به گزارش سرويس بين‌‌الملل باشگاه خبرنگاران، رویدادهای سیاسی اخیر در منطقه آمریکای لاتین از اهمیت بسزایی برخوردارند . این حوادث نه تنها تغییرات منطقه‌ای را در پی خواهد داشت ، بلکه حوادث اوراسیا را تحت الشعاع خود قرار خواهد داد. کاهش نفوذ آمریکا در غرب آسیا و افزایش تنش بین واشنگتن با فدراسیون روسیه و جمهوری خلق چین در منطقه کارائیب، آمریکای مرکزی ، و جنوب آمریکا ، تعاملات منطقه‌ای را متاثر خود ساخته است .
- آمریکا و روابط حسنه با کوبا
به تازگی هاوانا و واشنگتن به بازگشایی سفارتخانه‌های خود در پایتخت یکدیگر در تاریخ 17 دسامبر 2014 اعلام آمادگی کرده‌اند . پس از مذاکرات محرمانه که توسط دولت کانادا و شهر واتیکان هماهنگ شده بود ، سه تن از پنج کوبایی زندانی به نامهای "خراردو هرناندز ، آنتونیو گررو و رامون لابانینو" ، در ازای آزادی عامل آمریکایی "آلن گراس" ، از بند زندان آزاد شدند.
مدت کوتاهی پس از آن، دولت کوبا چند تن از زندانیان کوبایی را به درخواست واشنگتن ، به عنوان بخشی از توافق مشترک بین هاوانا و واشنگتن برای ایجاد روابط حسنه ، آزاد کرد .
عوامل متعددی در پس "حرکت سیاسی آمریکا برای عادی‌سازی روابط خود با کوبا" ، مطرح می‌باشد ، اما یکی از مهم‌ترین عوامل ، مقابله با " از دست رفتن نفوذ سیاسی آمریکا در نیمکره غربی" بوده است .
جامعه کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب(CELAC)، با عدم لحاظ آمریکا و کانادا، به طور فزاینده از سازمان کشورهای آمریکایی (OAS) دوری کرده‌اند و حتی تلاش‌ها در راستای تقویت سازمان OAS ، که واشنگتن به عنوان یک گذرگاه از آن برای نفوذ در نیمکره غربی استفاده ابزاری می‌کرده است ، با شکست مواجه شد .
در همین راستا ، کوبایی‌ها به صراحت در سال 2009 به درخواست عضویت در سازمان OAS که به سازمان پان آمریکا دعوت شده بودند ، جواب رد دادند . جنوب کوبا ، آرژانتین و برزیل با کشورهای چین ، هند ، ایران ، روسیه و دیگر قدرت‌های مستقل همکاری خود را افزایش داده‌اند . در مقابل ، روابط آرژانتین و برزیل با آمریکا کاهش چشمگیری یافته است .
دو غول بزرگ آمریکای جنوبی همراه با چین ، ایران و روسیه مشترکا با حملات آمریکا به سوریه در سال 2013 ، مخالفت کردند . این دو غول اقتصادی همکاری خود با روسیه ، هند ، چین ، اندونزی و آفریقای جنوبی را در برابر آمریکا، انگلیس ، فرانسه ، کانادا ، عربستان سعودی ، ترکیه و متحدان دیگر که در سپتامبر 2013 در اجلاس G-20 شهر سنت پترزبورگ با یکدیگر ملاقات داشته‌اند ، رسانه‌ای کردند .
- تنش میان امریکا ، برزیل و آرژانتین
واشنگتن نه تنها در برنامه‌های جنگ علیه سوریه با بسیاری از کشورهای امریکای لاتین در سال 2013 چالش جدی داشت ، بلکه با آرژانتین و برزیل نیز بر سر مسائل مهم منطقه‌ای چالش‌های جدی را تجربه کرد به عنوان مثال ، برزیل از اقدام آژانس امنیت ملی آمریکا برای جاسوسی صنعتی و نظارت بر رهبران سیاسی برزیل ، اعتراض کرد . در مقابل ، دولت واشنگتن و رسانه‌های جریان اصلی برای منحرف کردن اذهان عمومی کاملا عامدانه رفتار کردند ، در ادامه جاسوسی آمریکا در برزیل شکاف بین واشنگتن و آمریکای جنوبی (برزیل) را افزایش داد .
