به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، در هفته یازدهم بارداری جنین دیگر شبیه یک کودک زیبا و کوچک است و تقریبا شکلش شبیه آن لحظه‌ای است که به دنیا می‌آید. مانند تمام هفته‌های قبل رشد او سریع و چشمگیر است اما شکل کلی او مشخص شده است. در واقع، در این هفته جنین کاملا شبیه بچه انسان با تمام ویژگی‌های خاص او می‌شود. جنین در این هفته سخت مشغول فعالیت است و مدام حرکات آکروباتیک انجام می‌دهد و با تکان دادن و باز و بسته کردن دست و پایش در رحم شما مدام در حرکت و چرخش است.
در این هفته جنین به چه اندازه‌ای است؟
نگران نباشید هنوز رویان شما آنقدر رشد نکرده است و آنقدر بزرگ نشده است که شما را اذیت کند اما به هر حال در این هفته او نسبت به هفته‌های قبل بیشتر رشد می‌کند و شروع به تکان خوردن می‌کند و می‌توان گفت اندازه او تقریبا دو برابر شده است. طول بدن او از سر تا پا حدود 3.81 تا 5.08 سانتی‌متر است.
اگر بخواهیم اندازه او را برای شما شبیه‌سازی کنیم باید بگوییم او به اندازه یک انجیر شده است. وزن او حدود 10 گرم یا کمی بیشتر است اما خوشبختانه او مهم‌ترین و بحرانی‌ترین مراحل رشد خود را پشت سر گذاشته است. در چند هفته آینده سرعت رشد او دوبرابر می‌شود و به 7.5 سانتی‌متر نیز می‌رسد.
چه علائمی را در هفته یازدهم بارداری تجربه خواهید کرد؟
در این هفته، بارداری فیزیکی شما بیشتر از قبل خود را نشان می‌دهد و علائم هفته‌های قبل همچنان ادامه دارد و ممکن است علائم جدیدی همچون چند برابر شدن اشتها و ویار خود را تجربه کنید. اکنون اندازه رحم شما دوبرابر شده است. در این دوران کم‌کم حالت تهوع شما کاهش می‌یابد و در هفته‌های بعد به تدریج ناپدید می‌شود. آن دسته خانم‌هایی که حالت تهوع‌شان به شدت کاهش می‌یابد ویارشان بیشتر می‌شود.
در این هفته با وجود اینکه همچنان احساس خستگی می‌کنید اما انرژی زیادی را برای انجام بسیاری کارها در خود احساس می‌کنید و شاید نتوانید منبع آن انرژی را پیدا کنید. در هفته یازدهم بارداری اشتهای شما چند برابر می‌شود و ویار به خوراکی ها و مواد غذایی مختلف و خاص در شما بیش از پیش خود را نشان می‌دهد.
قبل از حامله شدن، رحم شما کوچک بود اما در این هفته اندازه آن حدود یک گریپ فروت است. رباط‌ها و عضلات شما کش می‌آید و رحمتان بزرگ‌تر می‌شود و وضعیت جسمی و روحی شما نیز نوسانات فراوانی خواهد داشت. در این چند هفته اخیر شکم شما به اندازه چند میلی‌متر افزایش یافته است. از این هفته کم‌کم شکمتان بیشتر گرد و برجسته می‌شود و بارداری فیزیکی شما بیشتر از قبل مشخص می‌شود. به طور کلی، علائمی که در هفته یازدهم تجربه می‌کنید از این قرار است:
سرگیجه و بی‌حالی
سردرد
حالت تهوع و استفراغ
برجسته شدن رگ‌ها
افزایش یا کاهش وزن
ویار شدید
افزایش بزاق دهان
نفخ و سوزش سر دل
مشکلات گوارشی
رشد جنین در هفته یازدهم بارداری
نوزاد شما در این هفته بیشتر از قبل شبیه انسان می‌شود. ساختار مغز او در این هفته تکمیل می‌شود و دندان‌های او بیشتر از قبل شکل می‌گیرد. در این هفته تغییرات بسیاری در رشد جنین شما اتفاق میفتد و بسیاری از اندام‌های خارجی او در بدن کوچکش تکمیل می‌شود و خود را نشان می‌دهند.
