«محمد بن الحسن بإسناده عن أحمد بن محمد، عن علی بن الحکم، عن داود الخندقی، عن أبی بصیر قال: قال أبو عبدالله (ع): إذا قمت فی الصلاة فاعلم أنک بین یدی الله، فان کنت لا تراه فاعلم أنه یراک، فأقبل قبل صلاتک، و لا تمتخط و لا تبزق، و لا تنقض أصابعک، و لا تورّک، فان قوماً قد عذبوا بنقض الأصابع و التورک فی الصلاة ...».
پاسخ :
در روایتی از امام صادق(ع) چنین نقل شده است: «هنگامى که به نماز ایستادى، بدان‌که در پیشگاه خداوندى، اگر او را نمی‌بینى، بدان‌که او تو را می‌بیند. پس به نمازت توجّه کن. آب بینى و آب دهان مینداز، انگشتانت را نشکن، هنگام ایستادن، دستانت را به پشتت مبر و بر سُرینت (باسَنَت) مگذار، که گروهى به جهت انگشت شکستن و دست بر باسن نهادن، کیفر شدند».[1]
در متن حدیث عبارت «لا تورّک» آمده است. تورّک، دو گونه است: مستحب و مکروه. گونه مستحب، چنین است که نمازگزار بر سرین چپ می‌نشیند و هر دو پایش را از زیر خود، خارج می‌سازد، پاى چپ را بر زمین و روى پاى راست را بر کف پاى چپ می‌نهد و نشیمن‌گاهش را به زمین می‌رساند.[2] تورّک مکروه، آن است که در حالت ایستادن در نماز، دستانش را بر «ورک» خود بگذارد که از آن در حدیث، نهى شده است.[3] و «ورک» به بالاى ران گفته می‌شود که همان «سرین» است.[4]
پس اگر نمازگزار دست را بر روی سرین خود از روی خستگی و ملالت در نماز بگذارد، مکروه است.[5] چنان‌که شیخ صدوق با توجه به روایت فوق در آداب نماز می‌گوید: «...تورّک مکن که خداوند عزّ و جلّ قومى را بخاطر همین عمل معذّب ساخت، و آنان را مرسوم بود که هر گاه کسى از نماز خسته مىشد دستان خود را بر بالاى ران‌هایش(سرین) تکیه می‌داد».[6]
بنابراین، آن تورّکی که مستحب است با آن تورّکی که مکروه است با هم متفاوت‌اند و یکی دست بر ران گذاشتن است که مکروه بوده و یکی بر ران نشستن است که مستحب است.
پی نوشت‌ها:
[1]. طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، محقق، مصحح، موسوی خرسان، حسن، ج 2، ص 325، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[2]. طریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، تحقیق، حسینی، سید احمد، ج 5، ص 297، تهران، کتابفروشی مرتضوی، چاپ سوم، 1375ش؛ نجفى، محمد حسن، جواهر الکلام فی ثوبه الجدید، ج 5، ص 463، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت(ع)، چاپ اول، 1421ق.
[3]. ابن اثیر جزری، مبارک بن محمد، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، محقق، مصحح، طناحى، محمود محمد، ج 5، ص 176، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، چاپ چهارم، 1367ش.
[4]. بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی - فارسی، ص 983، تهران، اسلامی، چاپ دوم، 1375ش.
[5]. جواهر الکلام فی ثوبه الجدید، ج 6، ص 72؛ طباطبائی حکیم، سید محسن، مستمسک العروة الوثقی، ج 6، ص 605، قم، مؤسسة دار التفسیر، چاپ اول، 1416ق.
[6]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 1، ص 303، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق.
برای آگاهی از آخرین اخبار و پیوستن به کانال تلگرامی باشگاه خبرنگاران جوان اینجا کلیک کنید
انتهای پیام/