در سال 2013 ، در همان دوره زمانی ، که دولت آمریکا در مورد سوریه در اجلاس G-20 با چالش جدی مواجه بود ، "دیلما روسف" رئیس جمهور برزیل، واشنگتن و سازمان‌های اطلاعاتی را محکوم کرد. رئيس جمهور روسف آمریکا را برای نقض قوانین بین‌المللی محکوم کرد. در یک حرکت تلافی جویانه، برزیل شرکت آمریکایی بوئینگ را از قرارداد سودآور جت‌های جنگنده کنار گذاشت . در عوض شرکت سوئدی ساب (US) قرارداد 4.5 میلیارد دلاری را به امضا رساند .
در سال 2014 و در موضوع چالش آمریکا با آرژانتین ، رئیس جمهور آرژانتین کریستینا فرناندز د کیرشنر ، در برنامه‌ای زنده ، آمریکا را برای سعی برای ترور وی و یا سرنگونی دولت از طریق سناریوی تغییر رژیم در بوئنوس آیرس(در 2014 سپتامبر 30 ) متهم کرد . چند ساعت پس از آن برنامه ، سفارت آمریکا در بوئنوس آیرس پیامی امنیتی به شهروندان آمریکادر داخل آرژانتین و یا افرادی که به فکر سفر به این کشور بودند ، صادر کرد . رئیس جمهور آرژانتین در این برنامه زنده گفته بود: " اگر برای من اتفاقی افتاد، به حوادث غرب آسیا توجه نکنید ، به شمال نگاه کنید به دولت آمریکا" .
اظهارات خانم کرشنر یک پیام سیاسی شفاف از خراب شدن روابط بین آرژانتین و آمریکا در نتیجه دسیسه آمریکا برای دستکاری در سیاست آرژانتین با استفاده از بدهی مالی آرژانتین می‌باشد . در اوایل همان ماه ، رئیس جمهور آرژانتین ، آمریکا را به داشتن برنامه‌های خرابکارنه در آرژانتین متهم کرد ، رئیس جمهور کرشنر از واژه «تروریسم اقتصادی» در سازمان ملل متحد به عنوان ابزاری نیرومند در جهان به جای تروریست‌ها استفاده کرده بود .
کرشنر حتی به لحاظ دیپلماتیک با آمریکادر یک جلسه شورای امنیت سازمان ملل که در 24 سپتامبر 2014 برگزار شد با چالش جدی مواجه بود . پس از آنکه قطعنامه 2178 شورای امنیت سازمان ملل به اتفاق آرا به تصویب رسید ، کرشنر به اوباما و هیئت همراه وی گوشزد کرد ، که «جنگ علیه ترور» واشنگتن در واقع به جای کاهش تروریسم به افزایش تروریسم کمک کرده است چرا که این نوع تبلیغات تنها ژست رسانه‌ای می‌باشند .
کرشنر به هیئت نمایندگی آمریکا این موضوع را گفته بود که آمریکا با استفاده از صندوق کرکس به عنوان اهرم فشار علیه آرژانتین ، که با سیاست‌های نفتی واشنگتن در ارتباط هستند، این کشور را تحت فشار اقتصاد قرار داده است .
