خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران؛ در پی 20 ماه مذاکره فشرده و نزدیکی به ضرب‌الاجل 30 تیر چنانکه از شواهد پیداست، یکی از مهمترین اختلافات باقی مانده، موضوع همزمانی رفع تحریم‌ها و اقدامات متقابل ایران من جمله اجازه بازرسی و یا دسترسی به مراکز نظامی و هسته‌ای است.
هرچند ریاست جمهوری آمریکا توافق با تهران را میراثی می‌بیند که برای کاخ سفید، ضرورت دارد، اما قانونگذاران کنگره نگران آن هستند که کاخ سفید برای رسیدن به توافق، امتیازات بیش از حدی به ایران بدهد.
در راستای اثبات این نگرش می‌توان به صحبت‌های اوباما در دیدار با سران کشورهای خلیج فارس استناد کرد؛ یک تحلیلگر نزدیک به کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس می‌گوید اوباما در دیدار با سران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس با آنها به صراحت صحبت کرده و گفته است: «ما داریم مشکلاتمان را با ایران حل می کنیم. شما هم باید همین کار را انجام دهید.»
این خبر در حالی منتشر می‌شود که رئیس جمهور آمریکا حدود یک ماه پیش نیز در کاخ سفید و مجموعه کمپ دیوید با سران کشورهای عضو شورای همکاری دیدار و با آنها درباره تحکیم همکاری در پرتو توافق هسته ای احتمالی ایران و گروه 1+5 گفت‌وگو کرده بود.
شایان ذکر است که عربستان سعودی و برخی کشورهای عربی نگرانترین کشور در ارتباط با توافق هسته‌ای ایران‌اند نگرانی که با انتقال پادشاهی به ملک سلمان بیشتر هم شده است
توضیحات بیشتر
سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه نیز روز گذشته در ارتباط با مذاکرات هسته‌ای می‌گوید: تعداد مسائلی که باید حل شود «به اندازه انگشتان یک دست» و«موضوعات پیچیده کمتر از یک هفته پیش» است وی سخن از رضایت بخش بودن ادامه مذاکرات به میان می‌اورد.
وزیر امورخارجه کشورمان نیز در مصاحبه‌ی اخیر خود می‌گوید: اگر توافقی صورت بگیرد هیچ دولتی در آمریکا توان نقض آن توافق را نخواهد داشت و من فکر نمی‌کنم تمدیدی در کار باشد. اما ممکن است مقداری بیشتر برای رسیدن به توافق زمان بخواهیم.
توضیحات بیشتر
اما در کنار این پیش بینی‌های مثبت از آینده مذاکرات هسته‌ای برخی تحلیلگران و مقامات سیاسی غربی در جریان مذاکرات با بیان نظرات وانتقادات بدبینانه سعی در ایجاد ابهاماتی در خصوص مسئله بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و برداشتن همزمان تحریم‌ها کرده‌اند.
در پی سخنان هفته گذشته جان کری بر این مبنا که ایالات متحده اطلاعات کافی در مورد پیشینه برنامه هسته‌ای نظامی ایران دارد و بر همین اساس قادر است سازوکاری برای جلوگیری از تخلف از توافق برنامه هسته‌ای در آینده طراحی کند.
برخی از متخصصان و تحلیلگران غربی نگاه بدبینانه‌ای را در این رابطه ارائه کرده و معتقدند موضع جدید ایالات متحده با این فرض انجام شده است که مقامات ایران هیچ گاه به طور علنی حاضر نخواهند شد اذعان کنند که درباره تلاش‌های مخفیانه برای ساخت سلاح هسته‌ای حقیقت را نگفته‌اند.
آنها بر این اعتقادند که ایالات متحده دارد در مورد یک اصل اساسی کوتاه می‌آید و این کار باعث تشویق ایران به نشان دادن سرسختی بیشتر و تضعیف آژانس بین المللی هسته‌ای می شود.
ژرارد آرود، سفیر فرانسه در ایالات متحده، اخیراً تأکید کرده است که پیش از عقد توافق، تعهد ایران به شفاف سازی در مورد اقدامات گذشته‌اش در جنبه تسلیحاتی برنامه هسته‌ای اهمیت دارد. او در توییتر خود نوشت: «بدون راه حلی برای تحقیق و توسعه و ابعاد نظامی احتمالی، هیچ توافقی نباید صورت بگیرد».
این تحلیلگران غربی معتقدند این صحبت‌ها سخن از تغییر موضع ایالات متحده در قبال ایران دارد که منجر به رودرویی با کشوری چون فرانسه خواهد شد.
فرانسه اعتقاد دارد که برای رسیدن به توافق بررسی دقیق تلاش‌های مخفیانه ایران برای طراحی کلاهک هسته‌ای حیاتی است.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در کنفرانس خبری روز جمعه درباره موضوع «ابعاد نظامی احتمالی» (PMD) برنامه هسته‌ای ایران (PMD) می‌گوید: بایستی به عنوان بخشی از هر گونه توافق هسته‌ای و قبل از آن، مشخص شود و این چیزی است که درباره آن هم در ماه نوامبر و هم در آوریل در لوزان توافق صورت گرفت و مقرر شد که آژانس دسترسی‌های مورد نیاز برای حل و فصل نگرانی‌ها درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران که هم مسائل حال و هم مسائل گذشته را شامل می‌شود را داشته باشد.»
"رضا نجفی" سفیر و نماینده مقیم جمهوری اسلامی ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هفته گذشته در مورد ادعاهای بی پایه و غیر مستند مطروحه در خصوص به اصطلاح ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران در گزارش دبیر کل تصریح کرد که بخش تکراری و کسالت آور این گزارش به طرح مجدد ادعاهای بی اساس گذشته مربوط می‌شود که موضع ایران در خصوص آنها به خوبی برای همگان روشن است. ما هرگز به اصطلاح «ابعاد نظامی احتمالی (PMD)» را شناسایی نکرده‌ایم و به اعتقاد ما تکرار چنین اتهامات بی اساسی چیزی به ارزش آنها اضافه نکرده و نخواهد کرد و لذا این موضوعات ارزش رسیدگی ندارند.
آنچنان که از روند اظهار نظرها پیداست امیدواری درباره رسیدن ایران و کشورهای ۱+۵ به توافق جامع هسته‌ای در صورتی که طرفین "چیزهای غیرقابل تحقق"مطالبه نکنند وجود دارد.
انتهای پیام/