محمدعلی بصیری عضو هیئت علمی دانشکده علوم سیاسی دانشگاه اصفهان در گفت و گو با خبرنگار گروه استانهای باشگاه خبرنگاران جوان در اصفهان درباره کودتای ترکیه با بیان اینکه این کودتا ریشه ها و عوامل متعددی دارد، اظهار کرد: نخستین ریشه این کودتا ساختار سیاسی حکومت در ترکیه است چراکه حکومت جمهوری لائیک به دست افسران جوان حامی مصطفی آتاتورک –که خود نیز یک نظامی بود- طراحی شده است و در قانون اساسی آن ارتش جایگاه بالایی دارد و زمانی که احساس کند که این جمهوری در حال تغییر است ارتش ترکیه با کودتا قدرت را به دست خواهد گرفت.
وی با اشاره به اینکه حیات 90 ساله ترکیه بارها شاهد کودتاهای مختلف بوده است، افزود: آخرین کودتای پیش از این علیه نجم الدین اربکان رئیس اسلامگرای حزب رفاه بود که نظامیان حس کرده بودند اربکان قصد اسلامی کردن جمهوری لائیک را دارد.
پیروزی سیاست مداران غرب بر ناتو
این عضو هیئت علمی دانشکده علوم سیاسی دانشگاه اصفهان با بیان اینکه برخی شاگردان اربکان حزب عدالت و توسعه ترکیه (حزب مطبوع اردوغان) -با رنگ و بوی اسلامی کمتری- را تأسیس کردند، تصریح کرد: کودتای اخیر ترکیه نیز به این دلیل بود که ارتش ترکیه نسبت به تغییر ماهیت لائیکی ترکیه به سوی اسلام و تغییر قانون اساسی این کشور احساس خطر کرد.
وی با اشاره به اینکه امروز ترکیه با سیاست های اردوغان در کلیت هم برای نظامیان خطرناک بوده و هم کشور به سوی بی ثباتی، نا امنی و خطرات تجزیه سوق داده شده است، ابراز کرد: به همین دلیل بود که نظامیان احساس کردند که باید وارد عمل شده و این دولت را تغییر دهند؛ هرچند شکست خوردند.
بصیری درباره علت شکست کودتا عنوان کرد: در طول 8 سال گذشته دولت اردوغان با اصلاحاتی که در ساختار قدرت انجام داده و ارتش را از فرماندهانی که احتمال کودتا از سوی آنها می رفت، تصفیه کرده است تا نتوانند علیه دولت کودتا کنند و از سوی دیگر اقداماتی نظیر دعوت توده های مردم به مقاومت و حمایت از دولت کرد.
وی با بیان اینکه بیش از هر کسی ناتو از این کودتا ذی نفع می شد، ادامه داد: هر چند بخش سیاسی غرب از اردوغان حمایت کرد اما بخش نظامی غرب حامی این کودتا بود چراکه از نظر ساختاری ارتش ترکیه عضو ناتو بوده و به یقین هماهنگی های لازم برای کودتا با ناتو انجام شده بود و اگر چراغ سبز ناتو نبود این کودتا شکل نمی گرفت.
عضو هیئت علمی دانشکده علوم سیاسی دانشگاه اصفهان در تشریح دلیل مخالفت سران سیاسی غرب از کودتا گفت: یکی از دلایل مخالفت سیاسی غرب با کودتا تعطیلی سفارت فرانسه در آنکارا است و فرانسه به دلیل فرار از نا امنی های ترکیه دست به تعطیلی سفارت خود زد.
داعش ضعیف تر می شود
وی با تأکید بر اینکه اگر کودتا موفق می شد امروز شاهد حمایت غرب از کودتاگران بودیم، اشاره کرد: این کودتا به یقین بر سیاست های ترکیه و تضعیف تکفیری های سوریه و عراق تأثیر خواهد گذاشت و حتی در این مدت اندک شاهد عذرخواهی دولت ترکیه از روسیه بودیم.
بصیری با بیان اینکه از سوی دیگر روابط میان دولت ترکیه با دولت های سوریه و عراق شکل گرفت و حمایت های خود از داعش را کاهش داد، تأکید کرد: البته نباید فراموش کرد که آنچه مورد در خواست ارتش است بیش از تغییراتی است که اردوغان در سیاست خارجی خود دنبال می کند.
وی خاطرنشان کرد: ارتشی های ترکیه معقتد هستند که دولت ترکیه باید دولتی لائیک باشد و در مسائل منطقه ای و جریانات اسلام گرا غیرفعال عمل کند و به سوی غرب و اروپا گرایش داشته باشد اما اردوغان با سیاست داوود اغلو به سمت عثمانی گرایی جدید گرایش داشته و ارتش نیز با این گرایش چندان موافق نیست.