*** صندوق کرکس، (به انگلیسی: vulture fund) گونه‌ای صندوق سرمایه‌گذاری یا صندوق سهام اختصاصی است، که در بدهی شرکت‌ها یا کشورهای ورشکسته یا بحران‌زده مالی، سرمایه‌گذاری می‌کنند. این صندوق‌ها در خرید ارزان قیمت اوراق قرضه کشورهای با مشکل مالی مواجه شده، یا در آستانه ورشکستگی تخصص دارند. شیوه کار این صندوق‌ها به این صورت است، که اوراق قرضه حاکمیتی و دولتی کشورهایی که با خطر ورشکستگی مواجه هستند را، از دارندگان آنها به قیمتی بسیار پایین‌تر از قیمت اسمی، خریداری می‌کنند، به امید آنکه بعدا آن را به قیمت اسمی آن بفروشند. دارندگان این گونه اوراق با توجه به آنکه می‌دانند دولت ناشر به علت مشکلات مالی و خطر ورشکستگی دیگر نمی‌تواند آنها را در زمان سررسید بازخرید کند مجبورند آنها به قیمتی بسیار پایین‌تر از قیمت اسمی به این گونه صندوق‌ها بفروشند. هدف صندوق‌های کرکس مورد نظر از خرید اوراق قرضه کشورهای با مشکل مالی مواجه شده، رسیدن به سود بیشتر است. زیرا آنها یا با تمدید زمان سررسید اوراق، یا با به دادگاه کشیدن کشور ناشر، در نهایت اوراق قرضه را به قیمت اسمی آن می‌فروشند.
آرژانتین در اعتراض کشور اسپانیا از اعضای ناتو را ، از بازار نفتی خود در 3 مارس 2012 خارج کرد ، و فعالیت شرکت نفتی رپسول اسپانیا ، در آرژانتین با چالش جدی مواجه شد . یکی از دلایل این اقدام آرژانتین ، توسعه ذخایر شیل نفت و گاز طبیعی خود اعلام شده است .
اقدام آرژانتین با کمک روسیه ، باعث ناراحتی آمریکا گردید . در این زمینه ولادیمیر پوتین ، رئیس جمهور روسیه دو ماه قبل از این حادثه ، در دیدار از آرژانتین اعلام کرده بود که مسکو و بوئنوس آیرس شرکای استراتژیک یکدیگر هستند و در زمینه همکای‌های اطلاعاتی ، انرژی و معاملات نظامی ، با یکدیگر توافق نامه امضا خواهند کرد (12 جولای 2014) .
چند روز پس از آنکه کرشنر آمریکا را در سازمان ملل متحد به چالش کشید ، مسکو و بوئنوس آیرس «قرارداد مهم انرژی دوجانبه را برای گازپروم و همکاری با YPF در زمینه کشف و توسعه ذخایر گاز طبیعی آرژانتین» امضا کردند . به گزارش رویترز ، «معامله گازپروم دومین سرمایه‌گذاری بزرگ برای آرژانتین پس از توافق شورون کورپ در سال گذشته برای سرمایه گذاری 1.24 میلیارد دلاری در واکا مورتا » در منطقه جنوبی امریکای جنوبی در منطقه پاتاگونیا ، محسوب می‌شود . به همین دلیل است که رئیس جمهور فرناندز د کیرشنر ، بودجه کرکس را «عقاب امپراتوری» می‌نامد .
- کودتای ناموفق 2014 ونزوئلا
لازم به ذکر است که تجدید روابط کوبا و آمریکا از سوی واشنگتن ، تقریبا یک سال پس از شورش‌های ضد دولتی مورد حمایت آمریکا برای تغییر نظام ونزوئلا که با شکست مواجه شد ، اتفاق افتاده است .
پس از آنکه "انریکه کاپریلس رادنسکی" - وکیل ثروتمند که در سال 2008 فرماندار میراندا شد ، و از موافقان برگشت از سیاست‌های چاوز و لغو روابط ونزوئلا با کوبا ، چین ، ایران و روسیه - در انتخابات ریاست جمهوری آوریل 2013 به نیکلاس مادورو باخت، حاضر به پذیرش شکست نشد و عامدانه زمینه تنش را فراهم کرد . با حمایت اولیه دولت آمریکا ، کاپریلس از پذیرش نتایج آرا سرباز زد . کارپریلس خواستار شمارش تمام آرا شد که توسط شورای ملی انتخابات پذیرفته گردید . کاپریلس ، خواستار ممیزی کامل فرایند رجیستری رای دهندگان و رهگیری تمام رای دهندگان بود . (نه صرفا یک شمارش آرا)
حتی زمانی که شورای ملی انتخابات با سختی تمام در برآورده کردن تقاضای کاپریلس عمل کرد ، باز هم برنده‌شدن مادورو تائید گردید ، اما فرماندار کاپریلس حاضر به پذیرش شکست نشد و انتخابات را جعلی دانست . حتی دولت آمریکا از حمایت این شخص نیز عقب نشینی کرد ! .
