به گزارش خبرنگار
گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان،آران و بيدگل از قديمي‌ترين سكونتگاه‌هاي بشري است كه قدمت آن به حدود 7 هزار ساله سيلك مي‌رسد به اين صورت كه در اطراف نخستين خاستگاه مدنيت درجهان، آبادي‌هايي به صورت قلعه پديد آمد و به منطقه‌اي به نام چهل‌حصاران شهرت يافت كه آران و بيدگل هر كدام يكي از اين چهل حصار هستند.
آران كه اصل آن از آرين آمده به معناي جايگاه مقدس و مكان گرمسیر و بيدگل برگرفته از ويگل است.
شهرستان آران و بيدگل با وجود آستان مقدس امامزاده محمد بن هلال بن علی (ع) و دارابودن دیگر بقاع متبركه، مساجد قدیمی، حسينيه، تكيه، آب‌انبار، حمام، قلعه، كاروانسرا و خانه‌هاي مسكوني تاريخي و جاذبه‌هاي طبيعي اعم از كوير مرنجاب، تپه‌هاي بلند، ريگزارها، گونه‌هاي گياهي متنوع كويري و حياط وحش از جمله جاذبه‌هاي گردشگري در شمال استان اصفهان است.
شهرستان کویری آران و بيدگل گر چه از خضراء و چمن سبزی ندارد اما بواسطه وجود ذی جود و پربرکت آستان مقدس فرزند بلافصل حضرت علی (ع) به جان و روح هر رهگذر سبزی و نور می بخشد و طراوت و معنویت و شادابی را به مردمان این خطه ارزانی می کند.
شهرستان آران و بيدگل با وجود آستان مقدس هلال بن علی(ع) همچون نگینی درخشان در کنار آستان قدس رضوی، آستان مقدس شاهچراغ(ع)، حرم عبدالعظيم حسنی و امامزاده صالح(ع) و مسجد مقدس جمكران در زمره یکی از پنج شهر مذهبی کشور قرار گرفته است.
سردر و هشتي ورودي رفيع ، صحن‌هاي وسيع ، ایوان آیینه کاری شده كه به نذر و دستور كريم‌خان‌زند صورت گرفته ، بدنه داخلي همراه با كاشي‌هاي معرق، كادربندي‌هاي زيبا تزئين شده و رواق‌هاي مزين به انواع رسمي‌بندي‌هاي سنتي بقعه و بارگاه عظيم و شكوهمند امامزاده محمد هلال بن علي (ع) را كه می بینی ناخودآگاه ایوان نجف برایت تداعی می شود.
با دیدن گنبد و گلدسته فیروزه ای این آستان به قدمت دوران قبل از صفويه بی اختیار دست ادب بر سینه میگذاری و با بلور اشکی که در چشمانت حلقه می زند از چشمان خیست با دل عاشق و متوسلت به زیارت فرزند حیدر پل میزنی تا عقیق دلت را همراه با پنجره انگشتانت که در شبکه های ضریحش حلقه می شود به آستان ملائک پاسبان امیرالمومنین دخیل بندی
مساجد قدیمی و تاریخی و بقاع متبرکه
از مجموعه‌هاي تاريخي شهر آران و بيدگل مي توان از مسجد قاضي كه شامل مسجد جامع، حسينيه، مهديه، بقعه متبركه پنج امامزاده، آب انبار، بازارچه‌هاي شرقي و غربي، مسجد ملاعلي و خانه علماي عاملي نام برد كه به جز مسجد جامع كه درقرن‌هاي اوليه اسلام ساخته و در دوران صفويه به دستور شاه تهماسب اول توسعه يافت اكثر بناها در دوران صفويه، زنديه و قاجاريه احداث شده است.
سردر و ايوان‌هاي رفيع، شبستان‌هاي وسيع تابستاني و زمستاني و نيز طبقات فوقاني و تحتاني اين مسجد قاضی از عظمت فراواني برخوردار بوده و بر سردر ورودي و شبستان تابستاني كتيبه‌هايي به خط ثلث و نستعليق از دوران‌هاي صفويه، زنديه و اوايل قاجاريه به جا مانده است.
