مستند «سهراب سپهری» تصاویر زیبا و بدیعی از کاشان را به نمایش می‌گذارد

به گزارش خبرنگار رادیو تلویزیون باشگاه خبرنگاران مراسم رونمایی از مستند زندگی سهراب سپهری شب گذشته در فرهنگسرای «نیاوران» با حضور «محمدرضا جعفری جلوه» مدیر شبکه دو صدرالدین شجره، امین اله رشیدی، شمس فیض الهی، پروانه سپهری (خواهر سهراب سپهری) برگزار شد.
 
در ابتدای مراسم بعد از پخش سرود ملی «ژاله صادقیان» مجری برنامه قطعه شعری از سهراب سپهری خواند و بعد «علی کلباسی» مدیر کل صدا و سیمای استان اصفهان روی صحنه آمد و بعد از عرض تبریک به مناسبت هفته وحدت گفت: مستند زندگی سهراب سپهری توسط صدا و سیمای اصفهان و با همکاری شهرداری کاشان ساخته شد و تصاویر زیبا و بدیعی را از میراث فرهنگی کاشان و جنبه‌های گردشگری این شهرستان به نمایش می‌گذارد.
 
وی افزود: «محمدرضا جعفری جلوه» مشاور محتوایی، «محمدرضا اصلانی» مشاور ساختاری، «رقیه توکلی» نویسنده و کارگردان و «امیر سماواتی یار» تهیه کننده این اثر هستند.
 
کلباسی عنوان کرد: نریشن فیلم توسط مرحوم «خسرو شکیبایی» و «ژاله صادقیان» خوانده شده است.
 
وی افزود: فیلم از سه بخش تشکیل شده؛ بخش اول کودکی سهراب است که بازسازی شده و از زبان خودش روایت می‌شود، بخش دوم تعریف سهراب از نگاه دوستان و نزدیکان و هنرمندان و بخش سوم تحلیل آثار سهراب و بحث درگذشت و دفن او در امامزاده مشهد اردهال است.
 
کلباسی جذابیت‌های دیگر کار را تدوین و صدا برداری برشمرد و اظهار داشت: قبل از این 3 اثر از سهراب سپهری ساخته شده ولی این فیلم ساختار جدیدی با روایت توسط زبان خودش دارد.
 
مدیر کل صدا و سیمای اصفهان بیان کرد: کتاب سپهری امسال پرفروش ترین کتاب سال شد و «صدای پای آب»، «مسافر» و «نشانی» از بهترین آثار او است.
 
وی ادامه داد: برخی اشعار او توسط کریم امامی به زبان انگلیسی ترجمه شده و مترجمان به زبان فرانسه اسپانیایی، ایتالیایی، ترکی استانبولی این شعرها را ترجمه کرده‌اند.
 
کلباسی بیان کرد: ما به مقایسه شعرهای سهراب با شعرهایی که هم‌وزن آن است مثل مولوی، مثنوی، سعدی و حافظ پرداختیم.
 
وی ادامه داد: سهراب در 15 مهر 1307 در کاشان متولد شد. بعد از اخذ دیپلم به دانشکده هنرهای زیبا رفت و فارغ التحصیل شد و نشان درجه یک علمی کشور را گرفت و کتاب شعرش در همان سال‌ها چاپ شد. به فرهنگ هندوستان علاقه زیادی دارد و مدت‌ها در هندوستان‌ زندگی کرد و بعد به پاکستان، افغانستان، ژاپن و سپس در چین رفت و به اشعار این سرزمین‌ها علاقه داشت و با آن‌ها آشنا شد.
 
وی تصریح کرد: در سال 1336 به پاریس و لندن رفت و در مدرسه هنرهای زیبای پاریس فارغ التحصیل شد و دیدگاه غربی هم پیدا کرد. وی یک دیدگاه انسان مدارانه در اشعارش دارد و این اشعار با لطافت خاصی بیان شده است.
 
مدیر کل صدا و سیمای اصفهان بیان کرد: «آب را گل نکنید» یکی از شعرهای معروف و زیبای او است و در صدد این بود که دید انسان را نسبت به اشیاء عوض کند و انسان از یک دریچه و عینک جدید دنیا را ببیند و در شعر «چشم‌ها را باید شست» این مسئله را بیان کرده است و از این حیث به یک بخش از شعرهای مولوی شباهت دارد.
 
