به گزارش سرويس بين‌‌الملل باشگاه خبرنگاران به نقل از پایگاه خبری لیومینت ؛ این پایگاه خبری در مقاله ای با اشاره به نمودار نوسانات شدید نفتی طی نیم قرن گذشته نوشت : روزدوشنبه بهای جهانی نفت به پائین ترین سطح خود در مقایسه با همین تاریخ در سال 2009 سقوط کرد و با مبلغی معادل 46 دلار در هر بشکه معامله شد . ولید بن طلال ، شاهزاده و میلیونر سعودی در همان روز اعلام کرد : ما دیگر هرگز قیمت 100 دلار در هر بشکه نفت را ببینیم . وی مدعی شد دلیل این وضعیت ، مسئله ای ساده در اقتصاد نفتی است : افزایش بیش از حد عرضه و کاهش بی سابقه تقاضا .
در اینجا به برخی نوسانات شدید در بهای جهانی نفت طی نیم قرن گذشته و از سال 1973 تاکنون اشاره شده است :
1973 _ صعود بهای نفت از 3 دلار به 12 دلار در هر بشکه
یک شوک نفتی ( افزایش بهای جهانی طلای سیاه از 3 دلار در هر بشکه به 12 دلار ) بدنبال حمله مصر و سوریه علیه رژیم صهیونیستی ایجاد شد که در آن " OPEC " ( سازمان کشورهای صادرکننده نفت ) ایالات متحده را به دلیل همکاری های نزدیک با اسرائیل در جنگ تحت تحریم های نفتی قرار دادند .
در آن زمان و تحت ریاست جمهوری ریچارد نیکسون ، ایالات متحده از طریق طرح ترابری ویژه تسلیحات و انواع ادوات نظامی و جنگی را در اختیار تل آویو قرار می داد . مدتی بعد اوپک قیمت جهانی نفت را تا 70 درصد افزایش داد و آن را با بهای 5.11 دلار در هر بشکه دادوستد کرد .در این شوک نفتی ، بهای جهانی نفت از 3 دلار به 12 دلار در هر بشکه جهش یافت . کشورهای عربی همچنین تولید نفت خود را تا 25 درصد کاهش دادند یعنی حدود 5 میلیون بشکه در روز .
1979 _ دومین شوک بزرگ نفتی تا تاثیرات شدید
دومین شوک بزرگ نفتی در این سال بدلیل کاهش قابل توجه در تولید نفت توسط ایران رخ داد ( کاهش تولید 5.8 میلیون بشکه در هر روز در 1978 به 445 هزار بشکه در روز در 1979 ) که نتیجه وقوع انقلاب اسلامی در همین سال به شمار می آید . بدنبال این کاهش تولید از سوی ایران و بروز هراس بین المللی از عدم دسترسی به نفت و گاز موردنیاز ، قیمت ها به میزانی بسیار بالاتر از آنچه از سوی اوپک برای عرضه تعیین شده بود ، صعود کرد .
در دسامبر 1979 ، هر بشکه نفت در بازارهای جهانی با ارزشی معادل 32 .5 دلار به فروش رسید . مدتی بعد و در سال 1980 بدلیل آغاز جنگ تحمیلی عراق بر ضد ایران این قیمت باز هم صعود کرد و به 39.5 دلار رسید . این شوک نفتی بیشترین خسارت را به صنعت خودروسازی دیترویت آمریکا وارد کرد . این خودروسازی با فروش خودروهای ژاپنی کوچک ومقرون به صرفه مانند انواع هوندا ، تویوتا و داتسون مشتری های زیادی را از دست داد . سایر سازندگان خودرو در آمریکا مانند جنرال موتورز ، فورد و کرایلسر نیز از این آسیب مصون نبودند .
1986 _ سقوط آزاد بهای نفت ( از 27 دلار به 10 دلار در هر بشکه )
در این سال بهای جهانی نفت از 27 دلار به 10 دلار در هر بشکه تنزل پیدا کرد . این سقوط قیمت بدلیل کاهش شدید و عمده تقاضا بروز کرد . کاهش تقاضا نیز بدلیل رکود فعالیت های اقتصادی بین المللی ناشی از شوک قبلی نفتی بود . تولید بیش از حد منجر به سقوط بهای نفت تا 46 درصد شد که در شش سال گذشته بی سابقه بوده است.
این سقوط قیمت بسیار برای کشورهایی مانند ژاپن و آمریکا که اقتصادی مبتنی بر نفت را دارند ، مطلوب بود و خسارات زیادی به کشورها تولیدکننده و صادرکننده نفت مانند شوروی و همچنین اعضای اوپک وارد نمود . این کاهش قیمت بعنوان یکی از فاکتورهای موثر و اساسی در فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در 1991 به شمار می اید . با این حال ، برخی کارشناسان معتقدند ریاض در راستای تامین منافع استراتژیک خود دستکاری هایی در قیمت های جهانی داشته است .
