به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران،اسمش
را کلاهبرداری، جعل، سرقت ادبی و خیلی چیزهای دیگر می‌توان گذاشت. اما
درواقع همه این واژه‌ها مکمل معضلي است که زحمات سال‌ها تلاش نویسنده‌ها،
مترجم‌ها و ناشران را با اقدامی مجرمانه بر باد می‌دهد. حالا دیگر
کپی‌رایت‌های غیرقانونی تنها تهیه‌کنندگان و سرمایه‌گذاران فیلم‌های
سینمایی را به چالش نکشانده، بلکه نسخه‌های اسکن‌شده و بی‌کیفیت کتاب‌ها هم
درحال فروش در کوچه و خیابان‌هاست. همین موضوع کافی بود تا اتحادیه ناشران
و کتابفروشی‌های تهران با شناسایی ١١ ناشر مالباخته خواستار پیگیری پلیس
امنیت برای دستگیری عاملان این تکثیر غیرقانونی شوند.
به
گزارش شهروند، با موفقیت یک کتاب، دست‌های پنهان وارد ماجرا می‌شوند.
تکثیر پشت تکثیر، آن هم با نصف قیمت. مهم نیست که کاغذهایش بدطرح و
صفحه‌هایش ناخواناست حالا دیگر فروش کتاب‌های انتشاراتی‌ها در دستِ
دستفروشان و بساطی‌ها افتاده است. خواسته یا ناخواسته مافیایی به راه
افتاده تا بعد از معضل تکثیر غیرقانونی فیلم‌ها و سریال‌ها حالا نویسندگان و
ناشران متضرر شوند.
مافیای نشر زیر زمینی
داستان
چاپ کتاب‌ها به صورت مخفیانه و در انتشاراتی‌های بدون مجوز و زیر زمینی
سال‌هاست که فضای نشر را آلوده کرده است. محمود آموزگار رئیس اتحادیه
ناشران و کتابفروشان در رابطه با این سرقت‌های ادبی به «شهروند» گفت: «زمان
مشخصی برای آغاز این تکثیر‌های غیرقانونی وجود ندارد اما بی‌گمان
فعالیت‌های نشر زیرزمینی در سال‌های اخیر سهم قابل‌توجهی را به خود اختصاص
داده است. در واقع نشرهای زیرزمینی علاوه بر انتشار کتاب‌های بدون مجوز
حالا دست به انتشار کتاب‌هایی می‌زنند که توسط ناشران حرفه‌ای در بازار
قانونی منتشر می‌شوند. این سودجویان کتاب‌هایی را که در صدر فروش قرار
می‌گیرند را نشانه می‌روند و در چاپ خانه‌های زیرزمینی اقدام به باز نشر آن
می‌کنند و سپس با نصف قیمت به فروش می‌رسانند.»
جعل کتاب‌ها ضرر اقتصادی بزرگی است
اقدام
مجرمانه جعل، سرقت ادبی و کلاهبرداری‌های اینچنینی تنها ناشران را هدف
نمی‌گیرد و پیامدهای این ماجرا اقتصاد و صنعت چاپ را هم دگرگون خواهد کرد.
محمود آموزگار در رابطه با ضرر اقتصادی که چاپ‌های زیرزمینی به ناشران و
اقتصاد صنعت چاپ وارد خواهد کرد، گفت: «تأثیر تکثیر غیرقانونی کتاب‌ها و
درواقع کپی‌های غیرمجاز، ناشران حرفه‌ای را هم متضرر کرده است به‌طوری که
خیلی از این انتشارات با ١٠درصد از عناوینی که منتشر می‌کنند، توانسته‌اند
بقای خود را حفظ کنند. سرقت‌های ادبی از ناشران، بی‌گمان باعث ضرر و زیان
اقتصادی و به خطر افتادن صنعت نشر کشور خواهد شد.»
