پس از پيروزی قيام سی تير به هدایت آيت‌الله کاشانی که باعث روی کار آمدن مجدد محمد مصدق شد، مصدق در صدد افزايش اختيارات خود و محدود کردن اختيارات مجلس شورای ملی برآمد و بنای اختلاف با آيت‌الله کاشانی را گذاشت.
بدين ترتيب او بدون توجه به نقش و تاثیرگذاری آيت‌الله کاشانی در قيام سی تير که منجر به روی کار آمدن مجدد او شد، به پياده نمودن شعار «جدايي دين از سياست» پرداخت و برخی روحانيون و نزديکان آيت‌الله کاشانی را دستگير کرد.
عوامل داخلی و خارجی نيز آنچنان شخصيت اين مرد روحانی بزرگ و شريف را لکه‌دار کردند که شايد بتوان آن را در تاريخ ايران بی‌سابقه دانست.
طرح کودتای نظامی 28 مرداد را بايد در اصل، يک طرح انگليسی دانست. انگليس که پس از کوتاه شدن دست خود از صنعت نفت ايران، منابع بسياری را در منطقه و خصوصا ايران از دست داده بود، با قطع اميد از رسيدن به توافق، وارد مطالعه طرح يک کودتای نظامی شد.
در ابتدا آمريکا مخالف بود اما پيروزی آيزنهاور در انتخابات رياست جمهوری آمريکا باعث تغييرات عمده‌ای در سياست خارجی آمريکا شد. کرميت روزولت رئيس اداره خاور نزديک سازمان سيا به فرماندهی عمليات انتخاب شد و آمريکا و انگليس، ستاد مشترکی را در ايستگاه اطلاعاتی انگليس در قبرس تشکيل دادند و عمليات کودتا را طرح‌ريزی کردند.
اگرچه اجرای نقشه کودتا در 25 مرداد شکست خورد و شاه از ايران فرار کرد اما سستی مصدق و دلايل مختلف ديگر باعث شد که در 28 مرداد 1332 کودتا عملی شود و سرلشکر فضل‌الله زاهدی، مجری طرح کودتا به جای مصدق نخست وزير شد و بدين ترتيب با قبضه شدن قدرت در دست استبداد داخلی و استعمار خارجی يکی از ننگين‌ترين دوره‌های استبداد در تاريخ معاصر ايران رقم خود و باعث حاکميت 25 سال ديکتاتوری محمدرضا شاه با حمايت مستکبرين و خصوصا آمريکا شد.
اين واقعه تاريخی در‌س‌ها و عبرت‌های فراوانی برای ملت ايران به همراه داشت و به عنوان يکی از تلخ‌ترين روزها در تاريخ ايران ثبت شده است.
انتهای پیام/