به گزارش
گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران، «۲۳ پل» مسیر عبوری رودخانه شهر چای میانه است که شباهت های ساختاری و مصالح
بسیاری با ۳۳ پل اصفهان دارد و امروز بدلیل بی توجهی مسئولان به این اثر تاریخی، هر
روز شکسته تر می شود.
در دو کیلومتری جنوب میانه پلی زیبا به طول ۲۶۰ متر و با عرض
۸.۹ متر قرار دارد که بلندای. ۵.۲۵ متری آنرا از سطح آب رودخانه شهر چای جدا ساخته
است، پلی با ۲۳ دهانه و طاقچه هایی در پایه که درهای ورودی آن بر روی پل قرار دارد
و مکانی مناسب برای استراحت کاروانیان در زمان های قدیم بوده است.
اطلاعات کاملی از تاریخ ساخت این پل در دست نیست ولی با توجه به شکل معماری می
توان آن را منتسب به دوران صفویان دانست که به گفته کارشناسان میراث فرهنگی، ۲۳ پل
میانه در ۲۸ مرداد سال ۱۳۴۸ به شماره ۸۷۲ در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است و
سبک معماری و نوع مصالح به کار رفته در ساخت آن همان سبک و مصالحی است که در ۳۳ پل
اصفهان مورد استفاده قرار گرفته تنها با این تفاوت که ۲۳ پل شکل ساده تری
دارد.
با وجود تمام این ویژگی ها۲۳ پل در سایه بی مهری مسئولان میراث فرهنگی در
پیکره بی جان خود شاهد ترک ها و ریزش هایی متعددی است، در سالیان اخیر که دل هر
رهگذر و دوستدار تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم را به درد می آورد و در این میان هیچ
یک از نهاد های مسئول اقدامی اساسی در راستای تعمیر و نگه داری این پل به عنوان یکی
از نمادها و نشانه های تمدن و تاریخ ایران زمین انجام نداده اند.
در این راستا خبرنگار مهر موضوع این پل را از مدیر کل میراث فرهنگی آذربایجان
شرقی جویا شد اما وی حاضر به مصاحبه نشده و سوال های بیشمار در خصوص این موضوع بی
جواب ماند تا موردی دیگر به خیل موارد پیشین عدم پاسخگویی مسئول مستقیم حوزه میراث
فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان افزوده شود.
اما در این میان معاون استاندار و فرماندار ویژه شهرستان میانه نیز گلایه های
زیادی از مسئولان میراث فرهنگی استان دارد.
تخریب میراث
شهرستانی که بیشترین آثار باستانی ثبت شده آذربایجان شرقی را دارد
اسماعیل حیدری آزاد در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن بیان اینکه بیشترین آثار
باستانی ثبت شده در آذربایجان شرقی متعلق به شهرستان میانه است، گفت: بر همین اساس
یکی از هسته های اصلی و کلیدی توسعه شهرستان، حفظ، نگهداری، مرمت و معرفی آثار
باستانی میانه است.
وی از پیشنهاد این موضوع به عنوان هسته اصلی سند تدبیر و توسعه شهرستان میانه
خبر داد و گفت: این سند با رایزنی های صورت گرفته و طی جلسات متعدد در استان و
نهایتا با حضور استاندار و نمایندگان استان در جلسه شورای یرنامه ریزی آذربایجان
شرقی در شهرستان میانه به تصویب رسید.
معاون استاندار و فرماندار ویژه شهرستان میانه در ادامه افزود: با توجه به
تعریف بسته های مختلف در حوزه میراث فرهنگی میانه، ۲۳ پل یا پل شهر چای این شهرستان
که از لحاظ سبک معماری و نوع مصالح همتراز با ۳۳ پل و پل خواجوی اصفهان است، مورد
توجه قرار خواهد گرفت.
وی تصریح کرد: این بنای معماری تاریخی در طول سالیان مورد توجه قرار نگرفته و
بطوریکه در زمینه نگهداری و مرمت آن هیچ اقدامی انجام نشده و امروز حقیقتا از اداره
کل میراث فرهنگی و گردشگری استان نسبت به این موضوع گلایه مند هستیم.
