خداحافظ کارت سوخت/ نسل کارتی که منقرض می شود

سیدحمیدرضا قریشی کارشناس انرژی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: اوایل خردادماه 1394 دولت با تعیین قیمت یکسان 1000 تومانی برای هر لیتر بنزین، عملاً نظام سهمیه‌بندی را ملغی کرد و مهلت استفاده از سهمیه‌های باقی‌مانده را پایان شهریور قرار داد.در ابتدای شهریور، این مهلت به مدت 2 ماه تمدید و پایان آبان، فرصت نهایی استفاده از این سهمیه‌ها اعلام شد.

وی تصریح کرد: با تک‌نرخی بودن بنزین و همچینین اتمام مهلت استفاده از سهمیه‌ها تا چند روز دیگر، مردم هیچ انگیزه‌ای برای استفاده از کارت‌های سوخت نخواهند داشت و در نتیجه، سامانۀ هوشمند کارت سوخت با خطر نابودی مواجه است.

بی‌توجهی به حفظ و ارتقاء این سامانۀ ارزشمند در حالی رخ می‌دهد که در تمامی کشورهای پیشرفته، دولت‌ها برای تهیه و توسعۀ زیرساخت‌های اطلاعاتی خود هزینه‌های گزافی می‌پردازند و از آن‌ها برای مدیریت بهینۀ منابع استفاده می‌کنند.

قریشی با اشاره به مزایای حفظ سامانۀ هوشمند سوخت اظهار داشت: استفاده از سامانۀ هوشمند سوخت مزایای متعددی دارد که حفظ و ارتقاء این سامانه را ضروری می‌سازد.

وی، کنترل مصرف سوخت با استفاده از سهمیه‌بندی بنزین، افزایش شفافیت معاملات سوخت و جلوگیری از قاچاق بنزین، در اختیار داشتن سامانۀ عظیم اطلاعاتی توزیع و مصرف سوخت و ایجاد بستر لازم برای مدیریت توزیع سوخت در مواقع بروز بحران را از مزایای داشتن کارت سوخت عنوان کرد.

این کارشناس تاکید کرد: نمودار زیر نشان می‌دهد که با آغاز اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین، روند صعودی مصرف بنزین کاملاً معکوس و به روند نزولی مبدل شد. این مسئله سبب شد واردات بنزین به شدت کاهش و وابستگی کشور به این سوخت حیاتی کمتر شود. متاسفانه این روند مطلوب، با تاخیر در اجرای مراحل بعدی قانون هدفمندی، در سال 90 متوقف شد و مصرف بنزین مجدداً روند صعودی به خود گرفت لازم به ذکر است اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین تنها در صورتی ممکن است که بستر نرم‌افزاری و سخت‌افزاری کارت سوخت مهیا باشد.

به اذعان سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی، یکی از مزایای استفاده از کارت هوشمند سوخت، جلوگیری از قاچاق بنزین است چرا که علیرغم عرضۀ بنزین به قیمت 1000 تومان، هنوز فاصله قیمتی زیادی با نرخ سوخت در کشورهای همسایه وجود دارد که این موضوع سبب ایجاد انگیزه برای قاچاق سوخت خواهد بود.

اما با استفاده از سامانۀ کارت سوخت، در صورتی که افرادی با هدف قاچاق، بیش از حد سوخت‌گیری کنند از طریق کارت‌های سوخت قابل پیگیری خواهند بود. به‌علاوه، اگر نظام دو نرخی اجرایی شود و یا سوخت‌گیری با کارت جایگاه‌داران با نرخ فوب خلیج فارس محاسبه شود، قاچاق سوخت کاملاً منتفی خواهد شد.

قریشی افزود: حفظ سامانۀ کارت سوخت سبب می‌شود اطلاعات دقیق و گسترده‌ای از میزان مصرف سوخت انواع اتومبیل‌ها در اختیار دولت قرار گیرد. در دست داشتن این اطلاعات باعث می‌شود دولت برای برنامه‌‌ریزی و پیش‌بینی وضعیت عرضه و تقاضا، آزادی عمل بیشتری داشته باشد. به عنوان مثال می‌تواند در صورت لزوم، سهمیۀ بنزین خودروهای بالای 2 هزار سی سی و یا سهمیۀ خودروهای فرسودۀ بالای 20 سال را محدود یا حذف نماید.

به علاوه می‌تواند انواع نظام‌های دو یا چند نرخی را بر بستر این سامانه اجرا نماید و یا با اختصاص سقف سهمیۀ مصرف، مردم را به استفاده از سامانه‌های حمل‌ونقل عمومی ترغیب نماید. اما اگر با بی تدبیری، سامانۀ کارت سوخت از بین برود، دست دولت برای چنین اقداماتی بسته خواهد بود.

وی تاکید کرد:وجود سامانۀ سوخت سبب می‌شود در صورت بروز هر گونه اشکال در زنجیرۀ تولید تا توزیع سوخت و یا وقوع جنگ و بلایای طبیعی، دولت بتواند نظام سهمیه‌بندی را اجرا و بحران را مدیریت نماید.

به‌طور خلاصه وجود سامانۀ هوشمند کارت سوخت سبب می‌شود دولت برای مدیریت توزیع و مصرف سوخت ابزارهای گسترده‌تری در اختیار داشته باشد و کیفیت خدمات‌رسانی به مردم را بهبود بخشد. از سوی دیگر، چون استفادۀ درست از این سامانه می‌تواند قاچاق سوخت را بسیار محدود کند، دست‌اندازی سودجویان به منابع ملی قطع خواهد شد. بنابراین ضروری است دولت به‌جای وعدۀ حفظ کارت سوخت با انجام اقدامات عملی و ایجاد انگیزۀ اقتصادی برای استفاده از کارت سوخت، این سرمایۀ ملی را از خطر نابودی نجات دهد.

برای آگاهی از آخرین اخبار و پیوستن به کانال تلگرامی باشگاه خبرنگاران جوان اینجاکلیک کنید.