به گزارش خبرنگار
حوزه مجلس گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، با گذر سند برجام از سد مجلس نمایندگان یا همان کنگره و سنای آمریکا، اکنون این موضوع مطرح است که آیا دولت بعدی آمریکا که زمام امور را در کاخ سفید بر عهده می‌گیرد؛ بر تعهداتی که دولت فعلی اوباما پیرامون سند برجام پذیرفته است، پایبند خواهد بود یا خیر؟
احتمال تغییر و یا نقض برجام در دولت آینده آمریکا در حال حاضر، موضوعی است که نمایندگان خانه‌ملت پیرامون آن اظهار نظر می‌کنند.
در این زمینه نظرات متفاوتی از سوی نمایندگان خانه ملت که برخی از آن‌ها در کمیسیون برجام نیز عضویت دارند، مطرح می‌شود.
*دیدگاه نمایندگان مجلس: "عدم تغییر در سرانجام توافق" با تغییر دولت کاخ‌سفید
برخی از آن‌ها بر این باورند که سرنوشت این سند جامع اقدام مشترک و توافق، که در یک طرف به امضای مجموعه کشورهای 1+5 رسیده است و در طرف دیگر مورد پذیرش تیم مذاکره کننده ایرانی می‌باشد، با روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا تغییری نخواهد کرد.
*دیدگاه دیگر نمایندگان ملت: " امکان تغییر وضعیت برجام" در دولت آینده آمریکا
از سوی دیگر برخی از نمایندگان معتقد هستند که در برجام سرنوشت این سند با تغییر دولت‌ها در کشورها و به‌ویژه کاخ‌سفید تعیین نشده است؛ بنابراین مطابق نظر این دسته از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، امکان تغییر سرنوشت برجام در دولت آینده آمریکا وجود دارد.
*موضع صریح تیم مذاکره کننده کشورمان: عواقب نقض احتمالی توافق متوجه آمریکاست
البته در این مورد طرف‌های مسئول و اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان، بارها تاکید کرده‌اند که مسئولیت عدم اجرای سند برجام در آمریکا، بر عهده دولت این کشور می‌باشد؛ لذا عواقب ناشی از هر گونه اقدامی که در جهت وارد کردن خدشه به مفاد این سند و اجرایی کردن آن باشد؛ در محدوده نقض سند برجام و اصل توافق تلقی شده و متوجه دولت آمریکا و شخص رئیس جمهور این کشور می‌باشد.
*روند شرایط موجود در آمریکا، از عنوان نشدن برجام به‌عنوان "توافق بین‌المللی" تا تاثیر "عدم حمایت جمهوریخواهان از برجام" در آینده توافق
با توجه به ناتوانی جمهوریخواهان در کسب دو سوم آراء و شکست آن‌ها در پروسه "ختم بررسی"، برجام بدون تصویب و تایید در کنگره و نیز با استناد به روند "اطاله بررسی" از این سد نیز در آمریکا عبور می‌کند.
از یک دیدگاه می‌توان گفت که با توجه به شرایط فوق، اجرای توافق هسته‌ای و هم‌چنین مفاد برجام در آمریکا، با درنظرگرفتن اقدامات و حق وتوی اوباما، قائل به شخص اوباما و تیم مذاکره کننده آمریکایی شده است و ضمانت اجرایی دیگری غیر از این پیرامون اجرای برجام در ایالات متحده وجود ندارد.
دیدگاه دیگر این است که دولت آمریکا سند برجام را به‌عنوان یک "معاهده بین‌المللی" ارائه نکرده است، لذا همین امر این امکان را به روسای جمهور آینده کاخ سفید و نیز کنگره این کشور می دهد که در صورت نیاز و بدون درنظر گرفتن هزینه‌های سیاسی، نسبت به متوقف کردن اجرای توافق اقدام کنند.
از مطالب گفته شده این نتیجه را نیز می‌توان گرفت که کاخ سفید در روند تایید برجام شیوه‌ای را اتخاذ کرده که بعدها در صورت نیاز بتواند اعلام کند شخص اوباما با شرایط و ظرفیت‌های دولت خود و بدون لحاظ کردن تایید کنگره و عدم اتکا به آن، نسبت به اجرای توافق اقدام کرده است و بنابراین دولت و کنگره آینده این کشور برای لغو توافق هیچ‌گونه محدودیتی نخواهد داشت.
به علاوه برجام که به‌عنوان یک موفقیت بزرگ دولت باراک اوباما در عرصه سیاست خارجی کاخ‌سفید محسوب می‌شود، روند اجرایی آن عملا در زمان رئیس جمهور آینده این کشور صورت خواهد گرفت و اگر روند سنتی ترتیب دموکرات- جمهوریخواه در مسند ریاست جمهوری این کشور ادامه یابد با حاکمیت یک جمهوریخواه در ایالات متحده، آینده توافق در عمل با لغو روبرو خواهد شد.
در حقیقت برجام در آمریکا با ساز و کاری به اجرا در می‌آید که نه کنگره این کشور آن را تائید کرده، نه حتی یکی از سناتورهای جمهوریخواه در مجلس نمایندگان و سنا به آن رای مثبت داده است؛ به‌علاوه این‌که هیچ‌یک از نامزدهای جمهوریخواه انتخابات آینده ریاست‌جمهوری در آمریکا به‌طور کامل از آن حمایت نکرده است.
پیرامون این بلاتکلیفی وضعیت برجام در آینده حاکمیت آمریکا، برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم به بیان نظرات و دیدگاه‌های خود با توجه به فضای حاکم در این کشور پرداختند.
