شرکت های بین‌المللی نفت و کشتیرانی، پس از لغو تحریم های ایران در ماه ژانویه، تمایل دارند تا سطح روابط تجاری خود را با این کشور افزایش دهند. این در حالی است که تامین پوشش بیمه ای مناسب برای این فعالیت های تجاری، از جمله مهمترین موانعی شمرده می شود که در هفته های اخیر به وجود آمده است.
این اقدام شرکت های بیمه کننده به نفع ایران خواهد بود، زیرا این کشور به دنبال افزایش تولید و صادرات نفت خام خود است.
این افزایش باعث ایجاد نیاز به پوشش بیمه ای می شود که شرکت های بیمه اتکایی مستقر در آمریکا قادر به پاسخگویی به آن نیستند، زیرا همچنان بر اساس تحریم های مالی جداگانه آمریکا علیه ایران که به قوت خود باقی است، از تجارت با این کشور منع شده اند.
این شکاف در بیمه تعهدات شخص ثالث و همچنین بیمه در برابر احتمال آلودگی دریا توسط نفتکش ها، در چارچوب ابتکار عمل باشگاه های موسوم به «حمایت و شرط تضمین خسارت (پی اند آی)» مورد بررسی قرار گرفت. در این ابتکار عمل، شرکت های مهم بیمه کننده دریایی که در مالکیت مشتریان شرکت های کشتیرانی قرار دارند و به صورت بین المللی مورد پوشش بیمه اتکایی قرار می گیرند، شرکت کردند.
«باشگاه حمایت و شرط تضمین خسارت ژاپن» روز سه شنبه اعلام کرد «گروه بین المللی International Group» یک پوشش بیمه ای فوق العاده به مبلغ 500 میلیون دلار برای هر یک از کشتی های حامل نفت خام ایران ایجاد کرده است، بدون آنکه از اعضای خود مبلغی اضافه دریافت کند. این اقدام باعث می شود پوشش بیمه ای پیش فرض برای نفتکش های حامل محموله های نفت خام ایران در ازای هر کشتی از رقم 80 میلیون دلار به رقم 580 میلیون دلار افزایش پیدا کند.
«مایک سالتهاوس » معاون مدیر جهانی «انجمن حمایت و شرط تضمین خسارت شمال و انگلیس» در این باره به خبرگزاری رویترز گفت: «ما بدین ترتیب، راهکاری را ایجاد کرده ایم تا شرایط کنونی را پشت سر بگذاریم.»
با این وجود، مشکلات مالی گسترده تر که رویاروی ایران قرار دارد، همچنان تاثیرات منفی خود را باقی خواهد گذاشت. از جمله این مشکلات می توان به پرهیز بانک های بین المللی از تجارت با ایران اشاره کرد.
وی در ادامه گفت: «به علت آنکه تحریم ها بسیار سختگیرانه اجرا می شود، همه در خصوص الزاماتی که باید رعایت کنند بسیار مراقب هستند، و هر مبادله ای که با ایران سر و کار داشته باشد، احتیاط بسیار زیادی را می طلبد.»
یک مقام ارشد «باشگاه حمایت و شرط تضمین خسارت ژاپن» در این باره گفت هر چند پوشش بیمه ای 580 میلیون دلار، هنوز هم کمتر از 10 درصد پوشش تعهدات عادی هفت میلیارد و 800 میلیون دلاری برای هر کشتی است، شرکت های کشتیرانی آسیایی مانند چین، هند و کره جنوبی، و برخی شرکت های کشتیرانی در اروپا ممکن است این مبلغ را برای حمل محموله های نفت خام ایران کافی بدانند.
مقامات صنایع نفت ژاپن در این باره گفتند البته شرکت های کشتیرانی ژاپنی پرهیز بیشتری از ریسک می کنند و ممکن است همچنان به استفاده از بیمه ویژه دولت این کشور برای واردات نفت خام ایران ادامه دهند، تا زمانی که پوشش های عادی «حمایت و شرط تضمین خسارت» بار دیگر برای واردات نفت خام از ایران در دسترس باشد.
پس از آنکه کشورهای غربی اقدام به تحریم ایران بابت برنامه هسته ای این کشور کردند، توانایی شرکت های بیمه گر خصوصی ژاپن برای تامین پوشش نفتکش ها کاهش پیدا کرد. به همین دلیل نیز توکیو وارد عمل شد و به وارد کنندگان نفت خام از ایران کمک کرد.