وی ادامه داد: سهراب در سفرهایش به کشورهای مختلف مکاتب آن کشورها را یاد گرفت ولی اصالت خودش را از دست نداد، چنان‌که گفت "من مسلمانم،‌ قبله‌ام یک گل سرخ، جا نمازم چشمه،‌ مهرم نور..." و در همین شعر سعی می‌کند بفهماند تمام ذرات زمین و تمام جانداران و تمام موجودات بی جان مهم هستند و شعور دارند و از این جهت هم شبیه مولوی است، چنان که مولوی می‌گوید جمله ذرات زمین و آسمان لشکر حق‌اند راه امتحان... و اینکه ما ظاهر آب را می‌بینیم ولی اگر دستوری بهش صادر شود یک دفعه طوفان می‌شود و اگر به باد دستوری برسد قومی مثل «عاد» را هلاک می‌کند و یک چنین دیدگاهی در شعرهای سهراب هم است.
 
کلباسی افزود: در اشعار سهراب وقتی انسان به نماز می‌ایستد با طبیعت همراه می‌شود و تمام در و دیوار با انسان همراه هستند و عشق ورزی می‌کنند و این مطلب را سعدی در بیان دیگری به این شکل می‌گوید که به جهان خرم از آنم که جهان خرم از اوست...  و تشابه جالبی بین این اشعار با اشعار در هنگام خواندن دیوان سهراب پیدا می‌شود.
 
مدیر کل صدا و سیمای اصفهان ادامه داد: برخی واژگان که در اشعار سهراب به کار رفته هم در آئین بودایی آمده و در عرفان اسلامی «میر فندرسکی« (از بزرگان فلاسفه ایران) و سهراب آئین‌های برگرفته از سرزمین‌های مختلف مثل فلسفه هند و بوداییسم را در خدمت اسلام به کار گرفتند و خود را به دست آن‌‌ها نسپردند و تابع نشدند.
 
وی تصریح کرد: یکی از مفسرین این شعر سهراب «پنجره‌ام به تهی باز شده و من ویران شدم» را آئین بوداییسم می‌داند و می‌گوید تهی شدن یکی از مسائلی است که در بوداییسم داریم و می‌خواهد آن را به آئین بوداییسم منتسب کند ولی در واقع چنین چیزی نیست، چنانکه در عرفان اسلامی هم آن را داریم که اول تخلیه است و بعد تزکیه و این تهی شدن به خاطر آن است که سهراب می‌گوید برای رسیدن به درجات بالا و تزکیه نفس باید اول منیت را از بین برد.
 
کلباسی گفت: دیدگاهی که در شعرهای شاعران بزرگ از جمله مولوی و حافظ وجود دارد را در شعرهای سهراب نیز می‌بینیم.
 
وی افزود: یکی از شگفتی‌های خلقت انسان دوگانه بودن خلقت انسان است که در شعرهای سهراب و مولوی دیده می‌شود و به تعبیر مولوی تن و جان و به تعبیر سهراب، نیلوفر و جسم است و سهراب خلقت انسان و دوگانه بودن آن را از دیدگاه نیلوفر و جسم بررسی می‌کند که انسان به درجاتی می‌رسد که حتی می‌تواند روی آب هم راه برود و در صورتی که عقلش بر شهوتش غلبه کند، از ملائکه بالاتر می‌رود و اگر شهوتش بر عقلش غلبه کند، از حیوان پست‌تر می‌شود.
 
در ادامه مراسم، شمسی فضل اللهی گفت: ما جمع شدیم که از زیبایی‌ها یاد کنیم که دوستی از زیبایی‌ها یاد کرد و نامش بلند ماند.
 
فضل اللهی در ادامه افزود: همه دوستان از سهراب آموختند و این حرف مبالغه نیست و خوب بودن، متواضع بودن، بودن حاشیه بودن، ابهت داشتن، درویشانه زندگی کردن از صفات سپهری است و یک هنرمند کامل محسوب می‌شود.
 
بنابر این گزارش، مستند سهراب سپهری برای حاضران به نمایش در آمد.
 
