به گزارش خبرنگار
حوزه میراث و گردشگری گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ ساخت و ساز در حریم بافت‌ها و بناهای تاریخی از مشکلاتی است که صدای آن هر از چند گاهی از نقطه‌‌ای به گوش می‌رسد. دلایل مختلفی برای این دسته از اقدامات وجود دارد، بعضی از بافت‌ها و بناهای تاریخی تعیین حریم نشده‌اند، لذا اقدامات ساخت و ساز در آن‌ها به سهولت انجام می‌شود، همچنین عدم هماهنگی شهرداری با میراث فرهنگی نیز در برخی دیگر از بافت‌ها و بناهای تاریخی موجب بروز چنین مشکلاتی شده، از طرفی شمار زیاد آثار ثبت نشده اقدامات حفاظتی آن‌ها را با چالش مواجه می‌کند و به این‌ها اضافه کنید صعب‌العبور بودن مسیر در دسترسی به گروه دیگری از آثار را که باعث شده بحث تعیین حریم‌شان به تعویق بیفتد.
مدتی پیش شهرداری قزوین اقدام به ساخت یک پارکینگ طبقاتی در فضای کناری سرای عهد قاجار کرده بود که در پی کاوش اضطراری پژوهشکده میراث فرهنگی از محدوده گاراژ سعدالسلطنه و با توجه به ضرورت بحث حریم، در نهایت پروژه شهرداری متوقف شد.
سرای سعدالسلطنه بنایی است که به دستور سعدالسلطنه، حاکم قجری قزوین ساخته شد. ارزشمندترین قسمت این بنا چهار سوق آن است که از تقاطع قائم دو راسته ایجاد شده و بر فراز آن گنبد بزرگ کاشیکاری شده‌ای قرار دارد. چهار طرف گنبد را چهار نیم گنبد با رسمی‌بندی و نورگیر، فرا گرفته‌اند که فضا را بزرگتر نشان می‌دهند. سرای سعدالسلطنه یکی از کامل‌ترین و بزرگ‌ترین سراهای تجاری ایران است.
این سرا ساختمانى يک طبقه‌ای است با حياطى بسيار بزرگ که در اطراف آن حجره‌هايى ساخته‌اند. طاق‌هاى حجره‌ها يزدى‌بندى شده و درِب اين سرا که در قسمت شمال آن است به خيابان امام‌خمينى باز مى‌شود، هشتى بنا که پس از در ورودى قرار دارد، با آجر و کاشى تزئين شده و سقفی يزدى‌بندى شده دارد. در ضلع‌هاى شرقى، غربى و جنوبى حياط اصلى نيز حياط‌هاى کوچک‌‌ترى وجود دارند که در اطراف آن‌ها نيز حجره‌هايى ساخته شده است.
کاظم عرب سرپرست هیأت کاوش سرای سعدالسلطنه گفت: کاوش در اغلب گمانه‌ها به کشف آثار تاریخی از جمله بخشی از یک زیرزمین متعلق به خانه‌ای اعیانی، کشف یک سکه 25 دیناری ضرب تهران، بقایای یک حمام سرخانه و تعداد زیادی سفال از جمله یک سفال کتیبه‌دار متعلق به قرن ششم با کتیبه کوفی انجامید.
لایه‌های تاریخی شناسایی شده در فضاهای مورد کاوش، عمدتاً مربوط به قرون میانه و متأخر قاجار و عصر پهلوی اول هستند و محدوده طراحی شده برای ساخت پارکینگ (موقعیت‌های کاوش‌شده) در مسیر محور فرهنگی، تاریخی شهر قزوین (محله بازار) قرار دارد.
این محدوده از سوی شمال با سرای سعدالسلطنه، از جنوب با سرای وزیر، از غرب با مسجد النبی، از شرق با مجموعه بناهای باقیمانده از بافت صفوی (مسجد پنجه‌علی، دولت‌خانه و چهارانبیا) همجوار است.
اکنون ساخت پارکینگ طبقاتی در فضای کنار سرای سعدالسلطنه متوقف شده و قرار است با بازنگری طرح و تعیین حریم‌ها توسط میراث فرهنگی، پارکینگ طبقاتی به نحوی ساخته شود که علاوه بر آسیب نرسیدن به آثار تاریخی، به گردشگران و نمازگزاران خدمات ارائه شود.
در بافت‌های تاریخی که بر اساس اطلاعات یافت شده محوطه تاریخی محسوب می‌شوند، بهتر است هرگونه ساخت و سازی پس از تعیین و تعریف حریم انجام شود تا با مشکلاتی این چنین مواجه نشود، شاید برخی پرو‍ژه‌‌ها پس از شروع عملیات گودبرداری یا ساخت و ساز آسیب‌های جبران‌ناپذیری دیده که قابل برگشت نباشد، لذا بافت قزوین از جمله لایه‌های تاریخی است که به لحاظ گستردگی بناها و آثار تاریخی نیازمند تعیین حریم در پرو‍‍ژه‌هایی است که هنوز برایشان تعیین حریم نشده است.
انتهای پیام/