1990 _ تجاوز صدام به کویت و صعود قیمت از 21 دلار به 45 دلار در هر بشکه
در پی تجاوز عراق به کویت در اوت 1990 ، بهای جهانی نفت از 21 دلار در هر بشکه به 45 دلار رسید ؛ بدین معنا که در کمتر از یک سال قیمت ها بیش از دو برابر افزایش یافت : از 17 دلار در اواسط ژوئیه به 46دلار در اکتبر همان سال . این افزایش قیمت تنها 9 ماه دوام داشت و پس از آن یک دوره چهار ساله از کاهش تدریجی در قیمت آغاز گردید .
1998 _ سقوط شدید بهای نفت به 11 دلار در هر بشکه
قیمت های نفتی نقشی تاثیرگذار در اقتصاد روسیه در این سال داشت . بحران اقتصادی در اسیا و بخصوص در ژاپن بدین معنا بود که کاهش قابل توجه تقاضا ، آسیبی جدی به صادرات نفت روسیه وارد می کند. کشورهایی مانند ونزوئلا نیز ناچار شدند که تولید نفت خود را کاهش دهند . در آن زمان عربستان و برهه انتقال سیاسی قرار داشت و با توجه به این مسئله و همچنین حجم زیاد صادرات نفت این کشور ، کمترین خسارت به اقتصاد آن وارد شد . تا اواخر این سالقیمت نفت در همان 11 دلار در هر بشکه باقی ماند .
2003 _ تجاوز آمریکا به عراق ( قیمت 26.75 دلار تا قبل از این تجاوز )
پس از تجاوز آمریکا به خاک عراق ، بهای جهانی نفت بار دیگر روند صعودی داشت و از آگوست 2003 تا آگوست 2004 بیش از 38 درصد افزایش داشت . عراق که تا پیش از این حمله روزانه بیش از 6 میلیون بشکه نفت تولید می کرد ، پس از حمله نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا تولید خود را متوقف نمود .
افزایش تقاضا نیز عاملی برای افزایش قیمت ها بخصوص در کشورهای در حال توسعه بود . طی سال های 2003 تا 2005 روندی نسبی قیمت ها ثابت ماند و در انتهای این سال ( 2005 ) بهای این طلای سیاه به 41 دلار افزایش یافت .
2008 _ بحران اقتصادی و سقوط و صعود قیمت ها
بین سال های 2004 تا 2008 روند ثابتی در قیمت ها وجود داشت . اما گاهی و بدلیل برخی وقایع بین المللی مانند جنگ میان رژیم صهیونیستی و لبنان فراز و فرود هایی نه چندان بزرگ در آن ایجاد میشد . تولید توسط کشورهای غیراوپک به اندازه ای محسوس کاهش یافت که برای پاسخگویی به تقاضا اندک بود . در ژوئیه 2008 قیمت هر بشکه به 145 دلار در هر بشکه رسید اما زمانی که بوش ، رییس جمهوری آمریکا ممنوعیت حفاری های نفتی را لغو کرد قیمت ها بار دیگر کاهش یافت . در انتهای 208 بهای نفت 32 دلار در هر بشکه بود .
2011 _ وقوع انقلاب های عربی
بروز تنش های سیاسی و انقلاب های طولانی مدت و مداوم در کشورهای عربی بار دیگر بهای جهانی نفت را به 92 دلار در هر بشکه افزایش داد . لیبی ؛ بعنوان بزرگترین تولید کننده نفت در میان کشورهای شمال آفریقا تولید خود را متوقف کرد . در همین زمان کشورهایی مانند چین و سایر اقتصادهای نوظهور نیاز مبرمی برای نفت داشتند .
2014 _ حال حاضر ؛ سقوط آزاد
در ژوئیه 2014 بهای جهانی نفت در اوج خود _ 115 دلار در هر بشکه _ قرار داشت . این قیمت به دلایل مختلفی دچار سقوط شد . همچنین ظهور و فعالیت های جدیدی در منطقه غرب آسیا مانند تروریست های تکفیری _ بعثی و نیز از سرگیری تولید نفت در عراق نوساناتی در این قمیت ایجاد نمود اما اصلی ترین دلیل سقوط ناگهانی و شدید آن به 46 دلار ناشی از سیاستی است که عربستان سعودی با همراهی ایالات متحده برای اعمال فشار بر روسیه ، ایران و ونزوئلا اتخاذ کرده است .
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان واشنگتن و ریاض تصمیم دارند مسکو را به منظور اقدامات این کشور و بخصوص رییس جمهور پوتین تنبیه کنند . هرچند سیاست های متقابلی که روسیه اتخاذ کرده است تا حدود زیادی این فشار اقتصادی را خنثی کرده است .
انتهای پیام /