به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران خوزستان ؛ کارشناس بهره برداری معدن نمک در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران خوزستان گفت : نمک یک نام عام است که به محصول واکنش یک اسید و یک باز اطلاق میشود . لیکن منظور ما از نــمک در این گفتار نمک طعام میباشد که از یک اتم کلر و یک اتم سدیم تشکیل شده و جـرم ملکولی آن 5/58 میبــاشد این ماده از زمانهای برای بشر شناخته شده و نقش بسیار مهمی در حیات بشر ایفا نموده است و با گسترش علم و تمدن بشری به یکی از مواد شیمیایــی مصرفی مهم در صنایع شیمیایی غیر آلـی تبدیل شده است . بطوریکـه امـروزه میتوان میزان مصـرف آن در کشورها را یکی از فاکتورهای توسعه یافتگی در نظر گرفت.
دکتر رضا حرمتی در ادامه افزود : تا قبل از قرن بیستم که تکنولوژی جهت تولید و استفاده از منابع فراوان آن بصورت ارزان قیمت پیشرفت نکرده بود ،این ماده نقش مهمی در شکل گیری تمدن بشری ایفا نموده است . تقریبا همه مراکز تمدن بـزرگ در زمان باستان ، در مکانهایی شکل میگرفت که سه عامل غذا ، آب و نمک به راحتی قابل دسترس بود. با رشد روز افزون جمعیت و نیاز بیشتر به نمک ، بشر درگیر جنـگ ، تجارت و استحصال این ماده حیـاتی و ضروری شد .
وی بیان کرد : که در قرن قبل از میلاد هنگامیکه آب اقیانوس ها بالا آمد و محل های استخراج نمـک را در سواحل امپراطـوری روم بــاستان از بین بـرد ، بحران نمک به حـدی بالا گرفت که رومیها فلسطین را جـهت استحصال نمـک از بحرالمیت تسخیر کردند. در این زمان ارتش روم به عنوان حقوق ، نمک دریافت میکردند و لغت انـگلیسی Salary به معنی "حقوق" از عبارت لاتین "Salarium Orgentum " مشتـق شده است .احتمالا قـدیمی ترین تـاجران نمـک فینیقیها بـودند کـــه طـی سالها ی 1200 تا 300 قبل از میلاد به این امر اشتغال داشتند. بعدها طی قرون وسطی ، شهرهای کلیدی اروپای شمالی ، به مراکز تولید ماهی نمک سود شده با استفاده از نمک بدست آمده از باتلاقهای نمک یا چشمه های آب نمک ، تبدیل شدند .امروزه تولید نمک در دنیـا به میلیونها تـن در سال میرسد و جـهت صنایع مـختلف و مصارف گوناگون مـصرف میشود.
میزان تولید مصارف :
حرمتی افزود : بطور کلی تولید نمک در دنیا به منظور استفاده در صنایع شیمیایی ، غذایی، انسانی و غیره صورت میگیرد . مصرف کننده های نمک بطور عمده به سه دسته زیر تقسیم میشوند.
1- 60%نمک تولیدی جهت مصرف در صنایع شیمیایی .
2- 30%جهت مصرف انسانی و صنایع غذایی.
3- 10%در موارد صنعتی دیگر.
95% مصرف نمک در صنایع شیمیایی جهت تولید سه نوع محصول اصلی صرف میشود . این مواد عبارتند از سود سوز آور (NaOH) ، کربنات سدیم (Na2CO3) و گاز کلر (CL2) که این محصولات خود مواد اولیه بسیاری از صنایع از قبیل کاغذ سازی ، نساجی ، صنایع نفت ، ساخت شیشه ، شوینده ها ، فولاد ، تصفیه آب ، تولید PVC ، صنایع شیمیایی معدنی و آلی و بسیاری دیگر از صنایع میباشند .
منابع استحصال نمک در دنیا به چند دسته تقسیم میشوند که عبارتند از :
اقیانوسها ، دریاها و دریاچه ها ( Solar Salt).
معادن نمک (Rock Salt).
چاههای آب نمک (Brine Well).
کارشناس بهره برداری معدن نمک خاطرنشان کرد: امروزه تولید نمک در دنیا به 240 میلیون تن در سال بالغ میشود . تقریبا یک سوم این مقدار به روش "Solar Salt" یک ســوم دیگر به روش استفاده از منابع صخـــره های نمکی Rock Salt و ما بقی از طریق حوضچه های زیرزمینی آب نمک (Brine Well) استحصال میشود.
