متین‌السادات نصری روان‌شناس و مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار
گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: یکی از مشکلات شایع در میان خانواده‌ها روش غلط دستور دادن است که می‌تواند کودک آن را درک نکرده و اجرا نکند.
وی تصریح کرد: دستورات زنجیره‌ای، مبهم، پرسش و دستوراتی که به دنبالش دلیل و منطق آورده می‌شود، از دستوراتی است که مؤثر واقع نمی‌شوند.
* کودکان توانایی به خاطر سپردن دستورات زنجیره‌ای را ندارند
نصری اضافه کرد: دستورهای زنجیره‌ای، دستوراتی هستند که پشت سر هم به کودک داده می‌شود و وی توانایی به خاطر سپردن همه آن‌ها را ندارد. بنابراین بعضی از آن‌ها را فراموش کره و انجام نخواهد داد؛ مانند موهایت را شانه کن، دندان‌هایت را بشور، لباست را بپوش، بیا صبحانه بخور و برو مدرسه.
وی گفت: دستورات زنجیره‌ای را بهتر است به بخش‌های کوچک‌تری تقسیم کرده و هر کدام را جداگانه از کودک درخواست کنید.
* دستورات باید واضح باشند
نصری تصریح کرد: دستورات مبهم برای کودک روشن و واضح نبوده و به خوبی منظور گوینده را به فرزند منتقل نمی‌کند.
وی گفت: به عنوان مثال هنگامی که شما والدین انتظار دارید کودکان بدون درگیری، پرخاشگری و با مهربانی در کنار هم بازی کنند وقتی فقط به آن‌ها می‌گویید "بچه‌های خوبی باشید" از این عبارت کودک ممکن است نداند که از او چه خواسته شده و باید چه کند تا او از نظر والدین فرزند خوبی باشد این دستورات مبهم است، بنابراین بهتر است به طور مشخص و اختصاصی به آن‌ها بگویید: "بچه‌ها با هم به آرامی و مهربانی بازی کنید."
* به طور پرسشی به کودک دستور ندهیم
این روان‌شناس در ادامه با اشاره به دستورات پرسشی گفت: در دستورات پرسشی از کودک سؤال می‌شود که آیا این کار دوست دارد انجام دهد؟ به عنوان مثال "آیا دوست داری که وسایل اتاقت را منظم بچینی؟" که ممکن است یک کودک لجباز به راحتی بگوید: "نه دوست ندارم".
وی افزود: در دستورات پرسشی ما به کودکان حق انتخاب می‌دهیم پس نباید دور از انتظار باشد که آن را انجام ندهد.
* از آوردن دلیل و منطق بعد از دستور خودداری کنیم!
نصری بیان کرد: دستوراتی که به دنبالش دلیل و منطق آورده می‌شود در کودک مؤثر واقع نمی‌شوند.
وی افزود: این دستورات مانند "زود باش اتاقت را مرتب کن، چون الان مهمان می‌آید و از این که خانه نامرتب باشد، ناراحت می‌شوم". در این مثال ممکن است کودک دستور اصلی را فراموش کند، پس بهتر است که این دستور را به این صورت اصلاح کنید "امشب میهمان داریم و خانه نامرتب مرا نگران می‌کند، پس لطفاً سریع‌تر وسایلت را جمع کند" یعنی اول توضیح داده و بعد دستور مورد نظر گفته شود.
* روش‌های درست دستور دادن به کودک
این مدرس دانشگاه اضافه کرد: بهتر است به هنگام دستور دادن نزدیک کودک رفته و با وی ارتباط چشمی برقرار کنید. فاصله شما در زمان دستور دادن به کودک بسیار کم و برای کودک دقیق و مشخص باشد.
وی افزود: هرچه تعداد دستورها کمتر باشد، مؤثر بوده و کودک بهتر متوجه شده و سریع‌تر آن را اجرا می‌کند و بهتر است دستوری که می‌دهید مشخص و روشن باشد.
این روان‌شناس تأکید کرد: دستورها باید بیشتر به شکل مثبت باشند، به عنوان مثال به جای گفتن بلند صحبت نکن، بهتر است بگویید: "آرام صحبت کن" و با صدای محکم و قاطع با کودک صحبت کرده و بگویید که چه کاری کند اما در کلام‌تان از به کار بردن خشونت و تهدید جدا خودداری کنید.
نصری بیان کرد: دستورها باید در حد سن، درک و توانایی کودک باشد و گاهی بعد از انجام خواسته و دستورات‌تان کودک را تشویق کنید.
وی افزود: اگر کودک در شرایطی است که نمی‌تواند دستورهای شما را انجام دهد، بهتر است به زمان دیگری موکول کرده و یا اصلا درخواست نشود به عنوان مثال اگر کودک در حال دیدن فیلم یا کارتون مورد علاقه‌اش است و به او بگوییم: "بلند شو، وسایلت را جمع کن". عدم رعایت دستور از وی حتماً دلیل بر لجبازی نیست. احتمال دارد که کودک متوجه منظور ما نشده باشد.
انتهای پیام/