به گزارش
خبرنگار سیاست خارجی باشگاه خبرنگاران؛ تنش میان امپراطوری‌های عثمانی و صفویه و حملات پیاپی آنان به مرزهای غربی ایران در ۵ قرن گذشته روابط میان دو کشو راعمدتا سرد و خصومت آمیز کرده بود. گرچه صفویه در قرن هفدهم به عمر خود پایان داد، اما امپراطوری عثمانی تا واپسین روزهای حیات خود در قرن بیستم و در جریان جنگ‌های جهانی همواره متعرض به خاک ایران بود.
شکست عثمانی‌ها در جنگ جهانی اول و از دست دادن بخش عمده‌ای از متصرفات و ایجاد دولت غیر‌مذهبی مبتنی بر پان ترکیسم بنام "ترکیه" از یک سو و ایجاد دولت لائیک پهلوی در ایران از سوی دیگر آغازگر فصل تازه‌ای از روابط میان دوکشور بود. در این دوره ایران و ترکیه هر دو با خطر حمله شوروی مواجه بودند. راه اندازی پیمان نظامی سنتو توسط دو کشور در کنار پاکستان از تحولات عمده روابط ایران و ترکیه بود.
روابط ایران و ترکیه قبل از انقلاب
در دوره‌ی 1320تا 1357 اگرچه روابط دو کشور ایران و ترکیه برپایه یک سیاست مشترک یعنی برمبنای هم‌پیمانی با غرب و امریکا بنا نهاده شده بود؛ اما فراز و فرود‌هایی هم در این روابط به چشم می‌خورد.
در این دوران حدود 30 توافق نامه و قرارداد پروتکل و صورت جلسه میان دو کشور به امضاء رسید که در موضوعات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی را پوشش می‌دهد که به تبع کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و ترکیه در سال 1354ه.ش به منظور تقویت همکاری‌های نزدیک در زمینه‌های فنی و اقتصادی بود، در واقع روابط ایران با ترکیه در این دوره بیشتر تحت شعاع پیمان‌های منطقه‌ای فوق بود و امریکا به عنوان ابرقدرت جهانی بیشترین نقش را در شکل‌دهی این روابط و مناسبات دو کشور ایفا کرد.
پس از پيروزی انقلاب اسلامي
پس از پيروزی انقلاب اسلامي برنامه مبادلات فرهنگی بين جمهوری اسلامی ايران و جمهوری ترکيه در سالهای 1366 - 1364 تدوين گرديد. اين برنامه بر اساس برنامه مبادلات فرهنگی ايران و ترکيه در سالهای 1977 - 1976 تدوين گرديد. در این برنامه همکاری بين دانشگاههای دو کشور و مبادله هيئتهای علمی و کتاب، مبادله استاد و محقق و تبادل اسناد و اطلاعات، مبادله کارشناس، استاد کار ، کتابدار و تهيه ميکروفيلم توسط مراکز فرهنگی دو کشور، اعطای بورس تحصيلی، همکاری در خصوص ايجاد نمايشگاه و همکاری بين مراکز فرهنگی و هنری و برپايی جشنواره‌های سينمايی و تاسيس مراکز فرهنگی در دو کشور در نظر گرفته شده بود.
در حال حاضر روابط دو کشور به سوی همکاری و همگرایی بیشتر حرکت نموده است که دلیل این همگرایی و همکاری نگاه ترکیه به شرق و نو عثمانی‌گرایی و منطقه‌گرایی و همچنین سرخوردگی ترکیه از عضویت در اتحادیه اروپا بوده است که موجب گردیده واقعگرایی در سیاست خارجی ترکیه بروز نماید.
ایران و ترکیه دو کشور تاریخی و دموکراتیک، دارای اشتراکات فرهنگی و اجتماعی و دو قدرت منطقه‌ای در خاورمیانه هستند که داشتن مرزهای طولانی و باثبات و وجود زمینه‌های همکاری اقتصادی، سیاسی و فرهنگی دو کشور و فقدان اختلافات ارضی و مرزی در یک فضای آزاد سیاسی می تواند موجب تشکیل اتحادی قدرتمند، از خلیج فارس تا مدیترانه شود.
ایران و ترکیه در سازمان همکاری اقتصادی اکو و گروه 8، عضو هستند. ایران و ترکیه با توجه به نفوذ منطقه‌ای در برخی حوزه‌ها دارای رقابت و در برخی حوزه‌ها با هم همکاری دارند.
انتهای پیام/