از نظر ترکیب حدود 90درصد از کل املاح را مولکولهای کلرور سدیم تشکیل داده و یا به عبارتی 90 درصد از آن را نمک تشکیل می دهد و 10 درصد مابقی را سایر عناصر می باشد که عمدتا عبارتند از ca-so4-fe-k-b-br-i .
از آنجا که بسیاری از عناصر موجود در آب دریا به عنوان ناخالصی در تولید نمک صنعتی محسوب می شوند ووجود ناخالصی ها از ارزش اقتصادی نمک تولید شده می کاهد و در صورت افزایش بیش از حد متعارف نمک فوق ارزش اقتصادی خود را از دست می دهد
تفاوت نمک دریائی با سایر نمک سنگی و آبی :
در ابتدا بایستی دانست که منحصرا به نمک عنوان دریائی می گویند که: مستقیما از آب های آزاد دنیا بدست می آید.
لذا کلیه نمک هائی که از دریاچه های بسته و یا چشمه های شور و یا اعماق زمین به طریقه انحلال حاصل می شوند را نمی توان به عتوان نمک دریائی در نظر گرفت.
نمک دریائی بصورت کریستالی با دانه بندی مشخص و آنالیز مشخص و تقریبا بصورت همگن تولید و حاصل می شود و از آنجائیکه آنالیز آب دریا در هر منطقه در طی زمان دچار تغییرات بسیار اندکی می گردد ، می توان گفت که می توان با کنترل پروسه همیشه نمک یکنواختی را بدست آورد .
این درحالیست که در تولید نمک های آبی از دریاچه های بسته هیچ گونه کنترل خاصی برروی تولید نمک نمی باشد و در حقیقت فقط عمل تبخیر و برداشت نمک انجام و آنالیز نمک راسب شده با توجه به آنالیز ورودی آب به درون آنها مراتبا در حال تغییر بوده و نتیجتا آنالیز نمک تابع تغییرات آنالیز آب ورودی است .
در آب دریا های آزاد قلزات سنگین بسیار کم یوده و در پروسه تولید قابلیت کنترل دارند اما فلزات سنگین در نمک های آبی بستگی به آبهای ورودی دارد و گاها بسیار بالا می باشد .
در تولید نمک های دریائی شرایط تولید بگونه ای است که فقط NACL نشست پیدا می کند این در حالسیت که در تولید نمک های آبی بسیار از نمک های همزمان نشست پیدا نموده و جهت جدا سازی شامل هزینه های اضافی خواهند بود .
بطور کلی می توان گفت نمک های دریائی دارای درصد خلوص بالا و ناخالصی های کم و طعم و شوری محنصر بفردی می باشند که در سایر نمک های وجود ندارد.
تولیدات معدن نمک
این مقام مسئول در ادامه از تولیدات نمک دریایی در استان خبرداد وگفت : در کشور 100 معدن نمک داریم که 2 تا از معادن در خوزستان قرار دارند که این 2معدن قطب تولید نمک دریایی برای صنایع مختلف را دارند
وی با اشاره به اینکه بزرگترین معدن نمک دریایی در خوزستان است، و سالانه 5/2 میلیون تن نمک در ایران تولید می کند افزود : 5/1میلیون تن از آن در خوزستان تولید می شود وما می توانیم ظرفیت تولید را 10 میلیون تن برسا نیم.
دکتر حرمتی اظهار کرد : معادن نمک خوزستان 14هزار نوع محصول را در ارتباط با نمک که مرتبط با صنایع غذایی، دارویی ، کشاورزی ،شیمی ، پتروشیمی، و انواع صنایع دیگر را تولید میکنیم البته بیشترمصارف ما در صنایع شیمیایی می باشد .
فواید و مضرات نمک دریایی
دکتر حرمتی افزود : نمک دریایی نسبت به نمک معمولی دارای مواد معدنی بیشتری بوده از این رو سالمتر از نمک معمولی است.
لازم به ذکر است از نمک دریایی نیز باید به اندازه نمک معمولی، یعنی به مقدار 4 - 3 گرم در روز استفاده کنید، زیرا زیاده روی در مصرف این نمک نیز بیماریهای قلبی و سکته را به همراه خواهد داشت و طول عمر فرد را پایین خواهد آورد.
