براساس توافقنامه‌ای که سال گذشته بین تهران و قدرت‌های جهانی به امضا رسید، بنا بر این بود که ایران با اعمال یک سری محدودیت‌های راهبردی بر برنامه‌های هسته‌ای خود از ذیل تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل، اتحادیه اروپا و آمریکا خارج شود.
این تحریم‌ها بیشتر در حوزه‌های مالی و بانکی، نفت و گاز، کشتیرانی، بیمه، هواپیمایی و ... بود، اما با سپری‌شدن بیش از یک سال از عمر برجام شاهد آنیم که علی‌رغم انجام تعهدات جمهوری اسلامی ایران در موضوع هسته‌ای، تحریم‌ها صرفاً بر روی کاغذ برداشته شده و در عمل هیچ اتفاق خاصی رخ نداده است.
واشنگتن هم در طول این مدت تمام توان و تلاش خود را به کار برده تا از نزدیک‌شدن شرکت و کشورهای اروپایی به ایران و انجام مبادلات تجاری و اقتصادی جلوگیری کند. چنانچه با وجود برقراری سوئیفت از اواسط بهمن ماه سال ۹۴، بدلیل تهدیدهای روزانه و پی در پی مقامات آمریکایی فضای ایران‌هراسی تغییر خاصی نکرده و همچنان ساختار تحریم‌ها نیز باقی مانده است.
کیم سئونگ-هو سفیر کره جنوبی در ایران در نخستین کنفرانس بورس فاینکس ۲۰۱۶ در همین باره اذعان داشت: تأسف‌آور است که سفارت کره جنوبی با وجود سپری شدن ما‌ه‌ها از اجرایی شدن توافق برجام هنوز پول سفارت خود را از طریق درگیری به ایران می‌آورد.
از سوی دیگر با توجه به سفر بسیاری هئیت‌های متعدد سیاسی- اقتصادی خارجی به ایران هنوز قراردادی بین تهران و دیگر کشورها نهایی و اجرایی نشده است و حتی گمانه‌زنی‌هایی هم مبنی بر احتمال کنار گذاشتن بعضی از این تفاهمات وجود دارد.
شواهد حاکی از آن است که آمریکایی‌ها تمایلی برای کنار گذاشتن ابزار تحریم، فشار و ارعاب ندارند و حتی هم در اقدامی خصمانه هم ۲ میلیارد دلار از دارایی‌های مسدود شده ایران را به بهانه پرداخت غرامت به خانواده‌های آمریكاییان كشته شده در حملات سال ۱۹۸۳ متوقف کردند.
کارشناسان سیاسی بر این باورند که آمریکایی‌ها اکنون تمام توان خود را روی این موضوع گذاشته‌‌اند که به دولت تفهیم کنند برای بهره‌مندی از مزایای برجام، رفع محدودیت‌ها و پذیرش در نظام مالی و اقتصادی جهانی می‌بایست رفتار ایران در دیگر حوزه‌ها نظیر مسائل منطقه نیز تغییر کند.
حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان هم در سخنرانی اخیر خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد ضمن انتقاد از بدعهدی آمریکایی‌ها در اجرای برجام گفت: اهمال نسبت به اجرای برجام از سوی آمریکا، تخلفی بین‌المللی تلقی خواهد شد.
وی همچنین با اشاره به اینکه بدعهدی در اجرای برجام باعث اعتراض جامعه جهانی می‌شود و به بی‌اعتباری بیشتر ایالات متحده در سطح جهان می‌انجامد، اضافه کرد: تعلل ایالات متحده در اجرای تعهدات قانونی‌اش در ماه‌های گذشته، اشتباهی راهبردی است که باید فورا جبران شود.
علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی هم با توجه به کارشکنی‌های آمریکایی‌ها درباره نحوه اجرای برجام اظهار داشت: در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل با توجه به دیدارهایی که با وزرای خارجه کشورهای 5 + 1 صورت می گرفت، تصمیم براین شد که فهرستی از بدعهدی‌ها، کارشکنی‌ها و لفاظی‌های آشکار و پنهان آمریکا علیه اجرای تعهدات برجام به اطلاع وزرای این کشورها ارائه شود و این کار انجام شد که این لیست شامل مسائل مختلفی مانند عدم فروش هواپیما، بحث صدور ویزا یا ارتباطات بانکی و مالی بود.
حسن هانی‌زاده کارشناس سیاسی هم در گفت‌وگو با
باشگاه خبرنگاران جوان در همین رابطه اظهار داشت: از آنجا که برجام به عنوان یک سند بین‌المللی مورد توافق ایران و جامعه جهانی قرار گرفته لذا به نظر می‌رسد که برقراری تعامل مثبت براساس منافع ملی می‌تواند زمینه همکاری‌های مشترک ایران و کشورهای غربی را فراهم کنند.
این کارشناس سیاست خارجی افزود: علی‌رغم کارشکنی آمریکا و بی‌توجهی این کشور نسبت به اجرایی شدن برجام، ایران می‌تواند با استفاده از ظرفیت کشورهای اروپایی شرایطی را فراهم کند که خارج از فشارهای ایالات متحده همکاری‌های اقتصادی جدیدی را با کشورهای اروپایی آغاز کند.
وی با بیان اینکه متأسفانه در طول یک‌سال اخیری که از اجرایی شدن برجام می‌گذرد آمریکا به دلیل فشار لابی صهیونیستی همواره تلاش کرده تا از اجرایی شدن آن جلوگیری کند، گفت: در این خصوص جمهوری اسلامی ایران باید موضوع را در دادگاه‌های بین‌المللی و حتی سازمان ملل مطرح کند و از جامعه جهانی بخواهد واشنگتن را برای اجرای تعهدات خود در برابر ایران تحت فشار قرار دهد.
هانی‌زاده اضافه کرد: اگر آمریکا به تعهدات خود عمل نکند، ایران می‌تواند به صورت یک جانبه توافقنامه برجام را لغو کند اما در تعامل با کشورهای اروپایی باید در حوزه بانکی و اقتصادی همکاری گسترده‌ای را براساس منافع ملی داشته باشد، بنابراین ایران باید از همه ظرفیت‌های خود برای اجرایی شدن برجام استفاده کند ضمن اینکه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هم می‌تواند در شکل‌گیری تعامل ایران و کشورهای غربی موثر باشد.
انتهای پیام/