به گزارش خبرنگار
سیاست خارجی باشگاه خبرنگاران؛ نشست ژنو ۱ در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۲ مصادف با ۱۰ تیر ۱۳۹۱ به دعوت "کوفی عنان" نماینده سازمان ملل و اتحادیه عرب در امور سوریه به منظور یافتن راه حلی برای پایان دادن به بحران سوریه برگزار شد. در این نشست نمایندگان پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل، اتحادیه اروپا، ترکیه، قطر، عراق و کویت شرکت داشتند.
در این نشست یکی از مهم‌ترین موارد اختلاف میان آمریکا و روسیه، بحث بر سر حضور یا عدم حضور ایران بود. روسیه پیشنهاد برگزاری نشست ژنو را با حضور کشورهای تاثیرگذار در حل بحران سوریه از جمله ایران، عربستان، قطر، ترکیه کرده بود. با وجود تاکید روسیه بر ضرورت شرکت ایران در نشست ژنو، فشار آمریکا باعث شد تا ایران به عنوان یکی از بازیگران کلیدی و تاثیرگذار در بحران سوریه در این نشست مشارکت نداشته باشد.
در تاریخ ۲۲ ژانویه ۲۰۱۳ مصادف با ۲ بهمن ۱۳۹۲ نشست ژنو ۲ برگزار شد؛ این نشست در شهر مونتروی سوئیس برگزار شد. در این نشست برای اولین بار، دو طرف بحران؛ یعنی دولت سوریه و گروه معارض مورد حمایت مخالفان موسوم به «ائتلاف ملی نیروهای انقلابی و مخالف دولت سوریه» رو به روی هم و پشت میز مذاکره با هم مواجه می‌شدند. اهمیت ویژه‌ای به این نشست داده بود.
در ژنو ۲ نیز هم‌چون ژنو ۱ یکی از مهم‌ترین مباحثات شرکت‌کنندگان آن حضور یا عدم حضور ایران در این نشست بود. اگرچه در روزهای آخر نشست، دبیرکل سازمان ملل از ایران برای حضور در ژنو ۲ دعوت به عمل آورد، اما تنها ۲۴ ساعت از اظهارات‌بان کی مون در جمع خبرنگاران گذشته بود که نماینده وی مجددا در جمع خبرنگاران حاضر شد و عنوان کرد که "بان کی مون" دعوت خود را از ایران پس گرفته است.
این نشست هم نتوانست به دلایلی مانند دستاوردهای نظامی ارتش سوریه در عقب‌راندن گروههای تروریستی، وجود شکاف راهبردی میان مخالفان اعزامی به ژنو، پای‌بند نبودن دو طرف به توقف خشونت‌ها، پافشاری مخالفان بر تشکیل دولت انتقالی، آن هم بدون حضور بشار اسد در آینده سیاسی این کشور، استفاده نکردن از ظرفیت جمهوری اسلامی به‌عنوان مهم‌ترین حامی منطقه‌ایِ سوریه، موضع جدید آمریکا مبنی بر کاهش حمایت‌های نظامی از مخالفان و رقابت‌های راهبردی روسیه، چین و سایر قدرت‌های فرامنطقه‌ای با آمریکا برای تأثیرگذاری بر نشست، نتوانست نتایجی دلخواه را در بر داشته باشد.
نشست ژنو ۳ توسط استفان دمیستورا، فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه روز سه‌شنبه ۱۵ اردیبهشت، دور جدید مذاکرات برای برقراری صلح و امنیت در سوریه را در ژنو آغاز کرد.
شایان ذکر است؛ جمهوری اسلامی ایران نیز در مذاکرات صلح سوریه برای نخستین بار شرکت کرده است. در دور جدید مذاکرات صلح علاوه بر نمایندگان دولت سوریه و پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل، نمایندگان ده‌ها کشور و سازمان اپوزیسیون حضور دارند.
حضور و یا عدم حضور ایران در دو نشست گذشته موضوع مورد اختلاف بوده است، اما در این نشست ایران حضور دارد و باید دید فرجام این نشست با حضور ایران چه خواهد شد و آیا راه حلی برای این موضوع بسیار مهم اتخاذ می‌شود؟
استفان دمیستورا
"استفان دمیستورا" دیپلمات ایتالیایی−سوئدی گفت: «ما در پایان ماه ژوئن نتیجه مذاکرات را بررسی می‌کنیم و اگر نیاز باشد، مدت زمان مذاکرات را تمدید خواهیم کرد.» به گفته دمیستورا، در پایان این مذاکرات باید مشخص شود که آینده سوریه چگونه خواهد بود.
نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه با تاکید بر اینکه نظرات گروههای گوناگون در سوریه باید شنیده شوند، اعلام کرد که "دولت اسلامی" و القاعده برای شرکت در این مذاکرات دعوت نشده‌اند اما سازمان‌هایی که به این گروههای تروریستی نزدیک هستند در مذاکرات حضور دارند.
خبرگزاری فرانسه می‌نویسد: جمهوری اسلامی ایران از کشورهایی است که در بحران سوریه نقشی اساسی ایفا می‌کند و می‌تواند بر روند جنگ در این کشور تاثیرگذار باشد. در جنگ داخلی سوریه تاکنون بیش از ۲۲۰ هزار نفر جان باخته‌اند و بخش وسیعی از این کشور ویران شده است.
در 17 دی ماه سال 92 سخنگوی وزارت امور خارجه حضور ایران در مذاکرات صلح سوریه را بدون هیچ پیش شرطی امکان پذیر دانست و البته افخم مذاکرات صلح سوریه را بدون حضور ایران نمایش سیاسی دانست، در حال حاضر پس از گذشت 1 سال و نیم از این اظهار نظر توسط سخنگوی وزارت خارجه، تمامی شواهد این صحبت‌ها را تایید می‌کند.
جمهوری اسلامی ایران تمایل دارد تمامی بحران‌های منطقه پایان پذیرد و هرگز مانند بعضی از شکورها دخالتی در ایجاد بحران و درگیری نداشته است، البته حضور در حل بحران سوریه را صراحتا بدون هیچ پیش شرطی معقول دانست.
بنا بر این گزارش، ایران تمایلی برای حضور در مذاکرات صلح سوریه در گذشته نداشته است و این موضوع از طرف ایران به جدیت عنوان شده و در حال حاضر آنها ایران را به عنوان کشوری موثر قبول کرده‌اند و بدون هیچ پیش شرطی ایران را به مذاکرات صلح سوریه دعوت کرده‌اند.
"مرضیه افخم" با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران بدون هرگونه پیش شرطی در ژنو ۲(اجلاس صلح سوریه) شرکت خواهد کرد، اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران همواره تاکید کرده است بدون هرگونه پیش شرطی در مذاکرات صلح سوریه شرکت خواهد کرد و کشورهای مختلف نیز بر نقش مثبت ایران و حل این بحران تاکید دارند.
وی ادامه داد: در سفر دکتر ظریف به ترکیه نیز مقامات این کشور بر نقش ایران در حل بحران سوریه تاکید کردند، بنابراین تعیین پیش شرط و اتخاذ هر شرطی که درشان جمهوری اسلامی ایران بناشد را درست نمی‌دانیم و هر پیشنهادی که عزت کشورمان در آن لحاظ نشده باشد را نخواهیم پذیرفت، بنابراین این اجلاس بدون حضور ایران مطمئنا به یک نمایش سیاسی تبدیل خواهد شد که دستاورد جدی به دنبال نخواهد داشت.
افخم سخنگوی وزارت امور خارجه اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور موثر در منطقه و به عنوان کشوری که در بحث راهکار سیاسی و تامین حقوق مردم سوریه، همواره برای تعیین سرنوشت‌شان تأکید کرده است و در این گفت‌وگوها طرف مشورت است.
وی در ادامه افزود: تأکید می‌کنم که این مشورت‌ها در واقع دوجانبه است و به شکل اجلاس بین‌المللی نیست، بعضی از دوستان در این رابطه سوال کرده و دچار یک سوءتفاهمی شده بودند که این اجلاس بین‌المللی است، در واقع مشورت‌های دوجانبه‌ای است که دبیرکل با کشورهای موثر در بحث سوریه ترتیب داده است. طبعاً ایران هم طرف این مشورت‌ها قرار دارد.
افخم اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران راهکاری سیاسی را از ابتدا داشت. طرحی را هم با اولین نماینده دبیرکل در امور سوریه مطرح کردیم. این طرح تا مراحلی هم گفت‌و‌گوهایی هم پیرامونش انجام شد. ما کماکان بر تنظیم یک راهکار سیاسی مبتنی بر حق مردم سوریه برای تعیین سرنوشت‌شان و گفت‌وگو میان گروههای سوری تأکید داریم و این محورها را به عنوان محورهای اساسی برای شکل‌گیری یک راه حل سیاسی پایدار در سوریه می‌دانیم و بر همین اساس گفتگوهای جدیدی را که نماینده جدید دبیرکل شروع کردند، ما هم در این گفت و گو و طرف مشورت هم بودیم و فکر می‌کنیم مبنا بر این است که مشورت‌ها انجام شود و با تجمیع آراء و نظرات و بررسی مجدد آنها راهکارهای جدیدی برای کمک به حل بحران یافت شود.
