سودآوری میلیاردی دولت های غربی از "قمار" بر سر زندگی مردم

آرزوهای دور و دراز و رؤیای ثروتمند شدن یک‌شبه از یک سو و البته بی‌کاری و فقر از سوی دیگر، برخی از دلایلی است که بسیاری از مردم را در ابتدای سال نو دچار "اعتیاد و بیماری" بزرگی به نام قمار[2] می‌کند. مردمی که راه برخورد با مشکلات مالی و اقتصادی را قمار می‌دانند، اتفاقاً تنها به مشکلات خود می‌افزایند. وقتی کسی برای بیش‌تر شدن پولش به سمت قمار و بخت‌آزمایی می‌رود، احتمال آن‌که به هدف خود برسد بسیار اندک و احتمال آن‌که سرمایه جمع‌شده خود را هم از دست بدهند، بسیار زیاد است.

بی‌ربط به همین امیدها و ناامیدی‌ها هم نیست که اوایل سال، بحث و جدل درباره قمار و ماشین‌های بخت‌آزمایی[3] درون دولت انگلیس بالا می‌گیرد.

"اد میلیبند" رهبر حزب کارگر مخالف دولت در انگلیس، اوایل سال 2014 از دولت این کشور خواست به شهرداری‌ها اجازه دهد تا استفاده از ماشین‌های بخت‌آزمایی "رولت" با ریسک بالا را در قمارخانه‌ها ممنوع و این دستگاه‌ها را جمع‌آوری کنند[4].

گفته می‌شود صنعت قمار در انگلیس با نصب ماشین‌های رولت ریسک‌بالا (که به "ترمینال‌های شرط‌بندی با ریسک ثابت" معروف هستند) در نقاط فقیرنشین این کشور دارد سود کلانی به جیب می‌زند. آمار سال 2012 نشان می‌داد که 9128 قمارخانه در سراسر انگلیس فعال است که به طور متوسط در هر کدام از آن‌ها بیش از 3 ماشین رولت وجود دارد[5].

طبق آمار "کمیسیون قمار" دولت انگلیس در سال 2012 بیش از 33 هزار ماشین رولت در قمارخانه‌های سراسر انگلیس وجود داشته است که سال 2013 حدود 2.17 میلیارد دلار سود ناخالص داشته‌اند[6]. اداره مالیات دولت انگلیس نیز آمار مشابهی از درآمد حاصل از وضع مالیات بر قمار در این کشور منتشر کرده است: "در سال مالیاتی 2013-2012 درآمد دولت انگلیس از مالیات قمار، 2.6 میلیارد دلار و معادل 4 دهم درصد از کل درآمد دولت بود. این در حالی است که دولت انگلیس تا 1 فوریه 2013 مالیاتی بر ماشین‌های قمار وضع نکرده بود. بنابراین از سال 2014، مبلغ چشم‌گیری نیز از این رهگذر به خزانه دولت واریز خواهد شد.

به‌رغم تصور برخی که ممکن است قمار را یک فعالیت تفریحی و تفننی بدانند، بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد قمار در مناطقی که آمار بیکاری بالاتری دارند، 4 برابر نقاط ثروتمند است[7]. آمار سال‌های 2011 تا 2013 نشان می‌دهد اگرچه به طور کلی، آمار جمعیت قمارکننده در انگلیس از 57 درصد در سال 2012-2011 به 55 درصد در سال 2013-2012 رسیده است، اما این آمار در بین افراد 18 تا 24 ساله افزایش تقریباً 5 درصدی را نشان می‌دهد[8].

میلیبند رهبر حزب کارگر هشدار داده که فرد قمارکننده می‌تواند در هر دقیقه، حدود 460 دلار در ماشین‌های رولت شرط‌بندی کند که این بسیار خطرناک است. از سوی دیگر، مقامات دولت انگلیس[9] از جمله دیوید کامرون نخست‌وزیر، به‌رغم ابراز "نگرانی‌های مشترک" با میلیبند، گفته بودند که منتظر نتیجه تحقیقاتی در این‌باره هستند که هزینه انجام آن توسط خود صنعت قمار تهیه شده است[10]. منتقدین استفاده از این ماشین‌ها معتقدند استفاده از آن‌ها باعث افزایش نرخ جرائم و همچنین اعتیاد به قمار می‌شود. قمار با ماشین‌های رولت ماهیتاً ریسک فعالیت‌های پول‌شویی را نیز بالا می‌برد.

عموم مردم انگلیس ماشین‌های رولت را به علت اعتیادآور بودن‌شان "کراک کوکائین قمار" می‌دانند[11]. "آدریان پارکینسون" مدیر سابق یک شرکت قمار که در آوردن این دستگاه‌ها به انگلیس نقش مهمی داشت، می‌گوید: "ما خطرناک‌ترین نوع قمار را آورده‌ایم و به ساده‌ترین روش در دسترس مردم گذاشته‌ایم. هیچ کشور دیگری در دنیا این کار را نکرده است."

"ماراسلی" یکی از شهروندان انگلیسی است که دو شغل خود را به خاطر اعتیاد به این دستگاه‌ها از دست داد، ده‌ها هزار دلار بدهی بالا آورد، برادرها و خواهرهایش او را رها کردند و یک بار هم مجبور به طلاق شد. ماراسلی به علت امکان قمار سریع در ماشین‌های رولت، طی 10 دقیقه، 3 هزار دلار باخت و طی دو روز بیش از 15 هزار دلار از پس‌انداز خود را دست داد. وی تا جایی پیش رفته بود که مجبور شد حتی برای خرید خواربار خانواده‌اش هم از آشنایان پول قرض کند.

