دکتر دهقان پژوهشگر و مدرس دوره های مهارت های زندگی در گفتگو با
خبرنگار کلینیک باشگاه خبرنگاران گفت: همه ما در زندگی خود دچار خطا و لغزش شده ایم و ممکن است در آینده هم دچار چنین خطاهایی شویم.
در بسیاری از جوامع عذرخواهی به عنوان حس بزرگواری افراد شناخته می شود. از جمله دلایلی که عذرخواهی متداول نیست، مسئله فرار از خسارت و بار مسئولیتی است که اشتباهات افراد به دنبال دارد.
زمانی که یک فرد متوجه می‌شود که با اعتراف به اشتباه و عذرخواهی، بایستی مسئولیت خسارت وارد آمده را بر عهده بگیرد یا اینکه با این کار خود را متوجه تنبیه و جزا می‌کند، ترجیح می‌دهد که به طور کلی مسئله را انکار کند تا از زیان‌های احتمالی مصون بماند.
وی تصریح کرد: یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر شیوع این مورد برخورد نامناسب با فردی است که عذرخواهی می کند و گویی چنان مورد مذمت و پافشاری توسط اطرافیان قرار می گیرد که پشت دست خود را داغ می کند که بخواهد بار دیگر نیز عذرخواهی کند. عموماً افراد به اشتباه و چارچوب ذهنی نادرست تصور می کنند که عذرخواهی کردن از شأن و منزلت و قدر و مقامشان می کاهد.
دهقان با بیان اینکه در شرایطی که عذر خواهی به حلقه مفقوده در بین رفتارهای اجتماعیمان بدل شده است، گفت: نقش آموزش و فرهنگ سازی آن به خصوص از سنین پایین و نیز ترویج فرهنگی و اجتماعی آن مجددا به عنوان یک ارزش در جامعه مطرح شود.
وی در خصوص داشتن یک عذرخواهی موفقیت آمیز افزود:
1- قبل از عذرخواهی هم‌دردی (empathy) کنید. لازم است خودتان را جای آن فرد بگذارید و تصور كنید كه نتیجه نهایی آنچه در حق او انجام داده‌اید بر سر شما آمده است. هیچگاه نگویید: "خیلی خوب، اگر كسی این كار را با من می كرد من ناراحت نمی شدم" بلکه دنیا را از دریچه نگاه او و با افق احساسی وی ببینید.
2- وقتی قصد داشتید عذر خواهی کنید فقط نگویید "متاسفم" و همه چیز را تمام شده فرض كنید. توضیح دهید كه چرا عذرخواهی می‌كنید. برایش ثابت كنید كه متوجه شده اید چه كاری در حق او انجام داده اید. مثلا خیلی ساده می توانید بگویید "متاسفم كه اینقدر شنونده بدی بوده‌ام و همیشه قبل از اتمام حرف شما، كلام تان را قطع كرده‌ام". بنابراین، با حالت طعنه و كنایه و به روشی كلی و بی‌معنی و مفهوم شرایط را بدتر نكنید.
3- علاوه بر عذرخواهی و اثبات این كه شرایط را درك كرده‌اید، درك و فهم خود را از این كه باعث شده اید كه او احساس منفی داشته باشد را به اطلاعش برسانید. مثلا "می دانم كه خیلی سخت تلاش می كنی تا شام را آماده كنی و البته خیلی ناراحت شدی زمانی كه گفتم غذا بی‌مزه است".
4- پس از آنكه عذرخواهی كردید باید قوی باشید و آن چرا پیش می‌آید بپذیرید. ممكن است عذرخواهی شما صمیمانه پذیرفته شود و یا ممكن است متهم شوید كه مملو از حقه هستید یا ممكن است تحقیر و خجالت زده شوید. در هر حال شما آنچه را كه كاشته‌اید درو می‌كنید. شما با عذرخواهی كار درستی انجام داده‌اید و این بهتر از عذرخواهی نکردن و دست روی دست گذاشتن است.
شاید در نگاه اول، عذرخواهی كردن بسیار سخت به نظربرسد اما با تمرین كردن می تواند كمی ساده‌تر شود و لذا به تدریج می‌توانید به نقطه‌ای برسید كه بلافاصله پس از آنكه متوجه شدید باعث آزردگی روحی کسی شده اید، به سرعت و با كمال صمیمیت عذرخواهی كنید.
نکته آخر این که افراد با عذرخواهی کردن به موقع، بزرگ می شوند.
انتهای پیام/