زیبا کاوه یی متخصص تغذیه و رژیم درمانی افزود: آب های بسته بندی شده یا در اصطلاح آب بطری شده در صنایع معمولا با هدف حفظ بهداشت و سلامت تولید و عرضه می شوند به طوری که استفاده از فرآیندهای صنعتی و بسته بندی و عرضه بهداشتی این آبها می تواند با ایجاد سهولت دسترسی ایمنی آنها را بالا ببرد به خصوص در شرایطی که امکان دسترسی به منابع مطمئن آب آشامیدنی وجود ندارد.
وی ادامه داد: فرآیند بسته بندی آب ها مانع از ایجاد و انتقال بیماری هایی می شود که آب آشامیدنی آلوده باعث بروز و انتقال است. زیرا بسیاری از انواع آلودگی های میکربی، انگلی و قارچی آب بستر مناسبی برای رشد و نمو است و مصرف آب آلوده به این میکرب ها باعث شیوع بیماری های واگیر دار می شود که سلامت انسان را تهدید می کنند.
وی با بیان اینکه ارتقای کیفیت و ایمنی آب از اهداف اولیه بسته بندی آب ها است اظهار کرد :بدون بو بودن ، طعم خوب، دسترسی آسان و مطمئن، در برخی از شرایط به صرفه بودن از جمله علل دیگری است که انگیزه استفاده از آب بطری را بالا می برد.
کاوه یی با اشاره به اینکه آب بطری شده دو نوع است گفت : این آب شامل آب معدنی و آب شرب معمولی که هیچ فرآوری بر آنها صورت نمی گیرد ، است.
***استاندارد آب معدنی درایران
متخصص تغذیه و رژیم درمانی به استاندارد آب معدنی اشاره کرد و گفت: بر اساس استانداردهای موجود آبهای معدنی در ایران به آبی گفته می شود دارای شرایطی زیر باشد.
- به وسیله محتوای املاح معدنی خاص، عناصر کمیاب و دیگر ترکیبات مشخص می شود. همچنین از منابع طبیعی مانند چشمه و نقاط حفاری شده از سفره های آب زیر زمینی بدست می آید، و کلیه اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از هرگونه آلودگی یا تأثیرات خارجی روی کیفیت آن انجام شده است.
- ترکیبات آن در فصول مختلف سال از ثبات نسبی برخوردار بوده و تحت شرایطی که ویژگی های آن تغییر نکند جمع آوری می شود و در نزدیکترین محل ممکن به سرچشمه آب، تحت شرایط بهداشتی خاص بسته بندی می شود.
- هیچ گونه فرآیند پالایش به جز فرایندهایی به کار نمی رود.
- آب های معدنی که معمولا از چشمه های طبیعی در مناطق مختلف به دست می آید؛ با توجه به ترکیب شیمیایی زمین سرچشمه واجد ترکیبات متفاوتی است. بنابر این برای آشنایی با خواص مختلف این اب ها می بایست به ترکیب شیمیایی آن توجه کرد.
- براساس میزان و غلظت املاح موجود در آب هر منطقه طیف متفاوتی از آبهای معدنی در ایران وجود دارد. طعم و مزه آب معدنی طبیعی برحسب شرایط محلی و وجود گاز و املاح مختلف آن متفاوت است.
***املاح موجود در آب معدنی
متخصص تغذیه و رژیم درمانی توضیح داد: مهمترین املاحی که در آب های معدنی وجود دارند و می توانند در ارتقای سلامت یا تهدید سلامت به نوبه خود نقش داشته باشنداز جمله کلسیم، سدیم، منیزیم، فلوراید ، کلرور و پتاسیم هستند. ریز مغذی هایی که در بدن به مقادیر کم مورد است و کمبود یا مصرف زیاد آنها می تواند موجب بروز بیماری های مختلفی شود.
وی اظهار کرد:تحقیقات مختلفی در جهان و ایران بر مفید یا مضر بودن آب های معدنی برای سلامت انسان صورت گرفته که با توجه به ترکیب مختلف آبهای مورد مطالعه و همچنین جمعیت مورد مطالعه نتایج مختلفی به دست آمده است.
کاوه یی گفت :توجه به این نکته مهم است که دریافت زیاد یا کم ریز مغذی های یاد شده عوارض خاص خود را دارند و اینکه آنها را از چه منبع غذایی دریافت کنیم چندان فرقی نمی کند.
وی ادامه داد: برای مثال در مورد فلوئور که درصورت مصرف مقادیر مجاز مشخص شده نیاز روزانهRDAبه استحکام و سلامت دندانها کمک می کند و در صورت مصرف کمتریا بیشتر از مقدار مجاز توصیه شده باعث پوسیدگی دندان یا ایجاد فلوئورزیس یا سیاه شدن دندانها می شود.
کاوه یی اظهار کرد: باید توجه داشت که چون منشاء آبهای معدنی اعماق زمین است و با عبور از لایه های مختلف املاح این لایه ها در آن جذب می شوند باید مراقب وجود املاح مضری مانند نیترات، نیتریت، سرب، کادمیوم و جیوه بود.
وی افزود :مسئوولیت بررسی محتوای آب های معدنی به عهده سازمانهای نظارتی مانند اداره استاندارد و اداره نظارت بر مواد غذایی وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی است.
*** توصیه های بهداشتی برای استفاده از آب های معدنی
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی در مورد استفاده از این آب ها موارد ذیل را توصیه کرد :
-در صورتی که به منابع مطمئن آب آشامیدنی دسترسی دارید از این آبها استفاده کنید و در در صورتی که می خواهید از بهداشت آب مطمئن باشید و آب بطری شده خریداری کنید تاریخ تولید و مصرف آن ن را به دقت کنترل کنید و مراقب باشید که علائم استاندارد کشور و پروانه و مجوز وزارت بهداشت را داشته باشد.
-در صورتی که به بیماری خاصی مرتبط با ریز مغذیها و املاح مبتلا هستید در انتخاب نوع آب معدنی دقت کنید. معمولا و بر اساس استاندارد روی بطری های آب برچسبی وجود دارد که ترکیبات آن را نشان می دهد.به این برچسب ها دقت شود.
-برخی از انواع آب معدنی را کودکان زیر 7 سال نباید مصرف کنند . این مورد براساس قوانین استاندارد بین المللی باید روی بطری درج شود.
- توجه داشته باشید که به دلیل جنس بطری های بسته بندی آب ؛نباید در معرض نور مستقیم آفتاب قرار داشته باشند.از فروشگاه هایی که آب های بطری را بیرون از مغازه و در معرض نور خورشید می گذارند آب نخرید.
-اگرچه در کشور آب ها در بطری شیشه ای بسته بندی نمی شوند اما اگر به چنین موردی برخوردید این نوع بسته بندی را انتخاب کنید.
-آخرین توصیه این است که در انتخاب بین آب معدنی و سایر نوشابه ها و نوشیدنیهای صنعتی و فرآوری شده؛ برای رفع عطش حتما آب معدنی را انتخاب کنید تا انتخاب سالمتری به نفع سلامت خود داشته باشد.