جالب است بدانید مطالعات نشان دادهاست که استفاده از رژیمهای غذایی که نمک فراوانی در آنها وجود دارد احتمال پوکی استخوان را به مراتب افزایش میدهد بنابراین استفاده از نمک دریایی در حجم نامتعارف به افرادی که دارای فشارخون بالا هستند و نیز زنان باردار توصیه نمیشود.
نمک چه نقشی در بدن دارد؟
نمک یکی از مواد مورد نیاز برای سوخت وساز مواد غذایی در بدن، انتقال پیامهای عصبی و کارکرد صحیح عضلات است. این ماده به مقدار محدود مورد نیاز بوده و مصرف متعادل آن لازم است. به طور مثال در هنگام اسهال و استفراغ و یا فعالیت شدید بدنی و در هوای گرم با مصرف کمی نمک میتوان املاح از دست رفته بدن را جبران کرد.
چه مقدار نمک بخوریم؟
در حال حاضر مصرف نمک که بویژه در غذاهای آماده به میزان زیاد مورد استفاده قرار میگیرد در کشور ما بالا است. طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی، حداکثر مقدار مصرف روزانه نمک پنج گرم است. این درحالیست که میزان مصرف نمک در کشور 2 تا 3 برابر این مقدار برآورد شده است. نمک دریافتی شامل نمک نمکدان، نمک موجود در مواد غذایی و نمک اضافه شده به غذا در زمان طبخ است
نمک و سرطان معده
کاهش مصرف نمک، خطر شیوع سرطان معده را کاهش میدهد. در مطالعه کشورهای مختلف در جهان، ارتباط نزدیکی بین مقدار مصرف نمک و تعداد افراد مبتلا به سرطان معده آشکار شده است. در مناطقی که مردم نمک کم مصرف میکنند، شیوع سرطان معده کمتر است
مصرف زیاد نمک و آسم
مصرف نمک زیاد، شرایط آسم را تشدید میکند، یعنی اگر مستعد ابتلا به آسم هستید، به طور غیرمستقیم، بیماری شما را وخیم تر میکند. مطالعات متعدد نشان داده اند که کاهش مصرف نمک، همراه با سایر عوامل درمانی آسم، در بهبود این بیماری موثر و مفید است
نمک ید دار تصفیه شده چیست و چرا باید فقط از این نوع نمک استفاده کنیم؟
نمک تصفیه نمکی است کاملا بهداشتی که ناخالصی های آن حذف شده است. نمک خوراکی باید از نوع یددار و تصفیه شده باشد. نمکهای تصفیه شده ید دار به دلیل خلوص بالا میزان ید را بهتر و به مدت بیشتر حفظ میکنند. نگهداری و ذخیره کردن نمک یددار به مدت طولانی (بیش از یک سال) موجب از دست رفتن بخشی از ید آن میشود. برای حفظ ید در نمک، باید نمک را دور از نور و رطوبت و در ظرف در بسته پلاستیکی، چوبی، سفالی و یا شیشههای رنگی و تیره نگهداری کرد و جهت اضافه کردن آن به غذا در زمان طبخ، نمک را در انتهای پخت اضافه کرد تا ید آن در حداکثر مقدار حفظ شود
آیا نمک دریایی در بازار برای مصرف خوراکی به هموطنان عرضه می شود؟
کارشناس بهره برداری معدن نمک در این خصوص اعلام نمود که تا به امسال ما هیچ گونه نمک دریایی در استان نداشتیم و هر چه در بازار هست به عنوان نمک دریایی تقلبی هستند نمک دریایی نمکی هست که از آب های دریای آزاد تولید می شود.
وی در پایان از مردم درخواست کرد نمکی را مصرف کنند که آرم استاندارد داشته باشد چون نمک غیر استاندارد ممکن ست باعث مشکلاتی برای مردم شوند.
انتهای پیام/ش
بعضی سایتها میگویند ید در نمک دریا یا فله ای یا همان سنگ نمک وجود ندارد و باعث سرطان میشود در صورتی که ید از زمانی که وارد نمک کردند در کارخونه سرطانها بیشتر شد وگرنه از قدیمیها بپرسید چیزی به اسم سرطان و مریضیها کم بود طول عمر بیشتر بود.