به گزارش
گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان، ظهر امروز میزگرد «اقتصاد مقاومتی و رسانه» با حضور حجت‌الاسلام سید آقا حسینی استاد دانشگاه و سعید میدانچی فعال حوزه اقتصادی و دبیر مجمع فعالان اقتصادی استان همدان در راستای ترویج فرهنگ اقتصاد مقاومتی در جامعه در دفتر نشریه چشمانداز همدان برگزار شد.
سوال: تعاریف زیادی در رابطه با اقتصاد مقاومتی شده است، شما چه تعریفی از اقتصاد مقاومتی ارائه می‌کنید؟
حجت‌الاسلام حسینی: در قرن 20 بحثی آغاز شد که ریشه آن در قرن 16 تحت عنوان رنسانس مطرح شده بود، تفکری مبنی بر اینکه دانشمندان باید تخصص خاصی کسب کنند و خارج از آن تخصص اظهار نظر نکنند.
در 400 سال اخیر «قانونگرایی» نخستین تخصص در جهان بود، هر کشوری که قانون را به عنوان مدل رفتاری به کار می‌گرفت، آن کشور توسعهیافته تلقی می‌شد.
پس از ظهور قانون برخی مجری آن شدند اما پس از مدتی دریافتند که تنها گرایش به قانون راهگشا نیست و بشر به انقلابی، غیر انقلاب قانون نیاز دارد، پس باید به جای حاکمیت قانون احترام و شخصیت قائل شدن حاکم شود چراکه در صورت قائل شدن شخصیت برای انسان، او قانون را نیز رعایت می‌کند، در این زمان مکتب نئوکلاسیک مطرح شد.
پس از 70 تا 80 سال متوجه خطای استراتژیکی شدند و مطرح کردند که در عین حال که می‌توان برای انسانها شخصیت قائل شد، می‌توان قانون را نیز اجرا کرد، بنابراین قانون با احترام به انسان مغایرتی ندارد که در نتیجه آن مکتبی در اوایل قرن 20 با عنوان «نظام سیستمها» ایجاد شد.
طبق نظام سیستمی، ضمن احترام به تمام متغیرهای مورد نیاز بشر؛ دیگر تخصص افراد در یک مسأله خاص مطرح نبود که در اینجا علوم مضاعف ایجاد شد.
در گذشته فقط موضوع اقتصاد، سیاست، فرهنگ و ... مطرح می شد، اما پس از طرح نظام سیستمی اقتصاد سیاسی، اقتصاد فرهنگی، فرهنگ اجتماعی، سیاست اجتماعی و ... مطرح شد.
حکومت چهار رکن دارد که به صورت منظومهای عمل می‌کند و قابل تفکیک نیست، هر جامعهای که این چهار رکن را تفکیک کرده بازنده است.
فرهنگ، امنیت، اقتصاد و بعد اجتماعی زندگی بشر چهار رکن حکومت هستند، باید فرهنگی داشت که بتواند آرامش ایجاد کند، اقتصاد بدون امنیت و آرمانهای فرهنگی نیز معنی ندارد و نیاز به اقتصادی داریم که بتواند آرمانها و ارزش‌ها را شکل دهد.
سوال: سال 95 به چه دلیل به نام اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل نامگذاری شده است؟
حجت‌الاسلام حسینی: تاریخ 400 ساله اخیر نشان داده جوامعی که پیوند بین مجموعه ارکان حکومت ایجاد می‌کند، سادهتر می‌تواند جوامع خود را سر و سامان دهند.
در دهه گذشته بیش از یکهزار نفر از متفکران اقتصادی جهان با ارائه مقالاتی که در آنها یک وجه اشتراک وجود داشت، وضعیت پولی جهان در دو یا سه دهه آینده را پیش‌بینی کرده بودند.
وجه اشتراک همه مقالات این بود که طی دو یا سه دهه آینده یک بحران پولی و مالی جهان را در بر می‌گیرد و سیستم مالی رو به افول میرود.
برداشت من از فرمایش مقام معظم رهبری این است که ایشان به درستی پیش‌بینی کردند، اقتصاد جهانی به سمت ورشکستگی میرود در نتیجه فرمودند باید اقتصادی را درست کنیم که از این ورشکستگی جهانی آسیب نبینیم.
سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی برای مقابله با بحران جهانی ابلاغ شد که این امر هوشیاری رهبری و رصد اوضاع و احوال جهان از سوی ایشان را نشان میدهد.
اقتصاد مقاومتی نوعی معادله پولی، مالی، تجاری، مصرفی و توزیعی کالاهای زندگی بشری است که در صورت فراگیری بحران، قابلیت پایداری و حفاظت خود از آسیب را داشته باشد.
میدانچی: مدتهاست اقتصاد تک‌محصولی مشکل اصلی کشور است به طوری که از دوره پهلوی اقتصاد کشور را وابسته به نفت کردند.
