مراسم علم‌بندان یا عقد علم یکی از مراسم‌های سنتی عزاداری شهرستان بیرجند در ماه محرم است که مردم بیرجند به ویژه سادات،ماه عزاداری سالار شهیدان را آغاز می‌کنند.
با توجه به اینکه این شیوه عزاداری همه ساله با شکوه بسیار و حضور گسترده مردم برگزار می‌شود، با گذشت زمانهای بسیار همچنان شکل سنتی خود را حفظ کرده است و این کار به طور موروثی از پدر به پسر بزرگتر خانواده میرسد.
روز علم‌بندان مردم را به وسیله چاووشی‌خوانی یا اعلام از بلندگو خبردار می‌کنند و پس از جمع شدن مردم، بزرگان و سادات محل لباسها، دستمال، پارچهها و طوق علم را میبندند و در حین کار اسپند دود می‌کنند و یک نفر چاووشی میخواند.
پس از بستن علم، یکی از سادات آن را برداشته و دور حسینیه می‌‌چرخاند و سپس در اطراف علم سینه می‌‌زنند که به آن حسن - حسینی گفته می‌شود و در پایان علم‌ها را در جای ویژه نصب می‌کنند.
این مراسم معنوی که نشاندهنده اوج عشق و ارادت مردم این دیار به مولای مظلومان حضرت ابا‌عبدالله‌الحسین(ع) است از سال‌های بسیار دور در سطح استان برگزار می‌شود، چنانچه در برخی روستاها این مراسم در روزهای پنجم، ششم و هفتم محرم آغاز می‌شود و علت آن را ورود اهل بیت(ع) به کربلا ذکر می‌کنند.