به طور کلی، تغییرات جالب زیر در بدن او ایجاد می‌شود:
گوش‌ها: گوش او در هفته کاملا توسعه و شکل یافته است و شکلی کاملا طبیعی دارد.
سر و گردن: در این هفته فولیکول‌های مو تشکیل می‌شود و سر و گردن او با بدنش متناسب هستند.
سینه: سینه او با توجه به جنسیتش شکل گرفته است و سرسینه‌هایش برجسته شده‌اند.
دهان: در این زمان زبان او داخل دهانش شکل گرفته است و رشد دندان‌هایش در حال شکل‌گیری و تکمیل است.
بینی: مجرای بینی او شکل گرفته است و باز شده است.
اندام‌های بدن: در این هفته دست‌ها و پاهای او در جلوی بدنش قرار دارد و برجستگی‌های انگشتانش کاملا مشخص است. ناخن‌ها بیشتر از قبل شکل می‌گیرند. استخوان‌ها سخت و محکم می‌شوند.
هورمون‌های شما در این هفته چگونه تغییر می‌کند؟
در این مدت هورمون‌های متفاوت و متنوعی در سراسر بدن شما به گردش درمی‌آیند تا چرخه بارداری شما را حفظ و کامل کنند. در دوران بارداری تحولات و نوسانات هورمونی زیادی را تجربه خواهید کرد و علت آن مربوط به علائم مختلفی است که در دوران باردرای تجربه می‌کنید. از زمانه لانه‌گزینی جفت نر در بدنتان، بدنتان شروع به ترشح هورمون‌های متفاوتی می‌کند.
مهم‌ترین این هورمون‌ها از این قرارند:
هورمون استروژن: این هورمون به این علت در دوران بارداری در بدن شما تولید می‌شود تا سطح هورمون پروژسترون و HCG را در بدن شما حفظ کند.
هورمون پروژسترون: این هورمون وظایف زیادی را در بدن انجام می‌دهد. این هورمون عملکرد جفت را حفظ می‌کند و انقباضات رحمی را کنرل می‌کند. علاوه بر این، این هورمون موجب تحریک رشد بافت‌های سینه می‌شود.
HCG: این هورمون برای سلامتی بارداری شما ضروری است زیرا تغذیه جنین و جسم زرد را فراهم می‌کند. در پایان سه ماهه اول بارداری، جفت کاملا کاربردی عمل می‌کند. علاوه بر این، این هورمون سطح لازم و کافی هورمون پروژسترون را حفظ می‌کند. معمولا تمام تست‌های بارداری میزان این هورمون را اندازه می‌گیرند.
آزمایش‌های ژنتیک مهم در هفته یازدهم بارداری
در این هفته مهم است که با پزشکتان مشورت کنید و از اینکه آزمایش‌های ژنتیک و غربالگری با توجه به شرایط شما لازم است یا خیر اطمینان حاصل کنید. برخی از غربالگری‌ها را باید در هفته یازدهم بارداری انجام داد. از هفته 11 تا 14، سونوگرافی ممکن است تجویز شود تا مایع شفاف گردن کودک را ارزیابی کند. این اقدام در تعیین برخی مشکلات و شرایط پزشکی خاص از جمله سندروم داون مفید و موثر است.
اگر سابقه ژنتیکی خاصی در خانواده خود دارید این موضوع را با پزشکتان در میان بگذارید. برخی از آزمایش‌های بارداری در هفته دهم تا دوازدهم انجام می‌شود. 3 آزمایش خون و غربالگری در این هفته ممکن است به خانم‌ها پیشنهاد شود تا اختلالات ژنتیکی را همچون سندروم داون، تریزومی 18 و اسپینا بیفیدا را مشخص کند. این غربالگری‌ها از این قرارند:
از هفته 10 تا 13 و همچنین در هفته 15 تا 20 غربالگری برای آزمایش خون مادر برای 6 پروتئین موجود در گردش خون او انجام می‌شود. این آزمایش می‌تواند 92 درصد از بارداری‌هایی که در آن جنین مبتلا به سندروم داون است را مشخص کند. این آزمایش تکمیل‌کننده سونوگرافی است که در بالا گفته شد.
