سید مؤید علویان رئیس شبکه‌ی هپاتیت ایران متولد سال 1341 و صاحب 2 پسر و یک دختر است.
آیا فرزندانتان در مدارس خاص و غیرانتفاعی درس خوانده‌اند؟
خیر فرزندان من در مدارس دولتی درس خوانده‌اند و فقط دخترم 2 سال آخر تحصیلاتش را در مدرسه‌ی غیرانتفاعی معمولی گذرانده است.
در حال حاضر فرزندانتان چه تحصیلاتی دارند؟
فرزند اولم متخصص داخلی است، پسرم لیسانس ورزش دارد، فرزند سومم فوق لیسانس ژنتیک دارد. فرزندانم خودشان درس خواندن را انتخاب کردند.
حرفه والدینتان در انتخاب شغلتان تاثیر داشته است؟
خیر من در کربلا متولد شدم. پدرم کفاش و مادرم خانه‌دار بودند. خودم هم در یکی از مدارس سطح پایین جنوب شهر درس خواندم.
آیا به رشته تجربی علاقمند بودید؟
من شاگرد اول منطقه 12 سابق آموزش و پرورش بودم. به دلیل علاقه‌ام به رشته تجربی وارد این حوزه شدم. در ابتدای امر هدف خاصی نداشتم. در کنار تحصیلات دبیرستان هم درس حوزه خواندم البته بیشتر در حد آموزش عربی بوده است.
در مورد تاسیس شبکه هپاتیت برایمان توضیح دهید
نگاه علمی دنیا، مجازی است. عملا شبکه هپاتیت هماهنگ کننده است و به عنوان حوزه‌ی اجرایی کمتر نقش دارند. شبکه‌ی هپاتیت هماهنگ کننده مراکز کشور در زمینه هپاتولوژی است. تا به حال بیش از 50 مرکز به این شبکه ملحق شدند و همه مراکز، هماهنگی و همکاری‌های لازم را انجام داده‌اند.
از دستاورد‌های تاسیس شبکه‌ی هپاتیت برای کشور چه مواردی بوده است؟
حاصل تلاش‌های بی‌وقفه من و همکارانم در این حوزه کنفرانس‌های یک سال در میان بین‌المللی است که در ایران برگزار می‌شود. علاوه بر این انتقال دانش و تجربه به استان‌ها و مراکز علمی در استان‌ها است. ما توانسته‌ایم در اقصی نقاط کشور از جمله زابل خدماتی را با کمک سایر همکاران به مردم ارائه دهیم. این خدمات روز به روز از نظر کمیت و کیفیت ارتقا پیدا کرده است.
از چه زمانی این فعالیت‌ها و شبکه‌ی هپاتیت رسمی شد؟
حدود 10 سال در زمینه هپاتولوژی فعالیت می‌کردیم اما بطور رسمی 5 سال است که این شبکه فعالیت دارد.
ضعف حوزه‌های علمی ایران در کجاست؟
در ایران یکی از اشکالات علمی این است که یاد نگرفتیم به صورت تیمی فعالیت کنیم. معمولا هر مرکزی به تنهایی فعالیت می‌کند هر چند که فعالیت آنها بسیار خوب و چشمگیر است اما چندبعدی و تیمی نیست.
کارهای علمی که در شبکه‌ی هپاتیت انجام شده شامل چه مواردی است؟
یکی از کارهای شبکه هپاتیت این است که منجر به انتشار مقالاتی شده که بیش از 10 مرکز و 40 نفر از مولفین کشور در تولید و ایجاد این مقالات نقش داشته‌اند. انتشار این مقالات نشان از تاثیر مثبت کار تیمی حتی در تولید علم و دانش است. از دیگر فعالیت‌های من و همکارانم تهیه دستور‌العمل‌ها در جلسات مشترکی بود که با کلیه اعضای مرکز انجام می‌شد. سومین اقدام هم کمک به وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در سیاستگذاری و حمایت‌های دارویی و درمان بیماران است.
سال گذشته عنوان دانشمند برتر دهه اخیر را به شما دادند، راجع به این موضوع بیشتر توضیح دهید؟
این توفیق نصیب من شد تا شبکه هپاتیت را در ایران تاسیس کنم و از ابتدا برای این حوزه خدمت کنم. از سال 2005 تا 2015 در اسکوپوس در رشته هپاتیت نفر اول بودم در تعداد مقالات. بر همین اساس از سال قبل فرهنگستان علوم پزشکی من را به عنوان دانشمند برتر دهه اخیر در علوم بالینی معرفی کرد و جایزه داد. البته پیش از این در جشنواره رازی چندین بار جایزه گرفته بودم.