بلایی که بر سر ماراسلی آمد، مسلماً بیش از هر کسی تقصیر خود اوست، اما نباید فراموش کرد که وی در دام یک صنعت چند میلیارد دلاری افتاده است، صنعتی که سال 2005 و پس از "لایحه قمار"[12] که اتفاقاً دولت حزب کارگر به دست "تونی بلر" تصویب کرد، تقریباً هیچ نوع محدودیتی جلوی خود نمی‌دید. شاید ساده‌ترین نمود کاپیتالیسم همین قمارخانه‌های پر از ماشین‌هایی هستند که طراحی شده‌اند تا مردم را غارت کنند.

"تونی فرانکلین" تنها در 59 دقیقه بیش از 5300 دلار سرمایه خود را در قمارخانه "کورال" نزدیک منزلش به باد داد[13]. فرانکیسن 13 روز مانده به کریسمس، "به خاطر صاف کردن بدهی‌هایم، برای تهیه هدیه‌های کریسمس، به خاطر پسرم، به خاطر همسرم" به سراغ ماشین رولت رفت و تقریباً هر چه داشت از دست داد. وی می‌گوید: "لازم نیست کسی به من بگوید قمار زندگی انسان را از بین می‌برد. من خودم چند بار زندگی‌ای را به همین دلیل از دست داده‌ام."

فرانکلین بعد از چند ماه "پاک" بودن از قمار، همه سرمایه‌ای را که در این مدت جمع کرده بود، دوباره به یک ماشین باخت. وی تخمین می‌زند که در بیست سالی که به قمار اعتیاد داشته است، بیش از 1.5 میلیون دلار به همین شکل از دست داده است.

"فرانکلین" قبض‌های 3500 پوندی را نشان می‌دهد که در قمار باخته است

این نوع اعتیاد در حال حاضر به عنوان یک ناهنجاری سلامتی به رسمیت شناخته می‌شود. در عین حال، آخرین آمار منتشره نشان می‌دهد حدود 35 هزار ماشین رولت اکنون در انگلیس وجود دارد. نتیجه تحقیقاتی که پیش‌تر به آن اشاره شد، ماه دسامبر گذشته منتشر شد و نشان داد که این شکل از ناهنجاری در میان 23 درصد از قمارکننده‌هایی وجود دارد که با ماشین‌های رولت قمار می‌کنند. فرانکلین علاوه بر "صبر و مقاومت"، تراپی و حضور در جلسات افرادی مشابه خودش را هم تجربه کرده، اما نتیجه‌ای نگرفته است. خود او می‌گوید: "ما نیاز به کمک پزشکی داریم. این اعتیاد یک بیماری است، اما من آگاهانه بیمار نشده‌ام."

شاید به نظر بیاید که این نوع حرف‌ها صرفاً توجیه است، اما "دستورالعمل شناسایی و آماری ناهنجاری‌های ذهنی" آمریکا برای اولین بار در سال 2013، قمار را در کنار مواد مخدر و الکل، در دسته اعتیادها قرار داد. اگرچه دولت آمریکا قمار را از نظر قانونی محدود کرده است، اما این صنعت در آمریکا روز به روز گسترده‌تر می‌شود به طوری که طبق گزارش "انجمن قمار آمریکا"، در سال 2006، حدود 5.2 میلیارد دلار درآمد مالیاتی از همین راه نصیب دولت این کشور شد. در سال 2007، درآمد ناخالص قمارکننده‌ها در آمریکا 92.27 میلیارد دلار بوده است[14].

منتقدین در آمریکا معتقدند افزایش فساد سیاسی، اعتیاد به قمار و افزایش نرخ جرائم همگی از پیامدهای گسترش قمار در جامعه هستند. به‌رغم قوانینی که به ظاهر علیه قمار در آمریکا وضع می‌شود، دولت این کشور در طول تاریخ خود، همواره بخشی از فعالیت‌های مرتبط با قمار از قانونی اعلام کرده و نسبت به بخشی دیگر از انواع قمار نیز سهل‌انگاری یا تحمل نشان داده است[15].

دستگاه‌هایی که قبلاً مکانیکی و سنتی بود، امروزه لمسی، پیشرفته و "جذاب" شده‌اند

طی آخرین موج از قانونی‌سازی قمار، پس از رکود بزرگ اقتصادی در آمریکا، دولت حجم گسترده‌ای از فعالیت‌های قمار را قانونی کرد. بر خلاف دولت انگلیس که سال‌هاست بخت‌آزمایی‌های متعددی را در سراسر سال مدیریت و اجرا می‌کند، دولت آمریکا بین سال‌‌های 1894 تا 1964 هیچ بخت‌آزمایی دولتی اجرا نکرد، بلکه این نوع فعالیت را غیرقانونی اعلام نمود. این اقدام موجب شد تا یک پارادوکس بزرگ به وجود بیاید. بخت‌آزمایی‌های زیادی در آمریکا صورت می‌گرفت، اما همه آن‌ها از نظر دولت غیرقانونی بود. این روند سال‌‌های سال همچنان ادامه داشت و قمار و بخت‌آزمایی به صورت زیرزمینی انجام می‌شد. این در حالی است که برخی ایالت‌های آمریکا مثل نوادا، مری‌لند، نیوجرسی و میشیگان انواع قمار را قانونی اعلام کردند و با آمدن قمار اینترنتی، این فعالیت‌ها عملاً از کنترل دولت خارج شده است.