شاد بودن از ويژگى ‏هاى زندگى بهشتى است

«أَلا إِنَّ أَوْلِياءَ اللَّهِ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ.   آگاه باشيد كه به يقين، اولياى خدا نه ترسى دارند و نه غمگين مى ‏شوند».

شادى، يكى از ويژگى‏هاى زندگى بهشتى است. از منظر قرآن و روايات اهل بيت عليهم السلام بهشت برين، سرشار از شادمانى و خالى از اندوه است:

«وَ لَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَ سُرُوراً.   و آنان را با خوشى و شادمانى روبه‏رو خواهد ساخت».

«وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُسْفِرَةٌ* ضاحِكَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ».  و اهل بهشت، دل‏هايى شاد، چهره‏ هايى گشاده و لبانى خندان دارند:

در روايتى از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله آمده كه مى ‏فرمايد:

لا خَيرَ ... فِى الوَطَنِ إلّامَعَ الأَمنِ وَالسُّرورِ. جز با امنيت و شادى، خيرى در [زندگى‏] در وطن نيست.

بر پايه اين روايت، در كشورى كه امنيت و شادى نيست، خيرى هم وجود ندارد. به دليل نقش و اهميتى كه شادى در زندگى انسان دارد، پيشوايان اسلام،  رهنمود های بسيار سودمندى را در زمينه عوامل شادى‏آفرين، موانع شاد زيستن، و همچنين پيامدها و بركات شاد كردن ديگران بيان كرده‏اند.

در مقابل، روايات اسلامى نسبت به خطرهايى كه از ناحيه غم و اندوه، جسم و جان انسان را تهديد مى‏ كنند، هشدار داده ‏اند و راه‏هاى درمان اين بيمارى و ريشه كن كردن آن را از زندگى ارائه نموده ‏اند.

*شادى روا و ناروا

بايد توجّه داشت كه آنچه در فرهنگ عموم مردم شادى ناميده میشود، به طور مطلق، مورد تأييد اسلام نيست.

در بررسى متون اسلامى در زمينه شادى، به دو نوع شادى برخورد مى‏ كنيم:

* شادى روا و پايدار، يا شادى مثبت.

* شادى ناروا و ناپايدار، يا شادى منفى.

اين تقسيم ‏بندى، نكته بسيار مهمى است كه مبناى اسلام را در ارزش‏گذارى بر شادى‏ ها، از مبانىِ ديگر مكاتب و ديدگاه‏ هايى كه بر پايه ارزيابى‏هاى مادّى به اين موضوع پرداخته ‏اند، جدا مى‏ سازد.

از ديدگاه اسلام، انواع شادى‏ هايى كه مزاحم و مانع شادى پايدار انسان نباشند، شادىِ مثبت و روايند؛ امّا شادى‏هاىِ مزاحمِ شادى پايدار، ناروا و منفى اند. قرآن‏ كريم در تبيين علّت اين كه چرا دشمنان مستكبر انبياى الهى و كتب آسمانى، در آخرت، گرفتار عذاب‏ هاى وحشتناك دوزخ مى‏شوند، مى ‏فرمايد:

«ذلِكُمْ بِما كُنْتُمْ تَفْرَحُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ بِما كُنْتُمْ تَمْرَحُونَ.

اين عذاب‏ها به سبب آن است كه در زمين، به ناروا، شادى و سرمستى مى‏كرديد».

اين آيه، به روشنى نشان مى‏دهد كه شادى‏هاى زندگى، دو دسته اند:

دسته اوّل: شادى‏هايى كه زيان‏بار و مزاحم شادى‏هاى پايدار انسان نيستند،برخوردارى از اين شادى‏هاى روا، حقّ همه انسان‏هاست.

دسته دوم: شادى‏هاى زيان‏بار و مزاحم شادى‏هاى پايدار. اين گونه شادى‏ها، باطل و ناروا هستند.

بنا بر اين، مخالفت اسلام با برخى شادى‏ها و اعمال محدوديت‏ هايى در اين زمينه، به دليل مخالفت با شاد زيستن مردم نيست؛ بلكه به دليل تأمين و تضمين شادىِ پايدار آينده است. هر جا كه اسلامْ مخالفت كرده و يا محدوديتى ايجاد نموده، به خاطر زيان‏ هايى است كه در پى دارد و كاميابى و شادىِ پايدار آينده را به مخاطره مى‏اندازد.