لطفا کمی در خصوص مجله‌ی هپاتیت که منتشر کردید صحبت کنید؟
مجله هپاتیت که انگلیسی هست بالاترین فاکتور‌های لازم در بین مجلات علوم پزشکی کشور و منطقه را دارد. این مجله سابقه‌ی 10 ساله دارد که من اقدام به تاسیس آن کردم.
عنوان دانشمند برتر دهه اخیر چه فاکتور‌هایی را لازم دارد؟
همه‌ی ما زنده‌ایم و تلاش می‌کنیم تا به مردم خدمت کنیم. در فرهنگستان علوم پزشکی بر اساس تعداد مقالات و فعالیت‌ها و عوامل دیگر در زمینه‌های مختلف علمی این عنوان به افراد اطلاق می‌شود. البته در هر صورت این نشان می‌دهد که کشور ما در علوم ظرفیت بالایی دارد. اگر توانسته‌ایم در زمینه هپاتولوژی پیشرفت کنیم حتما در سایر رشته‌ها هم این قابلیت را داریم.
تلخ و شیرین اتفاقات کاریتان را به ما می‌گویید؟
من به هر اتفاقی که رخ می‌دهد به چشم یک فرصت برای جهش نگاه می‌کنم و همیشه اعتقاد دارم باید با دید مثبت به موضوعات نگاه شود. به هر حال مشکلات و موانع زیاد است وقتی کسی کار می‌کند مطمئنا تحت فشار قرار می‌گیرد اما به هرحال باید از خدمت دست بر ندارد.
بهترین اتفاق هم کنترل هپاتیت C در بیماران هموفیلی و تالاسمی است. بیش از 6 هزار نفر در کل کشور با یک دستور‌العمل درمان شدند و از این تعداد حدود 70 – 80 درصد درمان شدند. که این موضوع نشان می‌دهد که هپاتیت C در هموفیلی و تالاسمی کاملا کنترل شده است. این مورد، بهترین اتفاق زندگی و کار من است.
مشکل فرهنگی در مورد بیماران هپاتیت در ایران حل شده یا نه؟
نه این مورد تابو است. بالاخره سعی می‌کنیم سطح آگاهی را با کمک آموزش بالا ببریم به هرحال نگاه مردم به هپاتیت صحیح نیست که باید با برنامه‌ریزی صحیح تلاش شود تا نگاه‌ها اصلاح شود. متاسفانه هنوز جایگاه هپاتیت در کشور مناسب نیست.
چرا کبد چرب در ایران به معضل تبدیل شده است؟
مشکل و معضل اصلی کبد چرب است. بیش از 30 تا 40 درصد مردم به این بیماری مبتلا هستند و این بیانگر تغذیه نامناسب آنها است. همچنین ورزش‌نکردن و عدم تحرک کافی در این معضل نقش دارد. عدم آگاهی مردم نسبت به آنچه که می‌خورند منجر شده تا کبد چرب شایع شود.
کبد چرب احتمال کدام بیماری‌ها را افزایش می‌دهد؟
کبد چرب یعنی بیماری‌های قلبی و دیابت در آینده. افراد کبد چرب باید امروز به فکر باشند تا دچار بیماری‌های جدی‌تر نشوند.
خود شما چقدر رژیم‌غذایی مناسب دارید؟
از میوه و سبزیجات زیاد استفاده می‌کنم، غذاهای چرب نمی‌خورم و حتما روزی 30 دقیقه پیاده‌روی تند دارم.
چقدر به پزشک مراجعه می‌کنید؟
خیلی کم به سراغ پزشک می‌روم. اگر مردم ورزش کنند و تعذیه سالم داشته باشند داروخانه‌ها خلوت‌تر می‌شود. خلوتی محیط‌های ورزشی و شلوغی کله‌پاچه فروشی‌ها و فست فودی‌ها باعث می‌شود صف داروخانه‌ها طولانی‌تر شوند. در کودکی فرزندانم را هم کم به پزشک می‌بردم.
حرف آخر؟
به مردم توصیه می‌کنم برای اینکه پولشان برکت داشته باشد کار خیر انجام دهند. من خودم در تعطیلات نوروز در کیش هم بیمار ویزیت می‌کردم و هم به استراحت می‌پرداختم.
گفت‌وگو از ریحانه هرندی
انتهای پیام/