كتيبه‌هاي دست‌نويس ديوارهاي شبستان موسوم به بهاريه نشان مي‌دهد در اين مسجد حوزه علميه داير بوده و بنا به نقل از يكي از علماي خاندان عاملي، امام رضا (ع) در مسير مسافرت به خراسان در اين مسجد نماز اقامه كرده‌اند.
مجموعه تاريخي محله بازار، شامل مسجد قديمي با قدمت دوره ايلخاني با كتيبه و شبستان فوقاني مربوط به دوره صفويه، حسينيه، بقعه مباركه امامزادگان، آب‌انبار و ميدان وسيعي كه در مراسم تعزيه‌خواني و عزاداري از آن استفاده ميشود.
بقعه و بارگاه عظيم و شكوهمند امامزاده محمد هلال بن علي (ع) با سردر و هشتي ورودي رفيع و زيبا و صحن‌هاي وسيع كه بدنه داخلي آنها با كاشي‌هاي معرق و كادربندي‌هاي زيبا تزئين شده و رواق‌هاي مزين به انواع رسمي‌بندي‌هاي سنتي همراه با گنبد و گلدسته با قدمت دوران قبل از صفويه و آينه‌كاري‌هايي كه به نذر و دستور كريم‌خان‌زند صورت گرفته و گلزار شهداي مجاور آن اين مركز را به يكي از ديدني‌ترين اماكن آران و بيدگل تبديل كرده‌است.
بقعه امامزاده هادي با گلدسته‌هاي رفيع كاشيكاري و ايوان و صحن و سرايي وسيع و دلربا و رواق‌هايي مزين به كاشيكاري و نگارگري‌هاي نفيس از آثار به جا مانده دوران صفويه است كه در جوار آن گلزار شهداي بيدگل بر ارزش‌هاي فرهنگي آن افزوده است.
بقعه امامزاده قاسم با گنبدي هرمي شكل و صحن و سرايي دلگشا و باروي قديمي و زيبا كه بنا به ذكر منابع عمه شاه عباس اول صفوي در مسير عزيمت به خراسان در اين منطقه با مشكلي روبه‌رو ميشود كه با تو سل به اين بزرگوار حاجتش روا شده و ساخت و ساز اين بقعه را نذر مي‌كند.
مسجد نقشينه موسوم به مسجد قاسم از بناهاي سلجوقي در زمره بناهاي شاخص فرهنگي مذهبي منطقه است كه وجود سي پاره كلام الله مجيد كه در دوره زنديه مرقوم و هر كدام توسط يك بانو وقف شده بيانگر اينست كه اين مسجد يك مركز فعال فرهنگي در آن دوران بوده است.
مقبره حاج سليمان صباحي بيدگلي از شعراي نامدار دوران زنديه و از بانيان نهضت ادبي بازگشت در مجاورت بقعه و بارگاه امامزاده حسين (ع) در رديف مراكز ديدني اين شهرستان است.
خانه‌هاي تاريخي افتخارالاسلام دربندي، بني‌طبا، عبدالله خان و مسعودي و مساجد چهارسوق، باباحاجي، سركوچه يخچال، ميدان بزرگ، علي (ع)، حاج عبدالصمد و مدرسه و حسينيه‌هاي خانقاه، سلمقان، وشاد و حاجي امين و حمام‌هاي عنايتي، حاج محمد، يخچال، مختص‌آباد و عصارخانه شهيد عصاري و بقاع متبركه فيض‌آباد، امامزاده فضل، قدمگاه، هفت امامزاده، امامزاده علي‌اكبر (ع)، هاشم بن علي (ع) و امامزاده حسين (ع) از ديگر مكان‌هاي تاريخي شهر آران و بيدگل است.
منطقه نمونه گردشگری بین المللی مرنجاب و دریاچه نمک
كاروانسرا مرنجاب با بیش از 350 سال قدمت يكي دیگر از ديدني‌هايیمنحصر به فرد طبيعي و گردشگری این شهرستان است كه به دستور شاه عباس اول صفوي با کاربری استقرار ماموران محافظ راه ابريشم و اطراق و اقامت كاروانيان و زوار شاه خراسان در مجاورت درياچه نمك ساخته شد.
