به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان، پل های اصفهان نه تنها نظاره گران تاریخ بوده اند که در ذهن مردم این شهر هم یاد آور خاطره های بی شماری هستند، خاطره هایی که از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود و هویت هر نسل را به نسل پیش از خود گره می زند. قرن هاست که وقتی زاینده رود پا به شهر اصفهان می گذارد کارش فقط سیراب کردن مزارع و باغ ها نیست، مایه تفریح و تفرج مردم شهر هم هست. اصفهانی ها سالهاست که به یمن وجود پل ها از روی آب رد می شوند و به تماشایش می نشینند و لحظه ها و گاه ساعت ها به آب نزدیک و نزدیک تر می شوند. پل های اصفهان رفیقان سالیان مردم و زاینده رودند؛ ۱۱ پل که دو بخش شمالی و جنوبی اصفهان را به هم متصل می کنند.
مردمان این دیار دردو سوی رودخانه از قدیم الایام برای عبور و مرور به فواصل کوتاه، پل هایی را بر روی رگ حیاتی شهر بنا کردند و امروز هر کدام از این پل ها یادگاریست از عهدی که مردمانش با ذوق و قریحه مختص خودشان شهر را با بناهای چشم نواز زینت می بخشیدند.
دو سوی رودخانه زاینده رود از محل ورود به استان اصفهان تا انتهای مسیر آن در تالاب گاو خونی با 11 پل تاریخی با هم مرتبط شده است. پل هایی نظیر پل اورگان ، پل کله ، پل چوم ، پل بابا محمود ، پل مارنان ، پل جویی ، سی و سه پل ، پل خواجو ، پل شهرستان و پل ورزنه که تا کنون 10 مورد از آنها به ثبت ملی رسیده است.
از این بین پل هایی که در مسیر عبور رودخانه از شهر اصفهان بر زاینده رود کشیده شده اند مورد توجه و شناخت بیشتر مردم است. و در باب قدمت این پل ها میتوان از پل تاریخی شهرستان یا پل جی یاد کرد که ساخته زمان ساسانیان است .
پل تاریخی شهرستان :این پل در محله جی قدیم در شرق اصفهان واقع شده‌است. پایه های آن بر روی سنگهای طبیعی کف
رودخانه استوار شده‌است. جهت
پل، شمالی - جنوبی با کمی انحراف ودارای یازده چشمه و دوازده پایه سنگی بزرگ است . اما قسمت فوقانی پل که جهت عبور و مرور بوده
خراب شده‌است و فقط پیاده میتوان از روی آن عبور کرد. پل
شهرستان در تاریخ ۱ دی ۱۳۴۸ با شماره ثبت ۸۸۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است .
پل مارنان: همچنان که پل جی یا پل شهرستان واسطه اتصال شمالی‌ترین
ساحل شهری زاینده‌رود به جنوبی‌ترین ساحل مقابل بوده است، این پل نیز وجود داشته
و واسطه اتصال دو ساحل شمالی و جنوبی رودخانه در غربی‌ترین قسمت شهر اصفهان بوده
است و روستاهای ماربین از طریق پل مارنان (پل ماربانان و پل ماربین) به روستاهای
مقابل آن در ساحل جنوبی رود خانه متصل می‌شده است شکل امروزی پل مارنان با نمای
ساختمانی آن در عصر صفویه تغییری نکرده ولی تعمیرات مکرر داشته است .
پل خواجو : پل خواجو را
می توان عروس پل های اصفهان نامید. پر نقش و نگارترین پل صفوی اصفهان که هم به کام
حاکم بوده و هم به کام مردم. اساس و پی اصلی پل خواجو به دوره تیموری می رسد اما
«بیگلر بیگی صدر» آن را در سال ۱۰۶۰ به
دستور شاه عباس دوم ساخت. این پل را پل شاهی و بابا
رکن الدین و شیراز و حسن آباد هم نامیده‌اند و از بناهای شاه عباس دوم صفوی است که
در سال ۱۰۶۰ هجری قمری بنا
شده‌است. درازای پل ۱۳۳ متر و پهنای آن ۱۲ متر است. این پل را به نامهای دیگری نیز
خوانده‌اند ولی به سبب قرار گرفتن در محله خواجو به پل خواجو معروف است.
سی‌وسه‌پل یا پل الله‌وردی خان: نامهای دیگر این پل «سی و سه پل»
و «پل سی و سه چشمه» و «پل چهارباغ» و «پل جلفا» و سرانجام «پل زاینده رود» است.
این پل در گذشته چهل چشمه داشته ولی اکنون سی و سه چشمه بیشتر
ندارد این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شماره ۱۱۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
پل جویی یا پل چوبی: این اثر تاریخی هم با عرض کم وطول ۱۴۷ متر در شهر اصفهان میان دو پل الله‌وردی خان و پل خواجو
قرار دارد.این پل به دستور شاه عباس اول در سال ۱۰۶۵ قمری به منظور ارتباط باغهای سلطنتی در ساحل شمالی و جنوبی
رودخانه زاینده‌رود بنا شد. در
قسمت غربی این پل آب رودخانه به صورت دریاچه‌ای در می‌آمد به همین لحاظ به آن «پل
دریاچه» نیز می‌گفتند. نام دیگر آن پل سعادت‌آباد است. این پل در سال های اخیر با
توجه به قدمت آن ترک هایی خورده که موجب نگرانی مردم اصفهان شده است. که البته با
پیگیری مردم و رسانه ها و مسئولان میراث فرهنگی ترک های این پل مورد بررسی قرار
گرفته و کنترل شده است.
اللهیاری مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اصفهان درباره اختصاص بودجه برای حفاظت از پلهای تاریخی استان بیان کرد: تاکنون برای هر پل به صورت اختصاصی منابع بودجه پیش‌بینی می‌شد اما در صورت تشکیل پایگاه پایش پلهای تاریخی بودجه آن از ردیف ملی تأمین می‌شود.
وی درباره وضعیت پل چوبی اصفهان که چندی پیش آثار ترک در بدنه آن به‌وضوح دیده می‌شد، خاطرنشان کرد: کارشناسان میراث پل چوبی را به‌دقت پایش کردند و در حال حاضر این پل کنترل می‌شود.
با اجرایی شدن کامل این
طرح پل های تاریخی از شرق تا غرب رودخانه از گزند های طبیعی آسیب کمتری می بینند و
این یادگاران با ارزش اصفهان از دوران تمدن مرمانش برای آیندگان حفظ می شود.
انتهای پیام/م