رهبر معظم انقلاب بارها این خطر را گوشزد کردند و با نامگذاری سالها به شعارهای اقتصادی؛ دستورالعملهای لازم را برای برخورداری از اقتصادی پویا عنوان کردند.
توجه به موضوع اقتصاد مقاومتی از بعد فرهنگی، از موضوعات راهگشاست به این معنا که شروع کارها از خود و متناسب با ظرفیتها، باعث می‌شود کارها با سرعت و بهتر انجام شود.
دشمن با ایجاد تفرقه سعی در دور کردن انقلاب از اهداف پیش رو دارد اما رهبری با درایت خود ضمن دعوت به وحدت، اصول اصلی کشور مانند مباحثی چون اقتصاد مقاومتی؛ همه را حول آن موضوع جمع می‌کنند.
سوال: آیا اقتصاد مقاومتی همان اقتصاد ریاضتی نیست؟ تفاوت این دو اقتصاد در چیست؟
میدانچی: در اقتصاد ریاضتی، مبنا بر گوشهنشینی و عدم فعالیت است اما در اقتصاد مقاومتی باید ضمن کار جهادی، موانع را از پیش رو برداشت؛ در اقتصاد مقاومتی می‌توان از همه نعمت‌ها و ظرفیتها استفاده بهینه کرد.
حجت‌الاسلام حسینی: اقتصاد ریاضتی به معنای کم کردن خیلی چیزها از زندگی است که نتیجه آن ایجاد ضایعات اجتماعی و فردی و بروز آسیبهای فراوان است؛ اما اقتصاد مقاومتی مساوی است با بهره‌گیری درست از تمام امکانات؛ درست به معنای آن چه که در قرآن به آن تأکید شده است.
سوال: اقتصاد مقاومتی درون‌زا و برون‌نگر است، به چه معناست؟
حجت‌الاسلام حسینی: در انقلاب اسلامی سه موضوع شاخص مد نظر است؛ اول پیشرفت در الگوی ایرانی اسلامی، دوم توجه به مفهوم جهاد اقتصادی و سوم تحقق اقتصاد مقاومتی.
در این مجال فقط به تشریح اقتصاد مقاومتی میپردازیم، این نوع اقتصاد دارای اهداف مبنایی و تفصیلی است.
در اهداف مبنایی باید حکومت به سه موضوع توجه کند، اول اینکه مکتب اقتصاد اسلام است؛ آیا اسلام مکتب و اقتصاد دارد یا ندارد؟ آیا در دین اسلام چیزی به عنوان مکتب اقتصاد دینی وجود دارد؟ اگر وجود دارد، محدود آن کجاست؟
مکتب اقتصادی در سه موضوع خلاصه می‌شود که یکی از آنها عدالت اقتصادی است؛ البته عدالت اقتصادی با تساوی اقتصادی و تساوی درآمدی یکی نیست؛ مساوات نیز در مواقعی کارایی دارد که شرایط افراد با هم برابر باشد؛ در صورتی که شرایط افراد متفاوت باشد، مساوات معنایی ندارد و عدالت معنا پیدا می‌کند.
موضوع دوم جهاد اقتصادی است به این معنی که باید مجاهدانه زندگی کرد، مجاهدانه سرمایه‌گذاری کرد و مجاهدانه وقت گذاشت.
یکی از معادلات این است که باید تولید نیز داشته باشیم، اما متاسفانه نه تنها نقش مجاهدانه در تولید نداریم که مصرف بیرویه هم داریم که باید اصلاح شود.
موضوع سوم عزت اقتصادی است به این معنی که نباید کالایی تولید شود که به شرف و عزت صدمه وارد می‌کند.
در دیدگاه مبنایی باید به این سه مقوله «عدالت»، «جهاد» و «عزت اقتصادی» توجه شود، در درون‌نگر کردن اقتصاد باید به تولید کالاهای حلال بپردازیم و در برون‌گرایی چیزهایی که حرام است و با مکتب اسلام سر ناسازگاری دارد را مورد استفاده قرار نمی‌دهیم.
سوال: آیا اقتصاد مقاومتی همان اقتصاد دولتی است یا تفاوت دارد؟
میدانچی: یکی از مسائل مهم در کشور آمایش سرزمین است چراکه باید آمار و اطلاعات کامل دریافت شود؛ برخی مواقع می‌بینیم یک حرکت تولیدی به صرفه نیست و آسیب می‌زند در نتیجه لزومی بر تولید آن نیست.
خام‌فروشی در کشور انجام می‌شود در حالی که نباید این گونه باشد؛ دولت اعلام می‌کند فروش نفت بالا رفته این مسأله خوب نیست زیرا به معنای خام‌فروشی این محصول است.
اقتصاد مقاومتی، اقتصاد دولتی نیست چراکه دولت نه سرمایهگذار خوبی است و نه اقتصاددان خوبی! برای شکل گرفتن اقتصاد مقاومتی مردم باید پای کار باشند؛ نه اینکه اقتصاد دولتی شود که بعد از 37 سال شاهد پدیدهای مانند حقوق نجومی باشیم.