این کاروانسرا در 50 کیلومتری آران وبیدگل و 70 کیلومتری شرق کاشان به لحاظ معماري، وضعيت طبيعت اطراف بویژه تپه های شنی در فاصله 12 کیلومتری شرق این کاروانسرا این دارای چشم‌انداز زيبا و رويايي كوير است که همواره سوژه جذاب و دلخواه عکاسان علاقه مند به این فضاهای طبیعی بکر و بدیع است.
وجود چشمه آب شیرین و زلال در ضلع جنوبی کارونسرا با چند درخت بلند قامت در کویر خشک و برهوت و در منطقه ای که در یاچه نمک وجود دارد یکی دیگر از شگفتیها و نعمتهای حیرت آور در این منطقه است.
منطقه مرنجاب از دیر باز همواره یکی از مهمترین رصدگاههای ایران در رصد ستارگان به شمار می رود که دوستداران نجوم و شگفتیهای آسمان را از نقاط مختلف کشور به این منطقه کشانده است.
کاروانسرای مرنجاب ،تپه های شنی ،دشت بی انتهای کویر ،سیاه کوه و طلوع و غروب زیبا و وصفدناپذیر
خورشید در افق وسیع کویر و آسمان زیبای پرستاره شب آن بسیار دیدنی و اعجاب آور است.
درياچه نمك هم يكي دیگر از جاذبه‌هاي كم نظير گردشگری منطقه مرنجاب است كه با وسعت 2 هزار و 500 كيلومتر بين استان‌هاي اصفهان، سمنان و قم واقع شده و آسان‌ترين مسير دسترسي به آن آران و بيدگل است.
اين درياچه براي تامين نمك طعام كه به سهولت از درياچه برداشت ميشود مورد بهره‌برداري بوده و چندضلعي‌هاي خانه زنبوري متشكله در آن كه به صورت سفيد ديواره‌هاي آن تا ارتفاع 20 سانتيمتري از كريستال‌هاي نمك به وجود مي‌آيد منظره‌اي رويايي مجسم مي‌سازد و وجود گروهي از فلامينگوهاي مهاجر در بعضي از سال‌ها در ابتداي پاييز و برگزاري مسابقات رالي هر ساله بر سطح درياچه بر جذابيت‌هاي آن افزوده است.
سايت تاريخي ويگل
سايت تاريخي ويگل شامل چند آب انبار و موزه مردم‌شناسي يكي ديگر از جاذبه‌هاي اين شهرستان كويري است.
جاذبه های تاریخی و گردشگری حومه این شهرستان از جمله شهر نوش‌آباد در سه كيلومتري غرب آران و بيدگل با وجود آثار تاريخي و ديدني‌هاي متعدد نظير شهر زير زميني، قلعه سي‌زان، مسجد جامع، بقعه امامزاده محمد (ع)، مسجد علي (ع) و موزه مردم‌شناسي خود مي‌تواند لحظات دل‌انگيزي را براي مسافران ايجاد كند.
آثار و ابنيه تاريخي شهر ابوزيدآباد نيز شامل كاروانسراي صفوي، بقعه مباركه امامزاده (ع)، مجموعه تاريخي خواجه، قلعه كرشاهي و بقعه امامزاده صالح است.
سفيد شهر نيز خود با دارا بودن ابنيه و آثار تاريخي چون بقعه امامزاده بي‌بي سكينه خاتون، مسجد جامع، حسينيه و خانه‌هاي قديمي پذيراي خيل مشتاقان تاريخ اين مرز و بوم است.
مسجد جامع روستاهاي محمدآباد، باغ و كوشك تاريخي علي‌آباد كوير كه يك روستاي مصوب هدف گردشگري ست از جاذبه‌هاي تاريخي بخش مركزي شهرستان آران و بيدگل است.
زبان مردم اين منطقه فارسي با لهجه‌هاي متفاوت است و اين زبان محلي در زمره زبان‌هاي پهلوي قديم به‌شمار مي‌رود.