حیدری آزاد همچنین اظهار داشت: این موضوع را بارها در شورای برنامه ریزی استان
مطرح و به عملکرد سازمان میراث فرهنگی در رابطه با بناها و میراث فرهنگی و تاریخی
شهرستان میانه اعتراض کرده ایم چون به هیچ عنوان قابل قبول نیست شهرستان هایی که
کمترین میراث و آثار باستانی را دارند، دارای اداره میراث فرهنگی باشند در حالی که
میانه با بیشترین آثار ثبت شده تنها یک نمایندگی سازمان میزاث فرهنگی داشته باشد که
آن هم ساختمان اداری ندارد.
وی با بیان اینکه جای سوال است اداره ای که برای خود محل اسکان ندارد چگونه
می تواند حافظ میراث و تاریخ یک شهرستان باشد، افزود: عدم افتتاح موزه شهرستان نیز
از موضوعات دیگر در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری میانه است و متاسفانه آثار
باستانی این شهرستان به علت نبود موزه در انبارها نگهداری می شود.
حیدری آزاد در پایان گفت: با کمک استاندار آذربایجان شرقی در تلاش برای جذب
سرمایه گذار جهت راه اندازی تفرج گاه در محل ۲۳ پل هستیم تا بتوانیم این پل تاریخی
را به صورت اساسی مرمت و حفظ نماییم.
گرفتار گرداب بی
توجهی ها
یکی از کارشناسان میراث فرهنگی استان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار
داشت: از آثار معروف باستانی منطقه میانه که به محاق فراموشی افتاده و از چشم
گردشگران، جهانگردان و باستان شناسان بدور مانده پل معروفی است که بر روی رودخانه
قرانقو و شهری رود قرار دارد.
پیمان سلیمانی صدیق گفت: بانی این پل قدیمی و زیبا معلوم نیست اما سیاحان
بسیاری از این پل گذشته و به وجود آن در سفرنامه ها و کتب خود اشاره کرده اند که
دلیل این امر قدمت ۲۳ پل است که تا پیش از ساخت راه جدید در این نقطه در سال های
اخیر مورد استفاده بوده و جاده قدیم تهران – میانه نیز از روی این پل می گذشت اما
با ایجاد راه آسفالته جدید، جاده ترانزیتی و بنای پل دیگری در این مسیر، پل قدیمی
از جاده دور مانده است.
این کارشناس میراث فرهنگی خاطر نشان کرد: ۲۳ پل میانه که با نام هایی چون شهر
کؤرپسی (پل شهری)، پل راه آهن و پل میانه معروف است، نه تنها از نظر معماری شبیه ۳۳
پل اصفهان است بلکه قدمت ساخت آن نیز به همان اندازه تخمین زده می شود.
سلیمانی صدیق در پایان گفت: این پل در ۱۲ کیلومتری جنوب شهر میانه و نرسیده به
ایستگاه راه آهن و روستای تازه کند پایین و بر روی رودخانه شهری که یکی از شاخه های
قزل اوزن است ساخته شده است که بدلیل عدم توجه مسئولان به این اثر ارزشمند تاریخی،
نیاز مبرم به تزریق بودجه جهت بازسازی و تعمیرات دارد تا این یادگار و میراث
گذشتگان حفظ شود.
ذکر این نکته ضروری است که تاریخ و پیشینه هر ملت و قومی نماد تمدن و قدمت و
اصالت آن است و بسی جای تاسف و سئوال است چرا در حالی که بسیاری از کشورهای جهان و
حتی همسایگان دیوار به دیوار کشورمان با جعل تاریخ به دنبال هویت سازی برای کشورهای
چند دهه ای خود هستند، ما در سرزمینی که وجب به وجب آن مملو از نشانه ها و اسناد
زنده ملتی با فرهنگ و تمدنی اصیل و چند هزار ساله است، با بی توجهی خود تیشه به
ریشه این تاریخ پربار می زنیم.