به گزارش
خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران، ماليات تقريبا در اغلب كشورهاي جهان، بخش بزرگي از درآمد دولت‌ها را تشكيل مي‌دهد. فلسفه به وجود آمدن ماليات كه پرداخت بخشي از درآمد هر فرد براي بهبود شرايط زندگي فرد و جامعه است، بيشتر مردم را به پرداخت و بيشتر دولت‌ها را به سمت تنظيم عادلانه و دقيق درآمدهاي مالياتي مي‌كشاند.
طبیعی است مالیات به عنوان یکی از منابع تامین هزینه های دولت از اهمیت بالایی برخوردار باشد و بررسی شاخص های مهم مالیاتی و مقایسه نظام مالیاتی کشورها با یکدیگر نقطه عطفی برای بهبود نظام مالیاتی محسوب شود.
سیستم مالیاتی کشور همانند سایر سیستم های اقتصادی با مشکلات مربوط به خود مواجه است و در پی بهبود وضعیت خود تمامی تلاش ها از جمله جلوگیری از فرار مالیاتی، ارائه خدمات الکترونیک مردمی و تشویق ها و مجازات ها را انجام می‌دهد.
گفتنی است، تحقق درآمدهای مالیاتی و وصول 96 درصد از درآمدهای مالیاتی در 11 ماهه سال گذشته نشانه تلاشی بزرگ در سیستم مالیاتی است که تا حدی توانسته است موفق عمل کند ولی هنوز جای کار بسیار دارد و توجه به ساز و کارهای مالیاتی دیگر کشورها می تواند مسمر ثمر واقع شود.
به نظر می رسد مقایسه نظام مالیاتی ایران با برخی از کشورها ازجمله کشورهای همسایه می تواند سایه روشن های زیادی را نمایان کند که بررسی آن ها از اهمیت به سزایی برخوردار است.
نکته قابل توجه آن است که برای شناخت بهتر جایگاه ایران باید به مطالعه جزئی‌تر و دقیق تر منطقه جغرافیایی جنوب غرب آسیا که ایران در آن قرار می‌گیرد پرداخت. با دقت در شاخص های کلی، به نظر می رسد امارات از نظر سهولت پرداخت مالیات با رتبه یک در میان 185 کشور بهترین کارکرد را داشته و ایران با رتبه 129 ضعیف ترین کارکرد را در میان کشورهای منطقه دارد.
علاوه بر این، کشورهای قطر، عربستان و بحرین نیز جز 10 کشور برتر در شاخص سهولت پرداخت مالیات در میان 185 کشور دنیا قرار می‌گیرند. متوسط نرخ مالیات در میان کشورهای منطقه برابر با 6/23 درصد است که این نرخ بسیار کمتر از متوسط نرخ مالیات جهانی بوده و از تمام مناطق جغرافیایی مورد مطالعه کمتر است.
طبق نظر کارشناسان، کشورهایی که دارای درآمد نفتی بالایی هستند از جمله کویت، قطر، بحرین، عربستان و امارات دارای مقدار بسیار اندکی از مالیات بر شرکت‌ها بوده یا اصلا چنین مالیاتی را ندارند، این موضوع مهم‌ترین دلیل برای کم بودن مقدار متوسط نرخ مالیات در این کشورها می‌باشد.
نکته قابل توجه آن است که متوسط زمان پرداخت مالیات در این منطقه برابر با 158 ساعت می‌باشد که کمترین مقدار در میان مناطق جغرافیایی مورد مطالعه است. از سوی دیگر در کشورهای لبنان، یمن، عراق، سوریه و ایران زمان پرداخت بالاتر از متوسط منطقه ای می‌باشند.
بر اساس نظر کارشناسان اقتصادی کشورهای حوزه خلیج فارس، بهترین و رقابتی‌ترین شرایط مالیاتی را برای جذب سرمایه‌ها و رشد کارآفرینی مهیا کرده‌اند و در بسیاری از کشورهای منطقه خاورمیانه (از قبیل امارات، مصر، لیبی و عراق) نواحی بدون مالیات ایجاد شده است و در این شرایط علاوه بر آن که سیستم و نرخ‌های مالیاتی کشور بهبود نیافته، به نحوی است که واسطه‌گران به بالاترین منافع دست یافته اند.
به طور کلی مطالعه کلی جایگاه شاخص سهولت پرداخت مالیات حکایت از آن دارد که ایران با جایگاه 129 در میان 185 کشور کارکرد قابل قبولی در این مورد نداشته و در منطقه خود دارای ضعیف‌ترین عملکرد می‌باشد.
از سوی دیگر می‌دانیم که در برنامه‌های توسعه اقتصادی هدف، افزایش درآمدهای غیر‌نفتی است و یکی از مهم‌ترین منابع درآمدی دولتی طراحی سیستم های صحیح و بهینه مالیاتی است.
به نظر می رسد با توجه به آمارها و شاخص‌های موجود، کشور در زمینه نظام مالیاتی نیاز مبرم به انجام اصلاحات و تسهیل ساختار پرداخت خواهد داشت؛ اصلاحاتی که نظام مالیاتی کشور را چابک و پویا و روزنه های فرار مالیاتی را مسدود کند.
گزارش: عطیه اسکندری
انتهای پیام/