شهید رضا شمس آبادی بزرگترین افتخار مذهبی ملی آران وبیدگل
شاخصهای مذهبی و فرهنگی اجتماعی این شهرستان که در شمالی ترین نقطه استان اصفهان واقع شده منحصر به آستان مقدس محمد هلال بن علی (ع) و مراسم آیینی سنتی محرم تمام نمی شود مردمان این خطه در عرصه سیاسی اجتماعی نیز با شهادت رضا شمس آبادی عامل ترور شاه بزرگترین مدال افتخار ملی مذهبی را بر سینه دارند و با نثار این فرزند برومند و دلیر کویری برگ زرین دیگری بر مبارزات سیاسی خود در زمان انقلاب افزودند .
مردم ولايي آران و بيدگل در پاسخ به نداي امام خمينی (ره)و حضور فعال در عرصه‌هاي مختلف سياسي لبيك گفتند و با تقديم 720 شهيد و مفقودالاثر، يك‌هزار و 450 جانباز، پنج‌هزار رزرمنده و 83 آزاده مقام نخست ايثارگري را در کشور كسب کردند.
ویژگیهای زبانی دینی فرهنگی و سیاسی مردم آران و بیدگل
در مورد دين مردم آران و بيدگل قرايني جون آثار باقي مانده از آتشكده نياسر مي‌تواند دليلي بر زرتشتي بودن آنها تا پيش از اسلام باشد كه با طلوع خورشيد اسلام اين خطه از جمله نخستين مناطق مركزي بود كه مردم آن به اسلام گرويده و به خاندان رسالت و امامت عشق ورزيدند كه وجود بقاع متبركه و زيارتگاه‌ها بویژه بارگاه ملکوتی محمد هلال نشان اين مدعاست.
در مورد استعداد و پشتكار علمي و فرهنگي مردم اين منطقه همين بس كه علامه دهخدا در لغت‌نامه ضريب بالاي هوشي را از ويژگي‌هاي مردم اين ديار دانسته و وجود شخصيت‌هاي بزرگ علمي، فرهنگي و ادبي نظير ملا غلامرضا آراني با تعليفاتي همچون رساله هلاليه، جوامع‌الكلم و منابع‌الحكم، ميرزا محمد محقق بيدگلي با آثار تذكره‌الذاكرين و رياض‌العارفين و مشاهير ديگري چون ملا محمد فاضل بيدگلي، ميرزا احمد عاملي آراني، افتخارالاسلام دربندي و سخنوراني همانند صباحي بيدگلي، نگاهي آراني، فائض بيدگلي، اديب بيضايي، دايي آراني و واصف بيدگلي شاخصه‌هاي مهمي در بازيافت و پيشينه هويت فرهنگي و فني اين شهرستان هستند.
هنرها و صنایع دستی
شهرستان آران و بيدگل از ديرباز يكي از مراكز مهم توليد قالي و انواع پارچه‌هاي ابريشمي و پنبه‌اي دستباف بوده و سبو، كوزه، سنگاب، قلقلك (ظرف سفالين كه آب را خنك نگاه مي‌دارد)، گليم‌بافي، خورجين‌بافي و گيوه‌چيني از صنايع دستي معروف اين خطه است و هم‌اكنون نيز تعداد زيادي از مردم اين سامان در زمينه صنايع‌دستي فعاليت دارند.
شغل رایج مردم آران و بيدگل بيشتر به شغل كشاورزي و قاليبافي اشتغال داشته و در حال حاضر با وجود شهرك‌هاي صنعتي و استقرار صنايع بزرگ از قبيل فولاد به يكي از قطب‌هاي صنعتي كشور به ويژه در زمينه توليد فرش ماشيني تبديل شده‌‌است
شایان ذکر است است آران و بيدگل در مرداد ماه سال 1375 بر اساس مصوبه هيئت وزيران در تقسيمات كشوري به عنوان شهرستان شناخته شد كه در حال حاضر داراي دو بخش مركزي و كويرات و چهار شهر آران و بيدگل، ابوزيدآباد، نوش آباد و سفيدشهر با 6 هزار و 51 كيلومتر مربع وسعت و حدود 100 هزار نفر جمعيت است.
انتهای پیام/م