بهروز بیرشک روانشناس و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفتگو با
خبرنگار کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران؛ گفت: پشت گوش انداختن کارها را در علم روانشناسی جزو ویژگی شخصیتی اهمال کاری مطرح می کنیم.
وی ادامه داد: افراد اهمال کار کسانی هستند که هرکاری را می خواهند در دقیقه نود انجام دهند و در واقع شیوه زندگی آنها به گونه بوده که عادت کرده اند، یک احساس فشار در آنها و محیط ایجاد شود تا شروع به انجام کارها نمایند.
بیرشک بیان کرد: زمینه ویژگی ها اهمال کاری را باید در شخصیت افراد جستجو کرد، معمولا این دسته از خصایص رفتاری را نمی توانیم در دسته اختلالات روانی طبقه بندی کنیم بلکه به عنوان یک ویژگی شخصیتی مطرح هستند.
این روانشناس اظهار داشت: شیوه تربیتی در ایجاد مشکلات شخصیتی بسیار می تواند موثر باشد و شرایط محیطی گاهی زمینه بروز برخی خصلت ها را ایجاد می کند. مثلا اگر در خانواده ای فرزند احساس کند پدر یا مادر کارها و مسئولیت هایشان را با تاخیر انجام داده و هیچ گونه احساس مسئولیت و اهمیتی برای انجام به موقع امور زندگی قائل نیستند، این کودک می تواند این رفتار را از آنها الگوبرداری کند.
نداشتن اولویت بندی در زندگی نقش بسیار مهمی در اهمالکاری دارد. برای مثال من از صبح باید به دانشگاه بروم، همچنین کارهایی مانند نوشتن مقاله ها، شرکت درکنگره ها، مصاحبه ها، زندگی خانوادگی، صله رحم و... هم هست. بالاخره باید تمام این کارها در زندگی اولویتی داشته باشند. اگر ما این اولویت ها را در زندگی خود درست تعیین نکنیم از انجام خیلی کارهای مهم عقب می مانیم.
وی تصریح کرد: معمولا برخی از کسانی که دارای ویژگی شخصیتی اهمال کارانه هستند در صورت محصل بودن به دلیل اینکه نمی توانند با برنامه ریزی درست به درسها بپردازند در شب امتحان با استرس شدیدی مواجه می شوند.
یکی دیگر از دلایلی که باعث اهمال کاری می شود، لذت جویی است. افرادی که فقط دوست دارند از هر چیزی در زندگی خود لذت به دست بیاورند. دو اصل داریم: یکی اصل لذت، یکی اصل عقلانیت. یادم است زمانی که برای کنکور درس می خواندم خوب مسلماً تفریحات زیادی بود، اما ما همیشه این تفریحات را به تعویق می انداختیم چون اصل عقلانیت به ما می گفت که باید درس بخوانیم تا کنکور قبول شویم.
بیرشک عنوان کرد: افرادی که انجام کارها را پشت گوش می اندازند معمولا از اراده ضعیفی برخوردارند و نداشتن انگیزه برای انجام مسئولیت ها، کمبود اعتماد به نفس و گاه وجود حس نگرانی بازدارنده برای انجام امور از ویژگی های این افراد است.
از دیگر دلایل اجتماعی که باعث اهمال کاری می شود این است که بعضی افراد از نظر اجتماعی لجبازی می کنند. لجبازی یک فرایند آگاهانه است، مثلاً فردی که از یک سیستم دلخور است آگاهانه لجبازی کرده و اهمال کاری می کند. البته ممکن است فقط از دست خانواده خودش دلخور باشد اما با مکانیسم فرافکنی جامعه را مقصر دانسته و تنبلی می کند. این یک فرایند آگاهانه است. ممکن است معادل این ناآگاهانه هم باشد که ما به آن پرخاشگری انفعالی می گوییم.
این روانشناس تاکید کرد: آموزش برنامه ریزی درست به کودکان و دادن مسئولیت به آنها در خانواده می تواند در ایجاد حس مسئولیت پذیری در وی موثر باشد، همچنین خانواده ها می توانند با نظم دهی رفتار تمام اعضا در زمینه کاهش ضعف ها و افزایش ویژگی های مثبت رفتاری این عادات را برطرف کنند.
وی بیان کرد: تغییر در سبک زندگی، تقویت حس مسئولیت پذیری در خانواده، انجام برنامه ریزی درست و عمل به آن و توجه به افراد با برنامه و الگو قرار دادن آنها تا حدود زیادی می تواند در کاهش ویژگی های اهمال کارانه در افراد موثر باشد.
بیرشک یادآور شد: همچنین استفاده از کتاب های آموزشی، انجام مشاوره و شرکت در کارگاه های آموزشی برای کاهش ویژگی شخصیتی اهمال کاری در افراد بسیار موثر است.
چرا مردم کارها را در دقیقه 90 انجام می دهند؟
چند تا دلیل وجود دارد. اول اینکه افراد کار را ریز یا درشت می بینند. دلیل دیگر این است که برخی معتقدند آن کار همین قدر بیشتر اهمیت ندارد. برای مثال خیلی وقت ها دانش آموزانی که درس را در دقیقه 90 می خوانند، اعتقاد دارند اگر همان نمره 10 را بگیریم کافی است یعنی اهمیت ذهنی آن قضیه در ذهنشان چندان مهم نیست.
یا می گویند چون این برای بقیه اهمیت ندارد پس چرا برای ما اهمیت داشته باشد. متأسفانه این گروه به جای اینکه کانون کنترلشان درونی باشد، بیرونی است. وقتی فردی کاری را برای دیگران انجام می دهد می گوییم کانون کنترلش بیرونی است و زمانی که فردی کاری را برای خودش انجام می دهد می گوییم انگیزه فرد برای انجام آن کار، درونی است. بنابراین چنین شخصی دیگر درسی را فقط برای پاس کردن نمی خواند.
یکی دیگر از دلایل انجام دادن کارها در دقیقه نود، کمال گرایی است. گاه می گوید این لباس را بپوشم و گاه می گوید آن لباس را بپوشم. این لباسم این طوری باشد آن لباسم آن طوری باشد. فرد این قدر درگیر جزئیات می شود که زمان را از دست می دهد یعنی وسواس باعث این قضیه می شود.
انتهای پیام/