معرفی "سازمان مرکزی تعاون روستایی"

به گزارش گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران، سازمان مركزی تعاون روستایی در سال 1342 تاسیس شد و دولت وقت ایران تعهد كرد كه به سرویس های تكنیكی ، آموزشی، تجاری و كمك اعتباری به شركت تعاونی های گروهی و فردی كشاورزی ادامه دهد. باوجود شبكه گسترده تعاونيهاي روستائي وكشاورزي بعنوان دوبال توانمند دولتي ( سازمان مركزي تعاون روستائي ايران ) و غيردولتي (شبكه تعاوني روستائي ايران) بخش كشاورزي رادرحصول اهداف استراتژيك خريد محصولات كشاورزي وپايداري وتنظيم بازار وتوسعه پايدار روستا نقش اساسي ايفا مي نمايد.
 
تاریخچه
 
براساس این گزارش تعاون بعنوان يك نهضت اجتماعي ، اقتصادي وفرهنگي در ايران از سال 1303 شمسي با تصويب اولين قانون تجارت، زمينه قانونمند شدن را پيدا كرد به نحوي كه ميتوان قانون تجارت را سرآغاز تعاون رسمي در ايران دانست.
 
در خرداد 1325 قانون صندوقهاي تعاون روستايي و در مهرماه همان سال اصلاحيه قانون مذكور تصويب شد . در اين قانون زمينه هاي خريدوفروش محصولات كشاورزي ، ممانعت معاملات سلف و تصديات واسطه ها و رباخواران ، اعطاي وام به كشاورزان و دامداران ، دفاع از حقوق دهقانان ، تصميم و گسترش  بيمه محصولات كشاورزي و دامي پيش بيني شده بود.
 
اولين قانون شركتهاي تعاوني درايران در مرداد 1334 شمسي مشتمل بر يازده ماده و يك تبصره با الهام از قوانين تعاوني ديگر كشورها از تصويب كميسيون مشترك مجلسين سنا و شوراي ملي وقت گذشت و بانك كشاورزي براساس مفاد اين قانون نسبت به اعزام كارمندان وكارشناسان خود به روستاها اقدام نمود تا زارعين را به تشكيل شركتهاي تعاوني روستايي تشويق و راهنمايي نمايد.
 
سرعت عمل در تشكيل تعاونيها آنقدر زیاد بود كه نياز به تشكيل سازماني براي هدايت ، ارشاد، نظارت و پيشبرد امور آنها شديداً احساس می شد و سازمان مركزي تعاون روستايي ايران به صورت شركت سهامي براي مدت نامحدود با سرمايه اوليه يك ميليارد و سيصدو چهل و يك ميليون ريال رسماً در سال 1342 تاسيس و موظف شد موجبات پيشرفت وتوسعه تعاون و پيشبرد عمليات اقتصادي ، اجتماعي ، بازرگاني وخدمات تعاونيها را بعهده گيرد وبراي تحقق اين اهداف وظايف سنگيني به اين سازمان محول گرديد.
 
در سال 1357 تعداد تعاونيهاي روستايي در كشور 2942  شركت و با عضويت 000/960/2 نفر بوده وسرمايه اوليه اين سازمان توسط دولت تامين وانتقال سهام به اتحاديه هاي تعاوني به  نحوي در اساسنامه آن منظور گرديد كه به تناسب توان مالي اتحاديه ها سهام سازمان توسط آنها خريداري و به تدريج سهام سازمان به اتحاديه ها منتقل شود كه تاكنون حدود 22 درصد سهام به اتحاديه ها انتقال داده شده است.
 
پس از پيروزي انقلاب اسلامي و توجه خبرگان رهبری در تنظیم قانون اساسي جمهوري اسلامي سال 1358 در اصول 43 و 44 قانون اساسي ، بخش تعاون دركنار دو بخش دولتي و خصوصي بعنوان يكي از بخشهاي سه گانه اقتصاد كشور معرفي شده است وتعاون بعنوان راهكار موفق در نيل به اهداف نظام اسلامي در دو بعد اقتصادي و اجتماعي مورد تاكيد قرار گرفت.
در سال 1370 قانون بخش تعاوني مشتمل بر 71 ماده و 50 تبصره به تصويب مجلس شوراي اسلامي رسيد و مورد تاييد شوراي نگهبان قرار گرفت ، براين اساس وزارت تعاون تشكيل و مقرر شد كه كليه تعاونيها از جمله شبكه تعاونيهاي روستايي وكشاورزي تحت پوشش  اين  وزارتخانه  جديد  قرار گيرد .
 