در عوض کاپریلس و حزب " ائتلاف برای اتحاد دموکراتیک" (MUD) به دامن زدن خشونت‌های خیابانی در کاراکاس و دیگر شهرهای ونزوئلا متوسل شدند . با استفاده از مالکیت رسانه مخالف دولت ونزوئلا ، یک تصویر تحریف شده از تظاهرات در آن رسانه ارائه شد و حزب " ائتلاف برای اتحاد دموکراتیک" با این پیش زمینه برای گسترش روحیه ضد مادورو وارد عمل شد .
به منظور دستیابی به حمایت بین‌المللی ، در همان دوره زمانی ، تصاویر دستکاری شده توسط نیروهای ضد دولتی در ونزوئلا منتشر شد . نیروهای ضد دولتی و حامیان آنها از تصاویر اعتراضات آرژانتین ، برزیل ، بلغارستان ، شیلی ، مصر ، یونان و سنگاپوری که در آن نیروهای امنیتی با معترضان درگیر شده بودند ، استفاده ابزاری کردند . با استفاده از این تصاویر جعلی ، دولت مرکزی را به استفاده از زور برای مقابله با تظاهرات مسالمت آمیز مردمی ، متهم می‌کردند .
استراتژی "پلیس خوب و بد" توسط مخالفان در این سناریو مورد استفاده قرار گرفت . کاپریلس برای دریافت امتیازات از مادور با وی گفتگوها را آغاز کرد ، در حالی که فشارهای سیاسی از شورش‌های خیابانی توسط لوپز مندوزا و رسانه تحت حمایت مالی آمریکا ، ماریا کورینا ماچادو بر دولت تحمیل می‌شد ( دو فرصت طلب که در سال 2002 در کودتای نظامی تحت حمایت آمریکا درگیر بودند و فرمان کارمونا را که دموکراسی و نهادهای دموکراتیک در ونزوئلا را به حالت تعلیق درآورد ، امضا کردند ).
نه تنها لوپز از تعلیق دموکراسی حمایت می‌کرد ، بلکه « او یکی از چهره‌های کلیدی در تحریک تظاهرات ضد دولتی و خشونت در مقابل کاخ میرافلورس برای اعلام نامشروعیت چاوز » ، محسوب می‌شود . تاکتیک آنها در سال 2014 همان تاکتیک‌های سال 2002 بود :
" تلاش برای خونریزی و کشتار افراد توسط افراد مسلح به سوی نیروهای امنیتی از میان معترضان ؛ به عبارتی دیگر : تحریک خشونت‌ها و کشتار تعدادی از معترضان و نیروهای امنیتی به عنوان یک تاکتیک برای سلب مشروعیت دولت ونزوئلا و متعاقبا توجیه استراتژی مخالفان جریان اصلی ( خارج از هر چارچوب دموکراتیک) " .
هدف ، افزایش هرج و مرج سیاسی و مختل کردن ثبات سیاسی ونزوئلا با هدف ایجاد یک خلاء قدرت برای توجیه اقدامات (آنها) خارج از چارچوب انتخابات می‌باشد .
این دقیقا همان چیزی است که در سال 2002 اتفاق افتاده است . پس از آنکه نوزده نفر کشته شدند ، رسانه‌های مخالف دولت یک روایت نادرست برای القای سناریوی کودتای به مردم و جامعه بین‌المللی به عنوان یک واکنش مردمی منطقی در برابر یک دولت بی رحم و دفع مشروعیت آن بخاطر کشتن مردم ، داشته‌اند . وقایع بالا در ونزوئلا - از پلیس خوب و استراتژی‌های پلیس بد و تحریک خشونت‌ها و فریب رسانه‌ای - تقریبا یک مدل از سناریوی اوکراین می‌باشد .
