به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اردبیل؛ كهنه قلعه مشگين شهر از استحكام خاصی برخوردار بوده و در جنگ‌ها و تهاجم دشمنان به عنوان پناهگاه از آن نگهداری و استفاده می شد.
اين قلعه با مساحتی در حدود۱۵هزار متر مربع در قسمت ورودی مشگين شهر از طرف جاده اردبيلو روی تپه‌ایطبيعی با۵۰متر ارتفاع واقع شده و از 6 برجك با ديوارهای ضخيم خشتی و حجره‌های كوچكآخور مانند تشكيل شده است.
طراحی اين حجره‌ها به صورتی است كه هر حجره برای اسكان يك سرباز به همراه اسب پيش بينی شده است.
ارتفاع تقریبی اين قلعه 1416 متر از سطح آب‌های آزاد است،بنای اولیه این قلعه در دوره شاپور دوم ساسانی در سال 337 میلادی به دستور نرسه هرمز حکمران ساسانیدر خیاو به مدت 6 سال ساخته شده است.
وجود سنگ نبشته‌ای به خط پهلوی ساسانی در جبهه شمال‌غربی این بنا در فاصله 150 متریدر آبراهه خیاو قرار دارد.
سفالینه‌ها و مفرغ‌های به دست آمده، پیشینه این بنا را حتی به دوره ساسانیان می‌رساند. پلان قلعهبه صورت ذوذنقه غیرمنظم در امتداد شمال غربی و جنوب غربی است.
طول ضلع آن۹۰متر و ضلع جنوبی آن۲۳۷متر و عرض این قلعه در سمت غربی۱۱۵مترو در شرق۹۱متر می‌باشد.
در دو گوشه شمال‌غربی و جنوب آثار برج مدور به قطرهای۶متر و۱۰متر وجود دارد.
درمنتهی‌الیه شرقی ضلع شمالی آثار دو برج به قطرهای۵/۷و۶متر با ضلع بهتر از برج‌هایدیگر به چشم می‌خورد.
سازه‌های دیوارهای قلعه از سنگ، ملات گچ و آهک و بقیه از خشت و کنگره‌هایآن از گل ساخته شده است.
در كاوش‌های باستان شناختی در كهنه قلعه نشانه‌هايی از موارد فرهنگی، سفال‌های دست سازو چرخ ساز به رنگ نخودی و خاكستری و فلز مفرغ مربوط به دوره آهن سه به دست آمده كه منسوببه اقوامی است مشهور به «اورارتو» كه در آستانه شكل گيری دولت ماد و در مواردی حتی پيش از آندر بيشتر نقاط آذربايجان نشانه‌هايی از فرهنگ و تمدن آنها مشاهده شده است.
اين بنا در سال۱۳۴۵در فهرست آثار ملی به ثبت رسيده است.
کهنه قلعه در ۱۵ هزار متر مربع در دوره شاپور دوم ساسانی و در سال ۳۳۷ میلادی احداث شده است.
این بنا در قسمت غرب رودخانه خیاوچای قرار دارد و بر اساس سنگ‌نوشته‌ای به خط پهلوی ساسانی این بنا به دستور نرسه حکمران ساسانی در خیاو به مدت شش سال احداث شده است.
اولین سنگ نبشته دوران ساسانی کشف شده در آذربایجان
در ضلع شمالی کهنه قلعه در داخل خیاوچای (باغ نوروز) کتیبه‌ای موجود است که اولین سنگ نبشته دوران ساسانی کشف شده در آذربایجان است.
این سنگ نبشته که بر روی آن تاریخ 347 م. (هفتمین ماه از بیست و هفتمین سال از سلطنت شاپوردوم) نقش بسته است.
بنا به نوشته این سنگ نبشته، قلعه کهنه (کهنه قالا) به دستور نرسه هرمز، حکمران محلی منطقه مشگین شهر ساخته شده و شش سال به طول انجامیده و چندین دوره تعمیرات در آن صورت گرفته که آخرین تعمیر این قلعه در دوران زندیه می باشد.
رئیس میراث فرهنگی شهرستان مشگین شهر گفت: «کهنه قلعه» به عنوان بزرگ‌ترین قلعه خشتی شمال غرب کشور در آستانه نابودی است.
حیدری با اشاره به اینکه سازه‌های دیواره قلعه از سنگ، ملات، گچ و آهک ساخته شده است، افزود: متأسفانه این بنا در طول گذر ایام دچار فرسایش تدریجی شده است.
وی با تاکید به ضرورت اختصاص اعتبار مناسب برای بهسازی این بنای تاریخی، افزود: در صورتی که اقدام عاجل برای مرمت این اثر صورت نگیرد در آینده نزدیک اثری از آن باقی نخواهد ماند.
انتهای پیام/ع