جاعلان زیرزمینی در سراسر کشور
محمدمهدی
فخری‌زاده دبیر اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران درباره معضل تکثیر و
توزیع غیرقانونی کتاب‌های برخی ناشران توسط عده‌ای از افراد سودجو گفت:
«وقتی کتابی به موفقیت می‌رسد، آن وقت است که ناگهان تکثیر غیرقانونی
کتاب‌ها آغاز می‌شود؛ آن هم به شکل بسیار غیرعادی. یعنی روی کاغذ بدطرح و
با قیمت ارزان، کتاب را تکثیر و توزیع می‌کنند. معمولاً هم اینگونه است که
بعد از مدتی یک دفعه این تکثیرها قطع می‌شود و کاشف به عمل می‌آید همین
کتاب در شهرهایی مانند اصفهان، شیراز یا مشهد با تخفیفی بیشتر به فروش
می‌رسد.»
دبیر اتحادیه ناشران و کتاب فروشان تهران در رابطه با
پیگیری شکایتشان از طریق پلیس و نیروهای انتظامی گفت: «در پی بروز موارد
متعددی از چنین تخلفاتی، تعدادی از ناشران مالباخته، پیگیر حقوقی و قضایی
این موضوع شدند و حتی در شیراز و از طریق نیروی انتظامی، چند نفر از افرادی
را که به تکثیر غیرقانونی کتاب‌ها دست زده بودند، بازداشت کردند. اما بعد
از مدتی تشخیص دادند که بهتر است این کار را از طریق اتحادیه ناشران و
کتابفروشان پیگیری کنند و به همین خاطر ۱۳ ناشر عضو کارگروهی به نام
«ساماندهی چاپ و تکثیر و توزیع کتاب کاغذی یا الکترونیک» در اتحادیه شدند.»
کپی کتاب‌ها در دانشگاه‌ها هم رخ می‌دهد
فعالیت
کارگروه ناشران و کتابفروشان بعد از برگزاری چند جلسه متوقف شد. ماجرایی
که فخری زاده آن را اینگونه تعریف می‌کند: «نداشتن امکانات و تجهیزات
لجستیکی و دفتری کافی در اتحادیه، یکی از مشکلات ادامه کار این کارگروه بود
و از همه مهم‌تر این‌که نهادهای ذیربط دیگر هم در این خصوص هماهنگی لازم
را با ما نداشتند. مثلاً بارها متوجه می‌شدیم که یک استاد دانشگاه برای
این‌که کار خودش و دانشجویانش را در تدریس آسان‌تر کند، اجازه تکثیر
بخش‌هایی از یک کتاب و گاه کل کتاب را در واحد تکثیر دانشگاه می‌داد و
متاسفانه اصلاً به این‌که این یک کار غیرقانونی است، توجهی نداشتند.»
ورود پلیس امنیت به معضلِ تبهکارانه
حالا
اما با پیگیری‌های هیأت‌مدیره اتحادیه ناشران و کتابفروش‌ها پای پلیس به
ماجرا باز شده است. فخری‌زاده در رابطه با اقدامات پلیسی در پرونده شکایت
١١ ناشر مالباخته گفت: «این موضوع به جهت ابعاد مختلف به پلیس امنیت واگذار
شده است. جلسات اتحادیه هم با اداره اماکن برقرار است و آقایان آموزگار و
توکل، رئیس و نایب‌رئیس اول اتحادیه هر ٢ هفته یک‌بار در این جلسات شرکت
می‌کنند و خروجی این جلسات برای اقدامات بعدی در اختیار پلیس امنیت قرار
می‌گیرد.»
١١ ناشر مالباخته
هرچند
به گفته محمود آموزگار رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تعداد ناشران
مالباخته بسیار بیشتر از چیزی است که روز یکشنبه اعلام شد اما با این حال
اسامی تعدادی از ناشرانِ مالباخته به جهت تکثیر و توزیع گسترده و غیرقانونی
کتاب‌هایشان در نقاط مختلف کشور ازجمله شیراز و اصفهان به شرح زیر اعلام
شد: انتشارات ویرایش (میرجلالی)، انتشارات ترمه (غمگسار)، انتشارات آیلار
(قربانی)، انتشارات صابرین (توکل صدیق)، روزنه‌کار (فخری‌زاده)، انتشارات
قطره (فیاضی)، انتشارت چالش (سیاح‌فر)، انتشارات خیلی سبز (نصری)، انتشارات
علوم دانشگاهی (عرفان‌پور)، مجمع ناشران الکترونیک (احمدی) و انتشارات نی
(همایی) - که ۸۰ عنوان از کتاب‌های این ناشر به صورت غیرقانونی در نقاط
مختلف کشور تکثیر شده است.