نجومی‌بگیران کسانی بودند که زحمتی نمی‌کشیدند در حالی که حق و حقوق باید به کسانی داده شود که زحمت می‌کشند، پرداخت حق و حقوق بدون زحمت فساد ایجاد می‌کند!
حجت‌الاسلام حسینی: این موضوع که پول توجیبی مردم چقدر است بسیار موضوع مهمی است چراکه در گذشته به دولت نقش صد درصد برای دخالت به این موضوع داده می‌شد.
دولت در برخی از کشورهای آسیایی به صورت صد درصد در مباحث درآمدی مردم دخالت می‌کند اما در غرب برعکس است؛ یعنی شاهد نوعی افراط و تفریط در شرق و غرب هستیم.
براساس اصل 44 قانون اساسی تحرکات مجموعه انقلاب به سه مسأله خلاصه می‌شود، اول اینکه جامعه نیاز به تحرک اجتماعی دارد که از منظر آن اقتصاد تعاون شکل می‌گیرد، دوم بخش خصوصی را تقویت کنیم و سوم اینکه حکومت نباید از بخش خصوصی و تعاونی آسیب ببیند، در نتیجه سه بخش دولتی، خصوص و تعاونی باید در کنار هم باشند.
از اول انقلاب 83 درصد اقتصاد کشور دولتی بوده و بخش تعاونی و خصوصی ضعیف مانده است؛ اما بسیاری از کارهای دولتی را نمی‌توان به بخش خصوصی سپرد.
برای ایجاد بانکداری خصوصی طبق مصوبه 51 درصد باید در دست دولت و 49 درصد در دست بخش خصوصی باشد چراکه در این صورت بحران پولی در کشور ایجاد نمی‌شود.
سوال: اقتصاد مقاومتی را اقتصاد معیشتی می‌دانید؟
میدانچی: اقتصاد مقاومتی می‌تواند درد امروز جامعه ایران را حل کند مشروط بر اینکه اقتصاد دانش‌بنیان را شکل دهیم.
سوال: مفاسد اقتصادی وجود دارد و با این شرایط باید اقتصاد مقاومتی را اجرا کنیم یا مفاسد را از بین ببریم؟
میدانچی: مفاسد همیشه وجود داشته است پس باید راهکاری برای جلوگیری از مفاسد اندیشید؛ نابسامانی یکی از مسائل عامل ایجاد مفاسد است، اگر کشوری آمایش نداشته باشد مستعد ایجاد نابسامانی و مفاسد است.
اقتصاد مقاومتی دارای روش است که در دولت جدی گرفته نشده است، دولت خوب شعار میدهد اما روش پیدا کردن اقتصاد مقاومتی را در آن ندیده‌ایم.
حجت‌الاسلام حسینی: برای شکل دادن اقتصاد مقاومتی نیازمند عزم ملی و تبدیل آن به فرهنگ ملی هستیم، درست تولید کردن، توزیع و مصرف، مفاسد را کاهش میدهد، نهادهای نظارتی همچون کمیسیون اصل 90، دیوان محاسبات، سازمان بازرسی کل کشور و... نیز اگر کار خود را درست انجام میدادند شاهد مفاسدی بدین شدت و حدت نبودیم.
سوال: رهبری سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی را ابلاغ و به ارکان مختلفی اشاره کردند، اکنون مسائل مبتلابه چیست؟
حجت‌الاسلام حسینی: خلأیی در جامعه ایران وجود دارد و آن اخلاق اقتصادی و اقتصاد جزیره‌ای است، در اقتصاد جزیره‌ای محکوم به شکست هستیم، نباید وقتی 24 بند اقتصاد مقاومتی ابلاغ شد جزیره‌ای عمل میکردیم.
سوال: رئیس جمهور مطرح کرد که راهبرد ما راهبرد اقتصاد مقاومتی است، شما اقدام و عملی در کل کشور و با برش استانی در همدان مشاهده کردید؟
حجت‌الاسلام حسینی: تفاهم در یک کار باعث شتاببخشی به انجام آن می‌شود؛ در اقتصاد مقاومتی نیز این گونه است، ابتدا باید دید در مفهوم و مصداق واژه اقتصاد مقاومتی همفکر و همدل هستیم، باید دید برداشت رئیس جمهور و معاون اول و سایر افراد از اقتصاد مقاومتی در جامعه چیست؟
میدانچی: مشکلاتی مانند مالیات و بیمه و بروکراسی در ادارات پیش روی تولیدکنندگان است؛ اما به رفع این مسائل به خوبی توجه نشده است.
موانع پیش روی فعال اقتصادی مانع از اقدام او در این مسیر می‌شود، حرفها و نسخههای زیادی از سوی دولت ارائه شد اما باید عملیاتی شود، تا این اتفاق رخ ندهد مشکلی حل نخواهد شد.
انتهای پیام/ز