در اين  صورت  وزارت كشاورزي  وقت  ( جهادكشاورزي كنوني ) مهمترين بازوي اجرائي خود را در عرصه توسعه روستايي و كشاورزي از دست مي داد.

بديـن ترتـيب قادر به انجام وظايف قانوني خود در امور روستاها نمي بود . از اينرو خواستار مستثني شدن سازمان مركزي تعاون روستايي ايران از شمول قانون مذكور گرديد كه در تاريخ 24/7/70 قانون مستثني شدن سازمان مركزي تعاون روستايي از شمول قانون بخش تعاوني طي ماده واحده به تصويب مجلس شوراي اسلامي رسيد كه به موجب اين قانون سازمان مزبور از كليه وظايف و اختيارات مندرج در مقررات مربوطه از قانون بخش تعاوني اقتصاد جمهوري اسلامي ايران مصوب 13/6/70 مستثني و كماكان تابع وزارت كشاورزي وقت قرار گرفت.
 
سازمان مركزی تعاون روستایی در سال 1342 تاسیس شد و دولت وقت ایران تعهد كرد كه به سرویس های تكنیكی ، آموزشی، تجاری و كمك اعتباری به شركت تعاونی های گروهی و فردی كشاورزی ادامه دهد. باوجود شبكه گسترده تعاونيهاي روستائي وكشاورزي بعنوان دوبال توانمند دولتي ( سازمان مركزي تعاون روستائي ايران ) وغيردولتي ( شبكه تعاوني روستائي ايران ) بخش كشاورزي رادرحصول اهداف استراتژيك خريد محصولات كشاورزي وپايداري وتنظيم بازار وتوسعه پايدار روستا نقش اساسي ايفا مي نمايد.
 
در حال حاضر دو هزار و نهصد و سي و نه شركت تعاونی روستایی گروهی با اعضای كل 4.515.842 نفر عضو و سرمایه 447.792.003.887 ریال است.
سازمان مرکزی تعاون روستایی که بر اساس قانون عهده دار امر هدایت، نظارت و حسابرسی
 
شبکه گسترده تعاونیهای روستایی و کشاورزی می باشد، دارای 31 شعبه در استانها، 234 نمایندگی در شهرستانها، 12 مدیریت و 25 اداره در مرکز بوده که جمعا دارای5.992 پست سازمانی بوده که فعلا با تعداد 2.920 نفر پرسنل درکل کشور وظایف محوله را انجام می دهد.
 
 تعاونيها درايران پيشينه اي درحدود شصت ساله دارند وتعاونيهاي روستايي وكشاورزي بعنوان تعاونيهاي چند منظوره عام وارد پنجمين دهه حضور وفعاليت خود درروستاهاي كشورشده اند. تعاونيهاي روستائي به واقع پس ازانجام اصلاحات ارضي  درسال 1341 درجهت حمايت ازكشاورزان وتوليدكنندگان كه صاحب اراضي شده بودند شكل گرفت وپا به عرصه روستا گذاشت.
درك نياز مشاركت مردمي، استفاده ازمنابع مالي اندك كه توسط اعضاء اندوخته ميگردد ولزوم استفاده بهينه ازعنصرمديريت روستايي مورد نظر موجب گرديد كه درروستاها، شركتهاي تعاوني روستايي وكشاورزي تاسيس گردد.
 
سه وظيفه و رسالت اصلي سازمان عبارتنداز:
 
الف) وظايف هدايتي
 
ب  ) وظايف حمايتي
 
ج   ) وظايف نظارتي ومراقبت
 
وظايف مذكور راباهماهنگي درسطح وزارت متبوع ومعاونتهاي وزارتخانه ونيز با سايروزارتخانه هاي مرتبط با كار سازمان تعاون روستائي وشبكه گسترده تعاون روستايي ازطريق دفاتر ستادي و سازمانهاي تعاون روستايي استانها بطورمستقيم وارتباط بلافصلي كه بااستانها وازطريق استان باشهرستانها وبالاخره تاسطح روستاها راانجام ميدهد.
 
