به گزارش
خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران پلاکتها کوچکترین اجزای سلولهای خونی بوده و در کنترل خونریزی و انعقاد طبیعی خون نقش حیاتی و اساسی دارند، تعداد پلاکتها در خون انسان بین 150 تا 400 هزار عدد در هر میلیمتر مکعب است. پلاکت در بیماران تحت شیمی‌درمانی و لوسمی و بیماران پیوند مغز استخوان و بیماران خونریزی دهنده ارثی استفاده می‌شود. همچنین بیماران دچار انعقاد منتشر داخلی عروقی (dic) و مبتلایان به بدخیمی‌های خونی و بیماران تحت پیوند مغز استخوان و بیماران تحت شیمی درمانی از عمده‌ترین مصرف کنندگان پلاکت در کشور هستند.
تهیه پلاکت به روش جداسازی
بشیر حاجی‌بیگی سخنگوی سازمان انتقال خون ایران در خصوص اهدای پلاکت و پلاکت فرزیس می‌گوید: پلاکت فرزیس به معنی تهیه پلاکت به روش جداسازی آن از خون اهدا کننده پلاکت است. در این روش پلاکت به میزان خیلی بیشتر از روش تهیه پلاکت از کیسه‌های خون اهدای تهیه می‌شود.
دو روش تهیه پلاکت در کشور
وی افزود: ترزیق هر واحد پلاکت تقریبا 10 هزار عدد در هر میلی‌لیتر مکعب شمارش این سلول مهم خونی را در بدن بیماران افزایش می‌دهد. تهیه پلاکت در کشور به دو روش انجام می‌شود. هم از خون کامل اهدایی و هم از طریق پلاکت فرزیس انجام می‌شود، از هر واحد خون اهدایی مردم یک واحد پلاکت تهیه می‌شود ولی در روش پلاکت فرزیس با یک بار اهدای پلاکت، شش برابر روش اهدای خون عادی پلاکت تهیه می‌شود.
مزیت روش پلاکت فرزیس
حاجی بیگی با بیان مزیت روش پلاکت فرزیس اظهار کرد: ثابت شده است پلاکت تهیه شده به روش پلاکت فرزیس خطر عوارض جانبی ناشی از گلبولهای سفید خون مثل تب و شانس خطر انتقال بیماریهای عفونی از اهدا کننده‌های متعددی را کم می‌کند. پلاکت اهدایی در روش پلاکت فرزیس در دو تا سه روز بعد از اهدا در بدن جایگزین می‌شود. امروزه مصرف پلاکت با توجه به گسترش مراکز خون و انکولوژی و تشخیص به موقع بیماریها افزایش چشمگیری داشته است، به طوریکه در سال 1393 نزدیک به 850 هزار واحد پلاکت در مراکز درمانی کشور توزیع و به مصرف بیماران رسیده است. در حال حاضر در شهرهای تهران، مشهد، شیراز، اصفهان، تبریز و اهواز از پرمصرف‌ترین مراکز برای پلاکت هستند.
شرایط اهدای پلاکت خون
سخنگوی سازمان انتقال خون ایران اظهار کرد: کلیه شرایطی که برای اهدای خون لازم است برای اهدای پلاکت هم ضروری است، برای اهدای پلاکت، شمارش پلاکت فرد اهدا کننده نباید زیر 150 هزار عدد در میکرولیتر باشد. داروهای ضد التهابی و آسپرین سبب اختلال در عملکرد پلاکتهای خون می‌شوند اگر فردی خواست پلاکت اهدا کند نباید تا سه روز قبل از اهدای پلاکت داروهای فوق‌الذکر را مصرف کند.
حد مجاز اهدای پلاکت
حاجی بیگی با بیان تفاوت خون و پلاکت اظهار کرد: هر فرد سالم در کشور ما در آقایان چهار بار و خانمها سه بار در سال می‌تواند خون اهدا کنند، در صورتی که اهدای پلاکت تا 24 بار در سال جایز است امروز در کشور ما پلاکت به صورتهای لازم از اهدا کنندگان خون آفرزیس و پلاکت اشعه دیده شده و پلاکت آفرزیس کم لکوسیت تهیه و در اختیار بیماران قرار می‌گیرد، استفاده از پلاکت اشعه دیده در بیمارانی که پیوند مغز استخوان شده‌اند و همچنین برخی از سرطانهای قوی استفاده می‌شود. در حال حاضر دستگاه اشعه دهنده خون پلاکت در شهرهای تهران، مشهد، ساری، تبریز، اصفهان، شیراز و اهواز مستقر می‌باشد.
در حال حاضر اکثر مراکز انتقال خون استانها در کشور مجهز به دستگاه پلاکت فرزیس هستند که قادر خواهند بود پلاکت مورد نیاز بیماران را با بهترین کیفیت و با بهره‌گیری از مناسب‌ترین روشهای ممکن تهیه و در اختیار نیازمندان به این ماده حیاتی قرار دهند. دفعات اهدای مجاز پلاکت فرزیس برای فرد اهدا کننده پلاکت دوبار در هفته و حداقل باید 48 ساعت بین دفعات پلاکت فرزیس فاصله در نظر گرفته می‌شود.
مدت نگهداری پلاکت در کیسه های مربوطه در صورتی که روز خون‌گیری را محاسبه نکنیم؛ طبق دستورالعملهای موجود تا سه روز پس از تولید می‌باشد، در تولید پلاکت به روش فرزیس از ایجاد مقاومت پلاکتی جلوگیری می‌شود، دستگاه‌های پلاکت فرزیس قادرند با کاهش گلبولهای سفید خون و با جلوگیری از معرض قرار گرفتن تعداد زیادی اهدا کننده پلاکت از مقاومت پلاکتی جلوگیری کند.
گزارش از زهرا غلامی‌نژاد
انتهای پیام/