داروهایی که زوال عقل می‌آورند

هر یک از داروهای نامبرده دارای خاصیت مسدودکنندگی با عنوان ” آنتی کولینرژیک» بر روی سیستم اعصاب هستند که گفته می‌شود دُز بالای مصرف آنها طی چندین سال، احتمال به وجود آمدن بیماری آلزایمر و دیگر اشکال زوال عقل را به طورقابل توجهی تشدید می‌کنند.

داروهای ضد افسردگی دیگر مانند دوکسپین، دیتروپان و بسیاری دیگر از داروهایی که توسط افراد مسن و آسیب پذیر استفاده می‌شوند در این گروه جای می‌گیرند.

در واقع، داروهای ” آنتی کولینرژیک»؛ انتقال‌های شیمیایی، پیام رسانی عصبی یا به عبارتی استیل کولین در سیستم اعصاب را مختل می‌‌کنند که منجر به عوارض جانبی ازجمله گیجی و خواب‌آلودگی و تارشدن دید می‌شود. باید گفت بیماران آلزایمری معمولا به کمبود استیل کولین شناخته می‌شوند.

پروفسور شلی گری مدیر برنامه داروخانه سالمندان در دانشکده داروسازی واشنگتن که سرپرستی این گروه تحقیقاتی را نیز برعهده دارد، گفت: افراد مسن باید آگاه باشند که بسیاری از درمان‌های خودسرانه یا مصرف داروهایی که نیاز به تجویز پزشک ندارند مثل داروهای خواب‌آور دارای خاصیت آنتی کولینرژیک قوی هستند.

وی با تاکید براینکه هیچ بیماری مجاز به درمان خودسرانه بدون مشورت با پزشک خود نیست، ادامه داد: پزشکان موظفند به طور مرتب رژیم دارویی بیماران مسن به خصوص داروهای بدون نسخه را بررسی کنند و ترجیحاً داروهایی را توصیه کنند که خاصیت آنتی کولینرژیک کمتری دارند.

دکتر سایمون ریدلی عضو مرکز تحقیقات آلزایمر انگلستان عنوان می‌کند: این مطالعات گسترده به شواهد موجود مرتبط با داروهای آنتی کولینرژیک و اثر آنها در ابتلا به زوال عقل کمک شایانی می‌کند اما نتایج هنوز به طور قطع نشان ندادند که داروهای مذکور موجب بروز چنین بیماری می‌شوند. براین اساس ادامه مطالعات قطعا در فهم اثرات و خطرات بالقوه این داروها دارای اهمیت هستند.

وی با بیان این مطلب نسبت به قطع داروهایی که از قبل استفاده می‌شدند هشدار داد و گفت:  اگر کسی نگران داروهایی که مصرف می‌کند است، قبل از قطع دوره درمانش باید از توصیه‌های پزشک و داروساز غافل نماند.

دکتر داگ براون مدیر انجمن تحقیقات آلزایمر انگلستان عنوان کرد: نگرانی‌هایی درخصوص مصرف روزانه داروهای خاص که خاصیت آنتی کولینرژیک دارند توسط افراد پیر وجود دارد. این داروها خطر ابتلا به زوال عقل را در شرایط خاص بالا می‌برند. این درحالیست که هنوز کاملا مشخص نیست که این اثر صددرصد باشد و اگر این موضوع صحت داشته باشد، نمی‌توان گفت که ابتلا به عوارض آنها به خاطر مصرف بلندمدت است یا خیر.

وی تصریح کرد: در واقع تحقیقات قوی‌تری لازم است تا کاملا فهمید که خطرات بالقوه مصرف این قبیل داروها چیست و کدام یک از آنها خاصیت آنتی کولینرژیک بیشتری نسبت به بقیه دارند.

گاردین در ادامه می‌نویسد: در مطالعاتی که از پیش انجام شده است؛ نگرانی موثربودن داروهای آنتی کولینرژیک بر زوال عقل در افراد مسن مطرح شده بود اما مطالعات جدید که در مجله پزشکی JAMA منتشر می‌شود برای نخستین بار نشان داد که میزان (دُز) مصرف این داروها در افزایش خطر ابتلا به زوال عقل بیشتر مطرح است تا خود داروها.

دانشمندان با مطالعه روند سلامتی 3 هزار و 434 مرد و زن 65 ساله و بالاتر به مدت هفت سال، تاثیر داروهای آنتی کولینرژیک را بررسی کردند و دریافتند که از این تعداد 637 نفر به آلزایمر و 160 نفر به انواع دیگر زوال عقل مبتلا شدند.

جمعیت مورد مطالعه‌ای که دوز بالاتری از داروهای آنتی کولینرژیک مصرف می‌کردند؛ 54% میزان این خطر را نسبت به کسانی که اصلا دارو مصرف نمی‌کنند افزایش می‌دهند که در نوع خود آمار بالایی است.

در پایان گاردین نوشت: مطالعات حاکی از این است که مصرف روزانه حداقل 10 میلی گرم دوکسپین، 4 میلی گرم دیفن هیدرامین (نیتول و بنادریل) و یا 5 میلی گرم دیتروپان به مدت بیش از سه سال؛ در مبتلا شدن به زوال عقل تاثیر بسیاری دارد.

گفتنی است؛ مطالعات به این نتیجه رسیده‌ است که این داروها عوارض کلی بر سلامت عمومی بدن دارند، اما همچنان نیاز به مطالعات بیشتر برای به تائید رساندن این نتایج وجود دارد تا مکانیسم‌های دیگر داروها کشف شود.