- تمرکز مجدد واشنگتن بر آمریکای لاتین
واشنگتن نگران این است که کرملین به طرح‌های ارتش آمریکا و ناتو در شرق اروپا وارد عمل شود . پنتاگون نگران این است که کرملین به فکر حضور نظامی دائمی در خلیج مکزیک در ونزوئلا ، به عنوان یک پاسخ به حرکت پنتاگون در مرزهای روسیه و سازمان پیمان امنیت جمعی روسیه ، باشد .
هر چند مدت کوتاهی پس از اظهار نگرانی واشنگتن ، از سوی کرملین تکذیب گردید ، اما در همان دوره زمانی ، در سال 2014 در دیدار از آرژانتین ، پوتین با هاوانا برای استفاده مجدد از تجهیزات سیگنال روسیه در لورد که در سال 2001 بلا استفاده رها شده بود ، به توافق رسیدند که این امر به نظارت بیشتر روسیه بر آمریکا کمک خواهد کرد .
یکی دیگر از نگرانی‌های آمریکا در آمریکای لاتین ، حضور چین در (گراند کانال)و دیگر کشورهای منطقه است . در این راستا ، آمریکا در تلاش است تا خود را در آمریکای لاتین و کارائیب مجددا مطرح کند .
نه تنها واشنگتن در تلاش برای خارج کردن رقبای خود مانند روسیه و چین از منطقه است ، بلکه در تلاش برای مقابله با ظهور آرژانتین و برزیل به عنوان قدرت‌های جهان است . کنترل مجدد بلوک بولیواری و خنثی‌سازی آن از طریق آلبا در اولویت بعدی واشنگتن قرار دارد .
- اهداف تغییر نظام : ونزوئلا و آرژانتین
هم هاوانا و هم واشنگتن بر این باورند که می‌توانند از ایجاد روابط حسنه کوبا و آمریکا ذی نفع باشند و توسط طرف دیگر دستکاری نشوند . برخی معتقدند که ، آمریکا می‌تواند با کوبا همکاری خوبی داشته باشد و در مدار واشنگتن ، از طریق اصلاحات اقتصادی و تجاری ، وارد کند ، که تحقق این امر می‌تواند تغییرات گسترده‌ای را در سیستم اقتصادی کوبا منجر شود .
نظر نخبگان در واشنگتن ، این است که ، آمریکا هنوز هم می‌تواند آمریکای لاتین و کارائیب را مجددا تحت کنترل خود قرار دهد . به همین دلیل است که ونزوئلا و آرژانتین اهداف آمریکا هستند . تغییر نظام در بوئنوس آیرس و کاراکاس بخشی از یک استراتژی جهانی است .
حتی جنگ انرژی کاهش قیمت جهانی نفت ، با هدف ضربه زدن به آرژانتین و ونزوئلا همزمان با رقبای واشنگتن در اوراسیا ، برنامه ریزی شده است . با کاهش قیمت جهانی نفت، آمریکا به دنبال ضربه زدن به ایران ، روسیه و اکوادور است ، و از این طریق بودجه ملی این کشورها کاهش یافته است .
در ونزوئلا ، کاهش قیمت انرژی به اقتصاد و توانایی دولت ونزوئلا به حفظ برنامه‌های اجتماعی آن صدمه زده است .
مشکلات اقتصادی حاصل از کاهش حامل‌های انرژی توسط مخالفان مورد حمایت آمریکا ، برای دامن زدن به شعله‌های آتش فتنه در ونزوئلا و به امید تجدید تظاهرات ضد دولتی در سال 2015 برنامه ریزی شده است .
تغییر نظام در کاراکاس هنوز هم مطرح است .
منبع: بنیاد فرهنگ استراتژیک
انتهای پیام./.