اهم برنامه هاي هدايتي سازمان مركزي تعاون روستايي:
 
1-  تربيت انسانهاي باتفكر تعاون بعنوان تعاونگران درسطح روستا
 
2-  آموزش اصول تعاون وگسترش نهضت تعاون درسطح جامعه روستايي
 
3- تربيت مديران تعاونگر براي اداره شركتها واتحاديه هاي تعاوني روستايي وكشاورزي درجامعه روستايي
 
4- توسعه كمي وكيفي شبكه تعاونيها وتهيه استانداردها وشاخص هاي توسعه اي آموزشي
 
5- تدوين وبازنگري اساسنامه ، دستورالعملها، آئين نامه ها براي ارتقاء سطح آگاهي تعاونگران شبكه
 
6- تدوين تقويم ساليانه آموزشي وهمكاري وهمگامي با سايردستگاههاي آموزشي براي گسترش دانش وارتقاء مهارت هاي علمي وكاربردي درسطح جامعه روستايي تعاونگر
 
7- برپايي وتشكيل نمايشگاهها، كارگاههاي آموزشي ، سمينارهاي آموزشي وترويجي براي اعضاء واركان شبكه گسترده تعاوني روستايي
 
8- ترتيب مسابقات علمي وآموزشي واعطاي جوايز به نفرات ممتاز شبكه تعاوني روستايي
 
9- ايجاد ارتباط وقبول عضويت درسازمانهاي بين المللي ومنطقه اي شبكه تعاونيها واستفاده بهينه ازفرصت هاي جامعه بين الملل براي اعزام كارآموز به خارج ازكشور ويا دعوت از استاتيد خارجي براي گسترش دانش درسطح شبكه تعاون روستائي
 
اهم برنامه هاي حمايتي سازمان مركزي تعاون روستايي:
 
1- توانمند سازي اعضاء واركان شركتهاي تعاون روستايي وكشاورزي واتحاديه هاي تحت پوشش براي تربيت انسانهاي توسعه يافته وخردپذير
 
2-  تدوين واصلاح قوانين ومقررات براي تسهيل درگردش كار
 
3- توسعه وتقويت عمليات مديريتي، اجتماعي، فرهنگي ، اقتصادي وخدماتي درروستاها براي رسيدن به مقاصد نهضت تعاون
 
4- تأمين وتدارك عوامل پيشرفت ، تقويت وتوسعه عمليات جمع آوري ، نگهداري خريد محصولات وفرآوري وتبديل وتكميل اين روند براي جلوگيري ازضايعات محصولات ، ضرر وزيان كشاورزان عضو
 
5- تقويت واصلاح وبهبود سيستم حمل ونقل براي انتقال محصولات كشاورزي وبهينه سازي اين صنعت
 
6- تهيه وتوليد وفروش نهاده هاي كشاورزي ( كود، سم و...) وماشين آلات ولوازم حرفه اي مورد نياز اتحاديه ها وشركتهاي تعاوني روستايي وكشاورزي واعضاء آنها
 
7- ارائه تسهيلات بانكي واعتباري وتشكيل شركتهاي اعتباري خرد درسطح روستا وقبول عامليت بانك كشاورزي توسط تعاونيها
 
8- ارائه وتدوين طرح كشت هاي مشاركتي براي تهيه بذوراصلاح شده توسط شبكه وارائه راهكارهاي جديد براي شركت درپويايي بخش وجلوگيري ازآلودگي محيط زيست
 
اهم برنامه هاي نظارتي سازمان مركزي تعاون روستايي:
 
1-  مراقبت ونظارت مستمر وحسابرسي شركتها واتحاديه هاي شبكه تعاون روستايي
 
2- ارزيابي مستمرشركتهاي تعاوني روستايي، كشاورزي واتحاديه هاي مربوط وارائه تصوير وضعيت هاي موجود آنان براي پويايي واستمرار حيات شركتها
 
3- تهيه وتنظيم مستمرگزارش فعاليتهاي انجام شده ماهيانه، سه ماهه ، ششماهه وساليانه درشبكه تعاون روستايي وسازمان
 
4- تهيه وتنظيم ترازنامه مالي وحساب سود وزيان ساليانه سازمان وشبكه تعاون روستايي براي تسليم به بازرسان ومقامات ومجامع مورد نياز درمجامع عمومي
 