غربالگری دوم نیز مانند غربالگری قبل می‌تواند 88 درصد از بارداری‌هایی که در آن جنین مبتلا به سندروم داون است را تشخیص دهد. معمولا این غربالگری زمانی تجویز می‌شود که بنا به دلایلی نمی‌توان سونوگرافی را انجام داد.
غربالگری سوم در هفته 15 تا 20 انجام می‌شود و جریان خون مادر را برای 4 پروتئین جنین بررسی می‌کند. این غربالگری می‌تواند تا 79 درصد از بارداری‌های سندروم داون را تشخیص دهد. این غربالگری معمولا زمانی پیشنهاد می‌شود که خانم‌ها غربالگری‌های قبل را انجام نمی‌دهند یا در برخی شرایط برای تکمیل آن‌ها انجام می‌شود.
غربالگری‌های خاص مخصوص هفته یازدهم
غربالگری دیگر که در هفته 10 تا 12 ممکن است به زنان باردار به خصوص خانم‌های بالاتر از 35 سال پیشنهاد شود، نمونه‌گیری پرزهای جفتی یا آزمایش CVC است. این غربالگری معمولا به زنانی پیشنهاد می‌شود که برخی از آزمایشات آن‌ها غیرعادی بوده است و یا بیشتر از 35 سال سن دارند و یا سابقه اختلال ژنتیکی در خانواده دارند. این غربالگری برای تشخیص اختلالات ژنتیکی همچون بیماری تای ساکس، فیبروز و برخی از اختلالات کروموزومی همچون سندروم داون پیشنهاد می‌شود.
در این روش پرزهای کوریونی از جفت گرفته می‌شود و بررسی کروموزومی بر روی آن انجام می‌گیرد. برتری ویژه این شیوه در مقایسه با آمنیوسنتز آن است که امکان انجام آن در سه ماهه اول بارداری امکان پذیر است حال آنکه آمنیوسنتز معمولاً در سه ماهه دوم بارداری انجام می‌گیرد. این غربالگری با آزمایش خون یا سونوگرافی انجام نمی‌شود بلکه نمونه‌ای از پرزهای کوریونی جفت برداشته می‌شود و مورد آزمایش و بررسی قرار می‌گیرد.
مراقبت‌های بارداری در هفته یازدهم
در هفته یازدهم احتمالا حالت تهوع‌تان کاهش یافته است و ویارتان به شدت افزایش یافته است. در این هفته شکم شما بیشتر از قبل جلو آمده است و برجسته شده است به طوری تقریبا گرد شده است. اگر در این هفته به اطرافیان و نزدیکان بگویید که باردار هستید به احتمال زیاد شما را در آغوش خواهند گرفت و ممکن است در این حالت شما احساس خوبی نکنید و سختتان شود. در این هفته سینه‌هایتان بزرگ و بسیار حساس می‌شوند به این علت سعی کنید لباس‌های راحت و آزاد به تن کنید.
در این هفته برخی از خانم‌ها ممکن است دردهایی را به علت رشد جنین و باز کردن جا در برخی نقاط شکم و لگن خود تجربه کنند. این دردها ممکن است ناگهانی و شدید باشد. اگر این دردها تا حدی شدید بود که قابل تحمل نبود در این باره با پزشک خود مشورت کنید.
در این دوران سعی کنید روزانه فعالیت‌های بدنی و ذهنی همچون یوگا، پیاده‌روی و شنا را با تایید پزشک خود انجام دهید. راجع به برنامه غذایی که از آن پیروی می‌کنید و ورزش‌ها و فعالیت‌هایی که دوست دارید انجام دهید با پزشکتان مشورت کنید و اطمینان حاصل کنید که هیچ گونه ضرری شما و جنینتان را تهدید نکند. شنا برای محکم کردن عضلات شکم و لگن ورزش خوبی است اما از شیرجه زدن و شنا در عمق خودداری کنید.
