به گزارش
گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان؛ «فیکس به علت فرار از بخش»، «بی قراری و حرکات کلیشه ای» و «عدم تعادل و خطر سقوط» اینها در پروفایل «مرضیه» که بالای تختش نصب شده، نوشته شده است. ۱۸ ساله است و تقریبا از زمان تولد در مرکز توانبخشی و نگهداری معلولان ذهنی امام علی (ع) بزرگ شده است.
همانند مرضیه ۲۹۹ دختر دیگر که همگی بیش از ۱۴ سال دارند در مرکز توانبخشی امام علی (ع) ساکن هستند. ۳۰۰ فرشته پاک و معصوم که بیشترشان در نخستین روز زندگی سر راه گذاشته شده اند و حالا نفس‌های بی رمقشان پشت میله‌های تخت حبس شده است.
اختلافات خانوادگی زمینه‌ساز اختلالات ذهنی کودکان از روی مشخصات که به همراه عکس روی دیوار کنار تخت نصب شده است، می توان به خصوصیات رفتاری و ویژگی‌های هر یک از دختران پی برد. مژگان ۱۵ ساله است و تا ۱۰ سالگی در سلامت جسمانی کامل کنار خانواده زندگی کرده است. آنطور که مسئول بخش مرکز توانبخشی می گوید در این سن با وجود اختلافات پدر و مادر و دعواهای خانوادگی دچار استرس شدید و تشنج شده است. تشنج ها ادامه پیدا می کند و هر بار بخشی از سلول‌های مغزی مژگان را از بین می برد تا اینکه پدر و مادر او را به این مرکز منتقل می کنند.
حدود ۳۰ نفر از ۳۰۰ دختر ساکن در مرکز توانبخشی امام علی (ع) وضعیتی مشابه مژگان داشته اند و در عین سلامت، ذهن کوچکشان یارای مشکلات خانوادگی و فشارهای روزمره نشده و حالا سر از مرکز نگهداری معلولان شدید ذهنی و جسمی در آورده اند. مابقی به دلایل ژنتیکی یا حین تولد به عارضه مغزی مبتلا شده اند.
جهش ژنی ناشی از ازدواج فامیلی، نرسیدن اکسیژن به مغز حین زایمان، طب و تشنج یا تنش‌های خانوادگی از مهمترین دلایل بروز معلولیت ذهنی و جسمی در میان دختران مرکز توانبخشی و نگهداری شبانه روزی است. آنطور که مسئول بخش نگهداری دختران می گوید، اجباری نبودن آزمایش ژنتیک و بی توجهی برخی خانواده ها به آزمایشات در حین بارداری سبب شده است که درصدی از نوزادان با اختلالات ذهنی متولد شوند.
سمانه و سمیه خواهران ۴۴ و ۴۱ ساله که از روز نخست تاسیس، مهمان این مرکز هستند، خوابیده روی تختهایی که با میله از محیط بیرون جدا شده است. شاید اگر پس از تولد نخستین فرزند معلول، پدر و مادرشان کمی مراقبت می کردند دستکم سمیه امروز در این مرکز نبود. همانند آنها اکرم ۵۰ سالی دارد. با موهایی سفید که از اطراف روسری اش بیرون زده، از ملاقات کنندگان تقاضای لباس عروسی دارد. می گوید می خواهم عروسی کنم و لباس عروس سفید به تن کنم. خواسته بقیه دختران هم کوچک است و ساده. یکی روسری گلدار می خواهد و دیگری گردنبند سنگی و النگو.
نیاز دختران مرکز به محبت، بیش از کمک مالی است حسین زاجکانیها، مدیرعامل موسسه خیریه نیک آفرینان غدیر است که علاوه بر مجتمع توانبخشی و نگهداری شبانه روزی امام علی (ع) ۲ مرکز دیگر با نامهای «مرکز توانبخشی و حرفه آموزی دکتر شریعتی» و شیرخوارگاه قزوین را اداره می کند. وی می گوید: این موسسه بودجه مشخصی ندارد و با کمکهای مردمی مدیریت می شود اما تمام فعالیت‌های آن زیر نظر سازمان بهزیستی است. اگر چه نیاز مرکز به کمکهای مردمی تمامی ندارد و حتی در بهترین حالت کمکهای ماهانه ۴۰۰ میلیون تومانی فقط حقوق ۳۰۰ کارمند موسسه را پوشش می دهد، با این حال زاجکانیها معتقد است این دختران بیش از آنکه به کمک مالی محتاج باشند، نیازمند دست نوازشی هستند که بر سرشان کشیده شود و لبخندی که با دیدن ملاقات کنندگان بر لبانشان جاری شود.