5- ايجاد مديريت هاي حقوقي وبازرسي وخريد وفروش ، كالاهاي مصرفي ومالي واداري وحراست وحسابرسي ودفتر فني وخدمات كشاورزي براي ايفاي نقش نظارتي درسطح سازمان وشبكه گسترده تعاون روستايي
     
 
استراتژی های کلان سازمان:
 
- توسعه دانایی بعنوان نیاز اساسی سازمان دانش محور در سازمان تعاون روستایی ایران.
- توسعه زیرساختهای ارتباطی در سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران و زیرمجموعه ها
- آموزش هدفمند نیروی انسانی سازمان به تفکیک برنامه های کوتاه، میان و بلند مدت
- حمایت از ایده پردازی و نوآوری در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات
- ایجاد نظام کار از راه دور (دوراکاری) هم برای پرسنل و هم برای روستاییان در جهت جذب فرصتهای داخلی و خارجی در زمینه ایجاد اشتغال جوانان.
- بسترسازی برای صادرات خدمات و کالاهای کشاورزی بصورت ملی و بین المللی
 
استراتژی و متدولوژی سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران با توجه به ماموریت سازمان از دیدگاه
 
فناوری اطلاعات و ارتباطات:
 
فناوری اطلاعات و هدایت:
 
در تئوری های سازمانی فرایند هدایت را اخذ اطلاعات عملکردی سازمان، تحلیل و مقایسه این اطلاعات با رسالت های سازمان و تفکرات نوین سازمانی به منظور ارائه راهکارهای اجرایی و کاربردی در جهت رشد و تعالی سازمان نامید.
 
از سوی دیگر فلسفه وجودی تکنیک ها و الگوریتم های کارآمد داده کاوی  (Data Mining) در هوش مصنوعی، چیزی جز تحلیل انبوهی از اطلاعات انباره های داده در جهت کشف روابط مخفی دانش در اطلاعات موجود به منظور تسریع عملیات تصمیم سازی و تصمیم گیری نیست. از این رو ابزار داده کاوی به منظور آنالیز اطلاعات پراکنده و حجیم سازمان تعاون روستایی و تبدیل اطلاعات مذکور به دانش مفید مدیریتی و هدایتی ضرورتی انکار ناپذیر بوده که فقط به کمک صنعت ICT میتوان به نتیجه مطلوب رسید.
 
فناوری اطلاعات و حمایت:
 
 حمایت عبارت است از کسب اطلاع از وضع موجود سازمان و واحدهای تابعه و تحلیل اطلاعات موجود بصورت یکپارچه به منظور اخذ تصمیم های مدیریتی لازم در جهت رفع موانع و مشکلات سازمان.  درایران مشکل بزرگ سد راه پیشرفت سازمانها و دولت عدم اطلاع دقیق از آمار و اطلاعات عملکردی است که نمود عینی آن ارائه آمارهای متفاوت و ناهمگون از سوی برخی مدیران است. در این مورد هم بخوبی  نقش ICT در فرایند حمایت شرکت ها و اتحادیه ها محسوس است که البته مفید ترین و ساده ترین راه حل معضل مذکور در راستای مکانیزاسیون هر سازمان میتواند بکارگیری اتوماسیون اداری و MIS باشد و این مرحله نخستین گام در جهت آمادگی سازمان به منظور تحلیل اطلاعات ثبت شده برای تشخیص گلوگاهها با نگاه کلان مدیریتی است.
 
فناوری اطلاعات و نظارت و مراقبت:
 
نظارت بطور کلی عبارت است از گردآوری اطلاعات واحدهای مختلف سازمان و مقایسه بین اطلاعات با استانداردها، اهداف و ماموریتهای سازمان به منظور تعیین و تشخیص مغایرتهای موجود در راستای رفع خطاهای احتمالی سازمان.
با توجه به تعریف فناوری اطلاعات یعنی هر ابزار و فناوری که در فرایند گردآوری، ثبت، پردازش و تحلیل اطلاعات به کار رود، به سادگی می توان نتیجه گیری کرد که موثرترین فناوری به منظور تسهیل و تسریع در امر نظارت، جز ICT نیست.  با توجه به تعریف فناوری اطلاعات یعنی هر ابزار و فناوری که در فرایند گردآوری، ثبت، پردازش و تحلیل اطلاعات به کار رود، به سادگی می توان نتیجه گیری کرد که موثرترین فناوری به منظور تسهیل و تسریع در امر نظارت، جز ICT نیست.
 
