج کلاسیک غربی انتخاب نکردیم. ما تعریفمان که البته با کمی تسامح بود، آن جنس از موسیقی است که دارای مبانی مشخص است و رجوع می‌کند به باطن موسیقی ایرانی در مد، در وزن و در آهنگسازی.

وی افزود: در واقع موسیقی‌ که دارای منابع مکتوب و عمل برآمده از منابع مکتوب است. دارای روش آموزش خیلی واضح و مشخص است. موسیقی هنری بوده و برای توده مردم نیست و نخبه‌گرا بوده و با جدیت در جهت جذب حداکثری امکانات موجود در سیستم حرکت می‌کند. تجمیع این امکانات موجود در موسیقی ایرانی از سده‌های پیشین تا امروز این امکان را ایجاد می‌کند که ما بتوانیم افراد با گرایشات مختلف را در آن پیدا کنیم کسانی که مستقیما مراجعه می‌کنند به باطن موسیقی دستگاهی. چه در قالب تک‌نوازی، چه در قالب آهنگسازی و اجرای گروهی. یا کسانی که رجوع می‌کنند به موسیقی‌های پیش از سیستم دستگاهی.

دبیر اجرایی جشنواره در توضیح علت سردرگمی بخش جنبی جشنواره گفت:‌ من سردرگمی بخش جنبی را به نوعی قبول دارم. علتش این است که پیشنهادی از سوی مدیر هنری فرهنگسرای بهمن به ما داده شد، مبنی بر اینکه سالن در اختیار ما می‌گذارند تا جشنواره فراگیرتر باشد؛ اما آن موقع ما جدول جشنواره را بسته بودیم و زمان کمی برای آن داشتیم و مجالی برای برنامه‌ریزی درست و استفاده از موسیقی‌دانان در این بخش نبود و چون نمی‌خواستیم این امکان را از دست دهیم، تصمیم بر این شد که این بخش حتی شده با کمی کیفیت ضعیف‌تر در جشنواره باشد.

عرب‌زاده در رابطه با اینکه این جشنواره چقدر تلاش کرده تا مخاطب عام را جذب کند گفت:‌ کارکردی که برای موسیقی کلاسیک ایرانی در ژانر هنری و جدی قائلیم، باید درست باشد آیا توقع این است که سالن 3 هزار نفری را پر کند؟ آیا سنین خاصی مثل جوانان را به وجد بیاورد؟ مخاطب موسیقی ایرانی همیشه بوده و هست و خواهد بود. البته شاید کم باشد اما هست. نخبگان جامعه به این فرم از هنر توجه دارند پس طبیعی است که در کنسرت‌ها و جشنواره‌ها به طور متناوب یا تکراری عده‌ای نخبه حاضر باشند و مردم عادی کمتر دیده شوند؛ چون این نخبگان هستند که این هنر را متوجه می‌شوند و حمایت می‌کنند. البته خوب است که توده عام‌تری را در بر بگیرد. اما در آن صورت باید خیلی از وجوه هنری و جدی را کنار بگذارند. پس به نظر من اگر به اندازه سالن رودکی از جشنواره موسیقی ایرانی استقبال شود، کافی است.

مردانه نیز در این خصوص اظهار داشت:‌ البته باید سر فرصت آسیب‌شناسی شود که چرا این اتفاق افتاده و چرا این موسیقی که بخش جدی موسیقی استف با استقبال کم مردم مواجه است.

شریفی در رابطه با عدم حضور پیشکسوتان ضمن تاکید مردانه پاسخ داد: پیشکسوتان حضور دارند. البته ما رایزنی‌هایی کردیم با پیشکسوتان قدیمی‌تر اما با توجه به سیاست‌های کلی جشنواره، توجه بیشتر به نسل میانه بود. از طرفی با بسیاری از پیشکسوتان تماس گرفتیم اما به دلیل نزدیکی این جشنواره به جشنواره فجر خودشان تصمیم گرفتند، حضور نداشته باشند. هرچند که ما حضور آنان را بسیار مفید می‌دانستیم اما متاسفانه نشد. امیدوارم سال‌های آینده بخشی از جشنواره به پیشکسوتان اختصاص پیدا کند.

مردانه در پایان خاطرنشان کرد:‌ در بحث جذب مخاطب ما اقداماتی انجام دادیم. به عنوان مثال از همه مراحل تمرین گروه‌ها فیلمبرداری کردیم که از امروز در سایت تیوال و شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود. یک اقدام زمان‌بر و سخت که توسط همکار خوبم مجید کاشانی انجام شد، طراحی پوستر جشنواره و طراحی صحنه و دکور بود که زحمت زیادی در این زمینه کشیده شد.

انتهای پیام/