تا ۵ سال پیش این مرکز به طور کامل در اختیار سازمان بهزیستی قرار داشت اما حالا یک موسسه خیریه مدیریت آن را بر عهده گرفته است. مدیرعامل این موسسه می افزاید: تعدادی از دختران حاضر در مرکز امام علی فاقد هویت هستند زیرا در روزهای نخستین پس از تولد سر راه گذاشته شده اند. اگرچه وضعیت دختران حاضر در مرکز دکتر شریعتی کمی بهتر است و از نظر توانایی ذهنی در حدی هستند که حرفه ای را دست و پا شکسته بیاموزند اما برای آنها نیز این نگرانی وجود دارد که پس از ترک مرکز دچار فراموشی حرفه خود شوند به همین دلیل یک کارگاه دائمی برای این ۱۱۰ دختر در حال تاسیس است تا تولیدات خود را در این مرکز ساخته و عرضه کنند.
زاجکانیها می گوید: دختران مرکز دکتر شریعتی آموزش پذیر هستند و دوره های کارآموزی را تا اندازه ای فرا می گیرند که بتوانند به استقلال برسند یا در خود مرکز با عناوین مختلف جذب شوند. وی با اشاره به نظارت دائم بهزیستی بر مراکز نگهداری دختران معلول می افزاید: سازمان بهزیستی وظایف متعددی را متقبل شده است اما امکانات این سازمان متناسب با وظایف محوله نیست به همین دلیل ضروری است که افراد خیر یا سازمانهای متولی دیگر به کمک این مراکز بشتابند تا خدمات با کیفیت ارائه شود زیرا این مساله با جان دختران ارتباط مستقیم دارد.
اینجا ۳۰ ساله‌ها سالمند محسوب می‌شوند مدیرعامل موسسه خیریه با اشاره به مرگ چند کودک معلول طی سالهای گذشته در مراکز سازمان بهزیستی ادامه می دهد: در مرکز امام علی چند سالی هست از مرگ دختران به علت بی توجهی یا کمبود خدمات خبری نیست با این حال به دلیل میانگین امید به زندگی پایین در افراد مبتلا به معلولیت ذهنی، گاهی با مرگ دختران مواجه می شویم که بسیار دردناک است. واقعیت دردناک این است که این دختران در ۳۰ سالگی وضعیت فیزیولوژیک سالمندی دارند.
اگرچه وضع عمومی مرکز نگهداری دختران نسبت به گذشته مطلوب تر شده است اما اظهار نگرانی رییس سازمان بهزیستی نسبت به وضعیت ساختمان محل نگهداری دختران مساله ای است که نباید از کنار آن به سادگی گذشت. به همین دلیل ۳ سالی هست که ساختمان جدید محل نگهداری دختران با ۱۷ هزار متر مربع زیربنا در حال احداث است تا پس از تکمیل همه ۳۰۰ دختر به ساختمان جدید که مطابق استانداردهای سازمان بهزیستی احداث می شود، انتقال یابند. اگرچه ۲ سال پیش بخشهایی از ساختمان جدید احداث شد، اما این پروژه در حال حاضر به دلیل محدودیتهای مالی با مشکل مواجه شده است که مدیران مرکز امیدوارند با به نتیجه رسیدن قول‌هایی از سوی برخی مسئولان داده شده، عملیات احداث ساختمان جدید سرعت بیشتری به خود گیرد.
دختران خوابیده روی تخت، بیشترشان اضافه وزن دارند و اگرچه خورد و خوراک آنها زیر نظر متخصص تغذیه انجام می شود اما چربی بالا، چاقی و مشکلات دندان، بزرگترین تهدید کننده سلامت این دختران معصوم است. برای کنترل سلامت دختران، واحد پرستاری، واحد مامایی، واحد دندانپزشکی و واحد توانبخشی در مرکز نگهداری دختران معلول ذهنی فعال شده است و همه دختران را هنگام خروج از مرکز و در لحظه ورود مجدد مورد آزمایشات زنانه قرار می دهد.
سه بخش مجزا که هر کدام حدود ۱۰۰ تخت را در خود جای داده، محل سکونت این ۳۰۰ دختر است. تختها دورتا دور سالن چیده شده اند و در وسط سالن هم یک ردیف تخت یک طبقه جا داده شده است. به گفته مدیر مشارکتهای مردمی مرکز نگهداری دختران، در حال حاضر سرانه فضای دختران حدود ۴ متر است که این فضا در حالت استاندارد باید به ۱۰ متر افزایش یابد اما تا آن زمان دختران مرکز نگهداری و توانبخشی امام علی (ع) باید با فضای محدود بخش‌ها بسازند هرچند ۱۰۰ نفر از آنان تا یکی ۲ ماه آینده میهمان امام هشتم (ع) خواهند بود تا با زبان بی زبانی معصومیت خود را به گوش امام غریبشان برسانند.
منبع: مهر
انتهای پیام/