بارداری خطر ابتلا به عفونت‌های دستگاه ادراری را در هفته 6 تا 24 بارداری افزایش می‌دهد، بنابراین اگر در هفته دهم بارداری یا بعد از آن علائمی را مشاهده کردید که مشکوک به عفونت دستگاه ادراری بود برای درمان سریع‌تر به پزشک خود مراجعه کنید.
اگر در این دوران با هر مورد عجیب یا دردهای بیش از حد مواجه شدید آن را حتما با پزشکتان در میان بگذارید. علائمی همچون خونریزی، احساس ضعف یا سرگیجه شدید، افت شدید فشار خون، درد شدید شانه یا لگن و گرفتگی شدید عضلات به خصوص لگن ممکن است نشان از بارداری خارج از رحم یا سقط جنین باشد، پس این موارد را جدی بگیرید و در صورت مشاهده آن فورا به پزشک مراجعه کنید.
مراقبت‌های تغذیه‌ای در هفته یازدهم
در این هفته ممکن است ویارهای شدیدی به شما دست دهد. ممکن است ویار بستنی یا ترشیجات داشته باشید اما یادتان باشد در خوردن این مواد زیاده‌روی نکنید. تا حدی از آن‌ها استفاده کنید که ویارتان را رفع کند. یادتان باشد از رژیم غذایی متعادل و سالم و در عین حال مغذی پیروی کنید. ویار بخش عادی از بارداری است اما برخی از ویارها غیرطبیعی هستند و ممکن است به علت کمبود ویتامین و مواد معدنی بوجود آیند. اگر ویار مربوط به مواردی به جزء غذا یا خوراکی باشد بهتر است در این باره با پزشکتان مشورت کنید.
هنگام آشپزی سعی کنید مواد غذایی حاوی گوشت را به خوبی بپزید زیرا گوشتی که خوب پخته نشده باشد ممکن است موجب عفونت‌هایی در بدن شما شود که به شما و جنینتان آسیب می‌رساند. علاوه بر این، از مصرف موادی همچون شیرین‌کننده‌های مصنوعی، نوشابه‌ها، شیر غیرپاستوریزه و غذاهای بسیار چرب دوری کنید.
در این دوران برنامه غذایی سرشار فیبر به شدت توصیه می‌شود و از ابتلای نوزاد شما به بیماری آسم به شدت پیشگیری می‌کند. خوردن ماهی به طور کافی و کنترل‌شده مناسب است اما از خوردن گوشت کوسه، شمشیر ماهی، شاه ماهی خال مخالی که مقدار بالایی جیوه دارند جلوگیری کنید.
در این دوران شما علاوه بر مراقبت از خود وظیفه مراقبت از موجودی بسیار کوچک و آسیب‌پذیر را بر عهده دارید بنابراین به تغذیه خود باید بیش از پیش اهمیت دهید. استعمال دخانیات در این دوران به شدت خطرناک است و عواقب جبران‌ناپذیری خواهد داشت. علاوه بر این، مصرف برخی داروها در این دوران منع می‌شود بنابراین هرگونه دارویی که می‌خواهید مصرف کنید باید تحت نظر پزشکتان انجام شود.
در این دوران باید ویتامین‌ها و مواد مغذی به خود و جنینتان برسانید و از برنامه غذایی سالم و مغذی پیروی کنید. با آنکه در دوران بارداری مصرف ماهی بلامانع است اما توصیه می‌شود که از مصرف بالای آن در این مدت جلوگیری کنید. به طور کلی بهتر است در این دوران به یک مشاور تغذیه مراجعه کنید.
مصرف کافئین در این دوران بلامانع است اما باید به اندازه کافی استفاده شود. در واقع مصرف کافئین در دوران بارداری باید کمتر از 300 ملی‌گرم در روز باشد.
منبع: MedicalNewsToday
انتهای پیام/