بعد از پخش فیلم مجری برنامه آقای سجادی (مشاور معاون هنری وزارت ارشاد و رئیس فرهنگسرای نیاوران) خواست که روی صحنه بیاید.
 
سجادی بعد از آمدن بر روی صحنه گفت: بهترین تعبیری که در مورد سهراب وجود دارد و سبب شده او را نسبت به هم دوره‌های خودش متفاوت کند، در شعر «شم‌ها را باید شست جور دیگر باید دید» به چشم می‌خورد که به واقع دنیا را جور دیگری می‌دید و سهراب از آن شاعرانی بود که بعد از زمان حیاتش بیشتر مطرح شد.
 
وی افزود: با پشتوانه‌ای از گذشته نگاه‌ههایی به افق‌های روبرو داشت، ادبیات کلاسیک را می‌شناخت و عرفان شرق را به درستی دریافت کرده بود و نگاهش نگاه مدنی بود و سهراب شعر را از جایی شروع کرد که دیگران تمام کرده بودند و به شکل نوینی مطرح کرد که در شعرهای گذشته نمی‌بینیم.
 
سجادی بیان کرد: او شاعری نقاش و نقاشی شاعر بود و تئوری‌های شعرهای نیما را رنگ آمیزی کرد. رنگ از جهت مسیقیایی،‌ واژه تصویر پردازی و از این طریق توانست آبروی ویژه‌ای به شعرهای نیما بدهد.
 
رئیس فرهنگسرای نیاوران گفت: اعتراض و طنز تلخ هم در شعرهای سهراب دیده می‌شود، آن‌جایی که می‌گوید من الاغی دیدم یونجه را می‌فهمید.
 
در گلستانه چه بوی علفی می‌آید
 
یا درجای دیگر بره‌ای را دیدم بادبادک می‌خورد و قطاری دیدم که سیاست می‌برد و خالی می‌رفت.
 
وی افزود: اعتراض اجتماعی – سیاسی سهراب درباره نگرش‌های تلخ سیاسی زمان زندگی خودش به زیبایی در شعرهایش مطرح می‌شود و در شعر من مسلمانم به چه زیبایی از مسلمانی یاد کند و یکی از جدی ترین شاعران عرصه شعر نیمایی بود.

وی افزود: سهراب با تلفیق شعر و نقاشی توانست به هنر امروز بعد دیگری بدهد.

این مشاور در پایان از صداوسیمای مرکز اصفهان تشکر کرد و به خوبی از بازگشت جعفری جلوه به تلویزیون یاد کرد.   

در ادامه مجری برنامه گفت: این از محبوبیت‌های سهراب است که از طیف‌های مختلف در این مجلس حضور دارند.

در ادامه از نعمت اله مدیحی از دوستان سهراب سپهری دعوت شد که برای سخنرانی به روی صحنه بیاید اما وی به علت کسالت در مجلس حضور نداشت.

سپس محمود فیلسوفی از دیگر دوستان سپهری به روی صحنه آمد و عنوان کرد : چطور می‌شود 40 سال صحبت و صمیمیت را در 40 سانت کاغذ جا داد.

وی ادامه داد: ما (سهراب سپهری،نعمت اله مدیحی،محمود فیلسوفی) 3 تفنگدار نبودیم ما 3 تیرکماندار بودیم که در جیب هرکداممان یک تیرکمان بود و مدت زیادی باهم رفاقت و زندگی کردیم.

فیلسوفی افزود: بعد از مرگ سهراب تصمیم گرفتم کتابی با نام "هم‌کلاسی‌ام سهراب" بنویسم و تمام چیزهایی که مربوط به سهراب بود را در کتاب آوردم.

وی ادامه داد: راجع به نقاشی و شعرهای سهراب چیزی سرم نمی‌شد و همیشه سر این موضوع بحث داشتیم که همیشه سهراب پیروز می‌شد.

فیلسوفی در پایان با اشک از مرگ ناگهانی سهراب یاد کرد و گفت: آخرین ملاقات من با سهراب در بیمارستان پارس بود و من مرزار وی را به اختیار نزدیکان او در محفوظترین جا در آن موقعیت که جای فعلی است اختیار کردم.

در پایان مراسم از عوامل فیلم با اهدای هدایایی تقدیر شد.


انتهای پیام/