بطورکلی میتوان در زمینه های مختلفی از این فناوری در جهت بهره وری سازمانی سود جست و بعنوان نمونه برای حل مشکل مفاسد اقتصادی راهکارهای مختلفی را میتوان پیاده سازی و اجرا نمود. مسلما شناسایی و حذف عناصر رانت خوار و رشوه خوار از پست های مختلف دولتی و غیر دولتی تنها یک راهکار کوتاه مدت است چرا که سیستمی که فرصت و اجازه سوء استفاده را بدهد می تواند افراد سالم را نیز به فساد بکشاند. شفاف سازی که در سیاست ها و راهکارهای مقابله با مفاسد اقتصادی بیان و پیگیری میشود روشی مناسب برای مقابله با این مفاسد است. کاربری فناوری اطلاعات باعث برقراری نوعی نظم و بهبود فرایند سیستم ها میگردد و عمدتا تعاملات داخلی و خارجی سیستم ها را برای مدیران سازمان یا مردم شفاف میکند. این مهم از چند راه صورت می‌گیرد:
 
- بدلیل خاصیت اطلاع رسانی عمومی باعث افزایش سطح آگاهی افراد سازمان و مردم خواهد شد. نتیجه آن آگاهی از حقوق مدنی، کاهش بدبینی ها، قابل استناد شدن خواسته های روستاییان و مردم از خدمات دهندگان زیرمجموعه سازمان و مهیا شدن زمینه لازم برای پیگیری و یا شکایت و دادرسی. همچنین فساد نتیجه مخفی کاری و پنهان کاری است که بوسیله صنعت IT همه چیز بطور شفاف زیر ذره بین و چشمان تیزبین مردم خواهد بود و در نتیجه فساد مالی کاهش خواهد یافت.
 
- روش های نظارتی خودکار و هوشمند به راحتی محدوده اعداد و ارقام پرونده ها و قراردادها را کنترل می نماید و با بررسی ارتباط بین آنها می توانند تناقضات و تخلفات را شناسایی نمایند.
 
- اطلاع رسانی قراردادها، مناقصه ها، خرید های بزرگ و کوچک باعث میشود تولید کنندگان، متخصصین و مردم ار قیمت روز و کیفیت کالاهای خریداری شده آگاهی یافته و نسبت به این خریدها در صورت نقض قوانین بصورت شفاف شکایت خود را پیگیری نمایند.
 
زیرساختهای اطلاعات در سازمان تعاون روستایی ایران:
 
زیرساخت های آموزشی( مغزافزاری و پرسنلی در جهت ارتقای سطح علمی و فرهنگی پرسنل مانند دوره آموزش کاربری کامپیوتر، دستورالعمل های آموزشی و ...) زیرساخت‌های ارتباطی و فنی(اینترانت، اکسترانت، VPN یا شبکه اختصاصی مجازی سازمان تعاون روستایی ایران)
 
زیرساخت‌های امنیتی(امنیت ارتباطات و اطلاعات و حفظ حریم شخصی افراد تحت شبکه شامل تجهیزات شبکه، پلیس شبکه، امضای الکترونیک و ... )
 
زیرساخت های تجاری(تسهیل تجارت الکترونیک در فرایندهای تجاری سازمان تعاون روستایی ایران مانند بکارگیری کارتهای اعتباری در عملیات خرید محصولات تضمینی و ... )
زیرساخت های حقوقی(قوانین، مقررات و ضوابط مرتبط با فعالیتهای سازمان با توجه به اساسنامه سازمان و در راستای تحقق سازمان دانش محورمانند قراردادها، مناقصه ها، دادگاه شبکه، حقوق ملی و بین المللی و ...)
 
زیرساخت های اجتماعی و کاربردی(توجیه و تعریف ویژگی های IT به کارکنان در جهت کاستن از مقاومت بیهوده در برابر تغییرات کارآمدی که IT به ارمغان می آورد، نظام کار از راه دور و ...)
 
انتهای پیام/