به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان؛ پایگاه اینترنتی نشنال اینترست در گزارشی به قلم لوای الخطیب تحت عنوان «آیا اوپک می تواند در بخش انرژی به عنوان یک ابرقدرت باقی بماند؟» نوشت: اجلاس بعدی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک ) که قرار است اواخر این ماه در الجزایر برگزار شود، بی جهت در کانون توجه آن دسته از تحلیلگران بازار قرار گرفته است که امیدوارند عربستان سعودی و روسیه بر سر تثبیت سطح تولید به توافق برسند. هر دو کشور بر سر تصاحب سهم بازار چین در حال جدال هستند و این در حالیست که ایران و عراق و عربستان سعودی در طول شش ماه گذشته تلاش کرده اند تا سهم بیشتری از بازار هند را به خود تخصیص دهند.
با توجه به سناریوی کنونی و جدال سرسختانه اعضای اوپک با یکدیگر برای تصاحب سهم در بازار، بعید به نظر می رسد در نشست آتی در الجزایر توافقی بر سر تثبیت سطح تولید میان اعضا حاصل شود. تمامی اینها در شرایطی اتفاق می افتد که گزارشها حاکیست میزان کسری بودجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس ممکن است تا سال 2021 به نهصد میلیارد دلار برسد و به ویژه شایعاتی مطرح شده است مبنی بر اینکه عربستان و دیگر اعضای شورای همکاری خلیج فارس تقریبا به ظرفیت کامل تولید نزدیک شده اند.
مازاد عرضه در بازار موجب کاهش قیمتها می شود. افزون بر آن سرمایه‌گذاران و تحلیلگران به دنبال هر اظهار نظر یا هر شاخصه اقتصادی هستند تا ضمن ترسیم تصویری از اینکه اوپک دست بالاتر را در امور دارد، بتوانند به نحوی هر گونه تغییر قیمت در آینده را توجیه کنند.
ولی واقعیت چیز دیگری است. رشد سریع تولید کشورهای غیر عضو اوپک، به ویژه از سال 2013 تاکنون، موجب شده است تا تولید کنندگان اوپک سهم بازار را از دست بدهند. میزان تولید اوپک بین سالهای 2013 تا 2015 ، به نسبت در سطحی ایستا و راکد باقی ماند و پس از آن افزایش یافته است. تولید کنندگان اصلی اوپک با توجه به نوسانات قیمت و کسری دولتی فزاینده ، درصدد افزایش عرضه برآمده اند ولی قصور در سرمایه گذاری کافی در بخش ظرفیت تولید در طول سالیان گذشته، دست و پای آنان را در تحقق این هدف بسته است.
به لحاظ تاریخی اعضای اوپک تلاش داشته اند تا قیمتها را به نسبت در سطح بالا حفظ کنند و در این میان عربستان در حفظ قیمتها نقشی نوسان ساز را ایفا کرده است. بالا بودن قیمتها دیگر تولید کنندگان در میادین فلات قاره را در مکان هایی مانند دریای شمال، خلیج مکزیک و برزیل قادر ساخته است تا از عهده تامین هزینه های سنگین تولید بر آیند. این درحالیست که میادین قدیمی تر نفتی یا به پایان دوره عمر خود نزدیک می شوند یا ادامه بقای آنها مستلزم بهینه سازی و سرمایه گذاری جدید است.
افزون بر آن کیفیت نفت بسیاری از تولید کنندگان اوپک به خوبی تولید کنندگان جدید نیست. و این در حالیست که اعضای اوپک با افزایش تقاضای انرژی داخلی به علت رشد جمعیت کشورهایشان روبرو هستند.
به عبارت دیگر اعضای اوپک قدرت مانور چندانی ندارند. خالد الفالح وزیر نفت عربستان سعودی اعلام کرده است عربستان از میزان تولید خود نخواهد کاست زیرا وی به خوبی می داند خلا تولید ریاض با افزایش تولید یک تولید کننده دیگر پر خواهد شد. به عبارت دیگر هر گونه اقدام اوپک در جهت تثبیت سطح تولید به مثابه نوعی خودزنی برای اوپک خواهد بود که تنها موجب از دست رفتن سهم بازار برای این سازمان خواهد شد.
افزون بر آن ایران در شرایطی در این اجلاس شرکت می کند که میزان صادرات نفت و گار خود را امسال دو برابر کرده و به سطح دومیلیون و هفتصد هزار بشکه در روز رسانده و تا زمان رساندن سهم خود در بازار به میزان قبل از تحریم‌ها، قصد تثبیت سطح تولید ندارد. عراق و غنا و لیبی و دیگر کشورها نیز برنامه هایی برای افزایش تولید در سر دارند.
به عبارت دیگر اوپک برای تاثیر گذاری بر بازار نفت در موضع ضعف قرار گرفته است. آمریکا هم اکنون از جمله بزرکترین تولید کنندگان نفت و گاز در جهان تبدیل شده است و از طرفی کانادا و چین و روسیه ودیگر تولید کنندگان غیر اوپک میزان تولید خود را افزایش داده اند. رشد عرضه همچنان از رشد تقاضا بیشتر است.
در هر حال هر گونه کاهش ناگهانی تولید از سوی یک تولید کننده بلافاصله بر بازار تاثیر می گذارد ولی امروزه قدرت پر کردن این خلا تولید توسط یک تولید کننده غیر عضو اوپک از تولید کنندگان اوپک نیز بیشتر است و با توجه به قدرت ذخیره سازی نفت درطول ماه های اخیر، هر گونه کمبود بازار بر روند قیمتها و اقتصادهای بزرگک تاثیر چندانی بر جا نخواهد گذارد.
در یک کلام اعضای اوپک در شرایط کنونی تاوان تلاش برای کسب سود حداکثر در کوتاه مدت از طریق بالا نگهداشتن قیمتها و در عین حال غفلت از برنامه ریزی برای تولید را پس می دهند. در واقع سیاست های این کشورها موجب افزایش سریع تولید کشورهای غیر عضو و از دست رفتن قدرت و سهم آنان در بازار شده است.
انتهای پیام/