آیا فردوسی فیلسوف بود؟

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، غلامحسین ابراهیمی دینانی عضو انجمن حکمت و فلسفه ابیاتی از شاهنامه فردوسی بدین شرح قرائت کرد:
 
زمانی میاسای ز آموختن/اگر جان همی خواهی افروختن
 
چو فرزند باشد به فرهنگ دار/زمانه ز بازی برو تنگ دار
 
همه یاد دارید گفتار ما/کشیدن بدین کار تیمار ما
 
هرآن کس که با داد و روشن دلید/از آمیزش یکدگر مگسلید
 
دل آرام دارید بر چار چیز/کزو خوبی و سودمندیست نیز
 
یکی بیم و آزرم و شرم خدای/که باشد ترا یاور و رهنمای
 
دگر داد دادن تن خویش را/نگه داشتن دامن خویش را
 
به فرمان یزدان دل آراستن/مرا چون تن خویشتن خواستن
 
سه دیگر که پیدا کنی راستی/بدور افگنی کژی و کاستی
 
چهارم که از رای شاه جهان/نپیچی دلت آشکار و نهان
 
وی در ادامه عنوان کرد: ما زمانی که از شاهنامه فردوسی صحبت می‌کنیم صحبت از یک کتاب و یک شاعر نیست بلکه صحبت از یک فرهنگ عظیم و انسانیت است، شاهنامه فرهنگ عمیق بشری است. فردوسی ایران فرهنگی را با این کتاب حفظ کرده است بنابراین تا وقتی شاهنامه هست ایران هم هست و تا وقتی ایران هست، شاهنامه هم هست.
 
دینانی با اشاره به اینکه فردوسی با سرایش شاهنامه دیواری بر دور فرهنگ عمیق ایرانی کشیده تا از شر دشمنان مصون باشد، گفت: ملتی مثل چین نیز دیواری بزرگ برای حفظ کشور خود کشیده‌اند ولی منظور فردوسی از ایران، وطن خاکی صرف نیست بلکه معنویت و فرهنگ است. دیوار فرهنگی فردوسی بیش از دیوار چین ما را از دشمنان مصون می‌دارد.
 
این استاد فلسفه اظهار داشت: مرز فرهنگی فراتر از مرزهای جغرافیایی است امروز شاهنامه فردوسی در کشورهای تاجیکستان،‌ ازبکستان، ارمنستان، حتی ترکیه و شهرهایی مثل سارایوو هم بر در و دیوار دیده می‌شود این مرز خیلی ارتفاعش بیشتر از ارتفاع مرز جغرافیایی دیوار چین است.
 
وی سیمرغ در شاهنامه فردوسی را سمبل معنویت دانست و گفت: رستم شاهنامه مرتبط با عالم معنا است. حتی منطق‌الطیر عطار و سیمرغ آنجا نیز برگرفته از سیمرغ شاهنامه فردوسی و در نهایت قرآن کریم است. منطق‌الطیر زبان مرغان ظاهری صرف نیست بلکه سمبلی از عالم معنا و عالم ملکوت است.
 
دینانی یادآور شد: سیمرغ، کوه قاف و مرغان همه برگرفته از قرآن کریم است رستم پهلوان شاهنامه فردوسی نیز همانطور که گفتم وصل به عالم معنا است و شکست ناپذیری خود را از همان عالم می‌گیرد چرا که سمبل معنویت است پیام فردوسی در شاهنامه ریشه قرآنی دارد.
 
این استاد فلسفه درباره شیخ عطار و کتاب منطق الطیر نیز توضیح داد: این اثر از همه آثار عطار عمیق تر است عطار در این کتاب می‌گوید که مرغ‌ها برای دستیابی به سیمرغ جمع می‌شوند و به سمت او می‌روند و در نهایت سی مرغ به مقام وصال می‌رسند و منیت‌های خود را کنار می گذارند و در واقع دیگر خودشان نیستند. عطار این داستان زیبای منطق الطیر که پر از معنی و عرفان است تردید نکنید که از سیمرغ فردوسی گرفته و فردوسی هم آن را از قرآن کریم دریافت کرده است.
 
دینانی با اشاره به سخن خود فردوسی که می‌گوید اگر سخنی از من بدون علم و عمل دیدید، آن را تأویل کنید، توضیح داد: فردوسی خود حکیم و فیلسوف بوده هرچند اصطلاحات فلسفی به کار نمی‌برد و این سخن را از ابن سینا گرفته که هر چه شنیدید هرچند عجیب و قریب بود، نگوییم دروغ است آن را در بقعه امکان بگذاریم یعنی احتمالش را بدهیم که درست باشد، مگر اینکه برهان قطعی بر غلط بودن آن پیدا کنیم.
 
منبع:فارس
انتهای پیام/