افخم در خصوص تحولات میدانی در شمال سوریه تصریح کرد: استمرار اقدامات گروههای تروریستی در سوریه و کشتار و آوارگی مردم بی‌دفاع را محکوم می‌کنیم و این وضعیت بطور مسلم ناشی از حمایت‌های آشکار خارجی از تروریستها می باشد.
وی خاطر نشان کرد: ورود حجم سنگین سلاح و عناصر تروریستی به داخل سوریه و نقش برخی کشورها در اعزام تروریستها به این کشور غیر قابل قبول است و به مثابه دخالت نظامی آشکار در سوریه بوده و سکوت معنادار سازمان ملل در این رابطه جای سؤال جدی دارد.
افخم افزود :ما همواره نسبت به استفاده ابزاری از تروریسم برای تحقق اهداف سیاسی نامشروع خود در منطقه و فراگیر شدن بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه هشدار داده ایم .
وی گفت: گفتگوی داخلی سوری – سوری بدور از تحمیل شروط بازیگران خارجی تنها راه حل خروج از بحران است .
سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران از راه حل سیاسی در سوریه حمایت می کند و به حمایت‌های خود از ملت و دولت سوریه برای مقابله با تروریستها ادامه خواهد داد.
ایران هیچ‌گاه تمایلی برای حضور در مذاکرات صلح سوریه نداشته است و این موضوع صراحتا از طرف ایران اعلام شد و البته حضور ایران را بدون هیچ پیش شرطی قابل اجرا دانستند. ایران در حال حاضر در ژنو 3 حضور دارد و این حضور ناشی از پذیرش هیچ گونه پیش شرطی ایجاد شده است و البته بارها توسط غربی‌ها این موضوع عنوان شده بود، اما آنها نمی‌خواستند قدرت ایران را در حل این مشکل بپذیرند. اما نکام ماندن دو دوره مذاکرات قبل قدرت ایران را در حل این بحران تایید می‌کند.
به نقل از شبکه فاکس نيوز ؛"مايکل شانک" و "کتي زاگر" در مقاله‌ای تحت عنوان "تنها راه بسوی سوريه" اظهار میکنند که تنها راه حل بحران سوريه مشارکت فعالانه آمريکا و کشورهای غربی در تعامل با جمهوری اسلامی ایران است .
نويسنده در ادامه با توصيه به دولت اوباما در مورد بحران سوريه اذعان مي کند که جمهوری اسلامي ايران نقشی بسيار اساسی در رفع بحران در آن کشور دارد و در اين باره می‌افزايد "در مورد رفع بحران سوريه دولت آمريکا توجه داشته باشد که حضور ايران در روند مذاکرات صلح سوريه ضروری است. ايران تاثيري کليدی بر دولت سوريه دارد و مي تواند نقش مهمی در متقاعد ساختن دولت "بشار اسد" رييس جمهور سوريه به در پيش گرفتن روندی تعاملی با معارضين سوری ايفا نمايد. ايران و نقش آن در مسئله سوريه به اندازه دولت روسيه است و تعامل با آن کشور می‌تواند راهگشا باشد. دومين نکته آنست که آمريکايی‌ها باید در حمايت از روند مذاکرات ديپلماتيک پيرامون بحران سوريه فعال باشند."
بیشتر
به نقل از "دویچه وله" آلمان "یوشکا فیشر"، وزیر امور خارجه اسبق آلمان در یک نشست مشترک در برلین با "اخضر ابراهیمی" که در پارلمان آلمان برگزار شد، فیشر گفت: این یک اشتباه بود که ایران از مذاکرات صلح سوریه کنار گذاشته شد.
بیشتر
ماری هارف
به نقل از یدیعوت آحارونوت، وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد برای برقراری ثبات در منطقه ممکن است با مقامات ایران گفتگو کند.
بنا بر اعلام ماری هارف، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، "ممکن است برای ایجاد ثبات و صلح در منطقه با ایران گفت‌وگو کنیم. اگر تهران سیاست‌های خود را تغییر دهد، ما تمایل داریم ایران در مذاکرات صلح سوریه مشارکت داشته باشد."
گفته می شود هارف همچنین مذاکرات هسته ای ایران را با گفتگو درباره مسائل منطقه بی ارتباط دانسته است.
بیشتر
به نقل از بی بی سی، دور جدید مذاکرات صلح سوریه هفته گذشته آغاز شد. در این دور از مذاکرات، استفان دی میستورا، فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه با نمایندگان قدرت‌های منطقه‌ای از جمله ایران و ترکیه دیدار خواهد کرد.
احتمال می‌رود این دور از مذاکرات که در ژنو آغاز خواهد شد، بین 4 تا 6 هفته و در سطح کارشناسان برگزار شود.
بیشتر
گزارش از سمانه عیوضی
انتهای پیام/