شوهانی: عدم تغییر تکلیف برجام در دولت آینده آمریکا
"احمد شوهانی" عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که سرنوشت برجام پس از تغییر دولت در آمریکا تغییری نخواهد یافت، تاکید کرد که این موضوعات برای مصارف داخلی در آمریکا مطرح می‌شود و امکان رخ دادن این اقدام وجود ندارد و هیچ‌گاه دولت بعدی آمریکا نمی‌تواند چنین کاری را انجام دهد.
نماینده مردم ایلام، ایوان، سیروان، چرداول، مهران و ملکشاهی با اشاره به قابل انتقال بودن تعهدات دولت‌ها به دولت‌های بعدی از نظر حقوق بین‌الملل، لغو توافق توسط دولت آینده امریکا را موجب از بین رفتن آبرو و مشروعیت آمریکایی‌ها عنوان کرد و تاکید کرد که در صورت این اقدام، کاخ سفید در میان افکار عمومی جهان زیر سوال می‌رود.
شوهانی هم چنین اعمال تحریم‌ها از سوی آمریکا علیه ایران را منوط به همراهی اتحادیه اروپا دانست و بیان کرد که اگر آمریکا بخواهد در این مسئله تک‌روی کند کشورهای اروپایی این کشور را همراهی نمی‌کنند.
جوکار: سرنوشت مبهم توافق‌نامه با روی کار آمدن دولت جدید در کاخ‌سفید
"محمد صالح جوکار" عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که در برجام موضوع تاثیر تغییر دولت ها در سرنوشت این توافق‌نامه دیده نشده است، اعلام کرد که مطابق قوانین داخلی آمریکا رئیس جمهور جدید این کشور می‌تواند برجام را اجرا نکند.
وی با اشاره به این‌که نمی‌توان به طور قطع در مورد آینده برجام پیش‌بینی کرد؛ بسیاری از اقدامات آمریکایی‌ها را یک‌طرفه و بدون هماهنگی با جامعه جهانی عنوان کرد.
نماینده مردم یزد و اشکذر با بیان بهانه‌گیری‌های جدید کاخ سفید پیرامون حقوق بشر و نیز سیاست‌های منطقه‌ای ایران، از امکان ایجاد مشکلات جدید توسط سردمداران آمریکایی سخن گفت.
هم‌چنین این نماینده مجلس با اشاره به داخلی بودن وضعیت تحریم‌ها در آمریکا، از احتمال کاهش دادن هزینه‌های احتمالی و تغییر سرنوشت برجام در دولت آینده آمریکا سخن گفت.
*دست باز جمهوری اسلامی ایران در صورت نقض برجام
می‌توان گفت که در صورت هرگونی نقضی در اجرای مفاد سند برجام از سوی مجموعه کشورهای 1+5 و به‌طور مشخص آمریکا، دست جمهوری اسلامی ایران نیز به‌طور کامل باز خواهد بود.
همان‌گونه که در سخنان وزیر امور خارجه کشورمان و اعضای تیم مذاکره کننده و نیز "دکتر صالحی" رئیس سازمان انرژی اتمی، در موارد متعدد به توانایی صنعت هسته‌ای کشورمان در بازگشتی سریع به میزان غنی‌سازی و سایر فرآیندهای سوخت هسته‌ای روال سابق، تاکیدات فراوانی صورت گرفته است.
*پاسخ تیم هسته‌ای ایران به نقض احتمالی توافق از سوی آمریکا
در روزهای پس از امضای سند برجام نیز اعضای تیم مذاکره کننده کشورمان بارها با تاکید بر این‌که در صورت هرگونه نقض مفاد این سند از سوی طرف‌های مقابل و در راس آن‌ها آمریکا، جمهوری اسلامی ایران نیز با شتابی بیش از گذشته به روال سابق فعالیت‌های هسته‌ای اش بازگشته و این آمریکایی‌ها هستند که به عنوان ناقض عهد در پایبندی به توافق از سوی جامعه بین‌المللی شناخته خواهند شد.
*موضع قاطع ریاست جمهوری کشورمان در قبال عهد‌شکنی کاخ‌سفید
رئیس جمهور کشورمان نیز در خصوص نقض احتمالی توافق و نیز عدم پایبندی روسای جمهور آینده آمریکا به مفاد برجام بارها اعلام کرده است که اگر روزی آمریکایی‌ها توافق را زیرپا بگذارند ما نیز بلافاصله شدیدتر از آنچه در مخیله آنهاست، به مسیر قبلی باز می‌گردیم.
حال باید دید که با توجه به سابقه طولانی سردمداران کاخ‌سفید در نقض عهد و عدم پایبندی به تعهدات در عرصه بین‌المللی، آیا سرنوشت توافق با ایران نیز در دولت‌های آینده آمریکا به لیست عهد‌نشناسی این کشور افزوده می‌شود و یا سردمداران بعدی کاخ‌سفید صیانت از میراث اوباما در توافق هسته‌ای را در دستور کار خود قرار می‌دهند؟
در هر صورت مطابق سخنان صریح مقامات کشورمان و تیم مذاکره کننده که از حمایت کامل نمایندگان مردم در خانه ملت نیز برخوردارند، برهم زدن توافق مساوی با بازگشت بسیار سریع ایران به فرآیند سابق و حتی فراتر از آن در صنعت هسته‌ای می‌باشد.
گزارش از: وحید امیدی موحد
انتهای پیام/